Με επιτόκιο που εκτιμάται ότι θα κυμαίνεται πέριξ του 1,5%-1,8% εκτιμούν πηγές της αγοράς ότι θα χορηγούνται τα δάνεια του δεύτερου κύκλου του προγράμματος «Σπίτι μου», ύψους έως 2 δισ. ευρώ.
Πρόκειται για μια από τις σημαντικότερες αλλαγές συγκριτικά με τον πρώτο κύκλο, όπου το επιτόκιο ήταν πολύ χαμηλό, καθώς το 75% της αξίας του δανείου ήταν άτοκο, μέσω της σχετικής επιδότησης από τη ΔΥΠΑ.
Σύμφωνα με όσα ανακοινώθηκαν, το επιτόκιο θα είναι το 50% του σημερινού, που υπολογίζεται ότι διαμορφώνεται σε 3,87% κατά μέσον όρο.
Ωστόσο, έως ότου ξεκινήσει να υλοποιείται το πρόγραμμα, δηλαδή κατά το δεύτερο τρίμηνο του 2025 (με τον Απρίλιο να θεωρείται ο κύριος στόχος), θα συνεχιστεί η πορεία αποκλιμάκωσης των επιτοκίων από την ΕΚΤ, με την πρώτη μείωση να αναμένεται ήδη από την τρέχουσα εβδομάδα.
Ως εκ τούτου, θεωρείται πιθανή η εξασφάλιση επιτοκίου πέριξ του 1,7%-1,8%, ή και ακόμα χαμηλότερα, ανάλογα με το είδος του δανείου και την τιμολογιακή πολιτική κάθε τράπεζας.
Μια ακόμα αλλαγή αφορά την αύξηση του ηλικιακού αλλά και του εισοδηματικού κριτηρίου, καθώς πλέον επιλέξιμοι θα είναι και οι πολίτες ηλικίας έως 50 ετών (από 39 ετών που ήταν ο «κόφτης» στο αρχικό πρόγραμμα).
Οσον αφορά τα εισοδηματικά κριτήρια, αυτά είναι επίσης αυξημένα, προβλέποντας έως 20.000 ευρώ ετήσιο εισόδημα για τον άγαμο (από 10.000 έως 16.000 ευρώ που ήταν προηγουμένως), ενώ αύξηση στις 28.000 ευρώ προβλέπεται και για το ετήσιο οικογενειακό εισόδημα του ζευγαριού (από 24.000 ευρώ), πλέον 4.000 ευρώ για κάθε παιδί (από 3.000 ευρώ).
Δηλαδή, μια οικογένεια με ένα παιδί μπορεί να συμπεριληφθεί στον νέο κύκλο αν το οικογενειακό της εισόδημα δεν ξεπερνάει τις 32.000 ευρώ ή τις 36.000 ευρώ με δύο παιδιά.
Οσον αφορά τα επιλέξιμα ακίνητα, προς το παρόν δεν έχει ξεκαθαριστεί ποιες ακριβώς θα είναι οι προδιαγραφές, γεγονός που εντείνει και την αβεβαιότητα στην αγορά.
Φορείς της κτηματαγοράς έχουν κατ’ επανάληψη τονίσει ότι αν δεν διευρυνθεί η «δεξαμενή» των επιλέξιμων ακινήτων, το πρόγραμμα θα επιδεινώσει τις στρεβλώσεις, ιδίως στις αγορές της Αττικής και της Θεσσαλονίκης, όπου παρουσιάζονται και οι μεγαλύτερες ανάγκες στέγης.
Οπως σημειώνουν, κατά τον πρώτο κύκλο του προγράμματος τα επιλέξιμα ακίνητα ήταν τελικά πολύ λίγα κι εστιασμένα σε περιορισμένες περιοχές της Αττικής, κυρίως στο κέντρο της Αθήνας και στα δυτικά προάστια.
Αυτό οφειλόταν στο ότι τα επιλέξιμα ακίνητα ήταν αξίας έως 200.000 ευρώ, ενώ η μέγιστη αξία του δανείου είχε διαμορφωθεί σε 150.000 ευρώ. Επίσης, τα ακίνητα θα έπρεπε να είναι ηλικίας έως 15 ετών (με έτος κατασκευής έως το 2007) και μέγιστης επιφάνειας έως 150 τ.μ.
Αν λοιπόν δεν αλλάξουν τα κριτήρια, θα επαναληφθεί το ίδιο ακριβώς φαινόμενο και μάλιστα με ακόμα μεγαλύτερη ένταση, καθώς η προσφορά όχι μόνο δεν έχει αυξηθεί στο μεσοδιάστημα, αλλά είναι και ακόμα μικρότερη.
Ετσι, οι ζητούμενες τιμές θα εκτιναχθούν και πάλι, ακυρώνοντας στην πράξη το όφελος των δικαιούχων από το μειωμένο επιτόκιο, καθώς αυτό θα αντισταθμιστεί τελικά από την πολύ υψηλότερη τιμή πώλησης σε σχέση με το πρόσφατο παρελθόν.
Οπως σημειώνεται χαρακτηριστικά, ακίνητα που πωλούνταν αντί 80.000-100.000 ευρώ πριν από το «Σπίτι μου», τελικά πωλήθηκαν ακόμα και πάνω από 150.000 ευρώ, ακριβώς λόγω του «πανικού» που προκλήθηκε και λόγω των πολύ στενών χρονικών περιθωρίων που είχαν οι δικαιούχοι να εξασφαλίσουν το σχετικό ακίνητο από τη στιγμή που λάμβαναν την προέγκριση της χρηματοδότησης.
Επίσης, με δεδομένο ότι το πρόγραμμα δεν θα ξεκινήσει πριν από το δεύτερο τρίμηνο του 2025, είναι προφανές ότι, μέχρι τότε, μεγάλη μερίδα αγοραστών και πωλητών θα προτιμήσει να τηρήσει στάση αναμονής, κάτι που θα μειώσει κατακόρυφα τις ήδη μειούμενες αγοραπωλησίες κατοικιών, λόγω των υψηλών τιμών και της αύξησης των ελάχιστων ορίων επένδυσης για την εξασφάλιση άδειας διαμονής μέσω του προγράμματος «χρυσή βίζα».
