Μέχρι και στο… Φεγγάρι θα μπορούσαν να ταξιδέψουν τα τρόφιμα αλλά και τα superfoods που παράγονται από την καινοτόμο πρωτεΐνη της ελληνικής νεοφυούς εταιρεία Solmeyea, καθώς βασική επιδίωξη της, μεταξύ άλλων, είναι να «ταΐσει» και τους αστροναύτες. Με ποιον τρόπο; Με τους τόνους διοξειδίου του άνθρακα που εκπέμπονται από τις βιομηχανίες και χρησιμοποιούνται ως «τροφή» για τα λεγόμενα μικροφύκη. Αυτά τα συντηρεί στην πρότυπη πιλοτική μονάδα παραγωγής της στον «Δημόκριτο», στην Αθήνα.
«Πρόκειται για μικροοργανισμούς που βρίσκονται ελεύθεροι στη φύση. Τέτοια είναι, για παράδειγμα, η πράσινη χλωρίδα πάνω στα βράχια. Αυτά δεν τα τρως, υπάρχουν όμως στελέχη, όπως είναι η σπιρουλίνα, που τρώγονται», εξηγεί στην «Κ» ο ιδρυτής της εταιρείας Βασίλης Στενός, απόφοιτος του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών αλλά και του Columbia στις ΗΠΑ, όπου σπούδασε μηχανικός περιβάλλοντος. Επειτα η εταιρεία παράγει, από τα μικροφύκη, πρωτεΐνη πλούσια σε αμινοξέα, ωμέγα 3 κ.λπ., η οποία μπορεί να αντικαταστήσει σε ένα ποσοστό συστατικά όπως η σόγια, το αλεύρι, το φοινικέλαιο κ.ά. Πρόκειται για συστατικά που εντοπίζονται σε πολλά τρόφιμα, από γαλακτοκομικά μέχρι και μπιφτέκια φυτικής προέλευσης.
«Παίρνεις το CO2 και παράγεις φαγητό, το φέρνεις στο πιάτο μας», εξηγεί ο ιδρυτής της εταιρείας και προσθέτει πως «κάνω πράξη αυτό που σπούδασα στην Αμερική. Η εταιρεία παίρνει το διοξείδιο του άνθρακα –μεγάλο πρόβλημα για το περιβάλλον– από τις βιομηχανίες που εκλύεται και αυτές οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα χρησιμοποιούνται ως τροφή για τα μικροφύκη, από τα οποία παράγεται μια αποξηραμένη βιομάζα μικροφυκών. Αυτή περιέχει υψηλό ποσοστό πρωτεϊνών, ωμέγα 3, πλούσια συστατικά και μπορεί να εφαρμοστεί ως πρώτη ύλη σε φυτικής προέλευσης τροφές (μπέργκερ, μπριζόλες, αβγά, μακαρόνια, σνακ), ακόμη και σε υψηλής ποιότητας τρόφιμα που προορίζονται για το Διάστημα». Η «φωτοσύνθεση» των μικροφυκών με απορρόφηση CO2 δεν διαφέρει από αυτό που ήδη συμβαίνει στη φύση. «Το γκαζόν, οι γλάστρες και τα φυτά πώς φωτοσυνθέτουν; Με ήλιο και διοξείδιο του άνθρακα. Απλώς αυτά δεν τρώγονται».
Η πρωτεΐνη που παράγει η Solmeyea είναι πλούσια σε αμινοξέα, ωμέγα 3 και άλλα στοιχεία και μπορεί να αντικαταστήσει σε ένα ποσοστό συστατικά όπως η σόγια, το αλεύρι, το φοινικέλαιο κ.ά.
Οπως εξηγεί, σε κάποια τρόφιμα θα μπορούσε να αντικατασταθεί η σόγια με πρωτεΐνες μικροφυκών. «Τα μικροφύκη που συντηρούνται στα εργαστήριά μας είναι γενετικώς μη τροποποιημένα, εγκεκριμένα από τον αμερικανικό FDA και τον ευρωπαϊκό ΕFSA. Και το κυριότερο, η τελική πρώτη ύλη, που έχει τη μορφή σκόνης, έχει αφομοιώσει εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, όταν άλλα συστατικά, όπως η σόγια, έχουν εκλύσει εκπομπές CO2 κατά την παραγωγή τους». Τα μικροφύκη καλλιεργούνται σε ένα στρέμμα στον «Δημόκριτο», με την ομάδα της εταιρείας, όπως εξηγεί, να επιδεικνύει σε αυτά ιδιαίτερη φροντίδα προκειμένου να παραχθεί η τελική πρώτη ύλη, δηλαδή η σκόνη που την έχουν ήδη «δοκιμάσει» η Danone Γαλλίας και Ολλανδίας καθώς και η «Δέλτα», βιομηχανίες με τις οποίες διατηρεί σύμβαση αποκλειστικότητας. «Από τα μικροφύκη έχουμε θέσει σε ύπνωση τη χλωροφύλλη, με αποτέλεσμα αντί για πράσινα να βγαίνουν άσπρα. Ετσι, η γεύση τους είναι ουδέτερη. Μπορεί λοιπόν να έρθει μια εταιρεία τροφίμων και να φτιάξει, π.χ., ένα μπισκότο φράουλας ή κανέλας κ.λπ.». Αυτά τα «άσπρα» πλέον μικροφύκη τα ζητάει η Danone για να κάνει τα πρώτα πειράματα και να τα τοποθετήσει μέσα σε γαλακτοκομικά προϊόντα. «Το προϊόν θα είναι carbon negative και θα αυξήσει την πελατειακή βάση των εταιρειών, προσελκύοντας και νέους όπως οι Gen Z, Millennials κ.ά. που είναι περιβαλλοντικά ευαισθητοποιημένοι». Στην περίπτωση των αστροναυτών τα πράγματα δεν είναι πολύ διαφορετικά. «Οι συνθήκες στο Διάστημα είναι αντίξοες, άρα πρέπει να φτιάξεις κάτι που θα κρατήσει τον αστροναύτη, ένα φαγητό υψηλών απαιτήσεων, ένα superfood. Κάτι που να περιέχει φυτικά έλαια, ωμέγα 3, αντιγηραντικές και αντικαρκινικές ουσίες, ενώ ταυτόχρονα θα είναι και ευχάριστο στη γεύση». Το συγκεκριμένο εγχείρημα το υλοποιεί στο πλαίσιο της φιλοξενίας της στο ESA BIC Greece, στη θερμοκοιτίδα του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος στην Ελλάδα. «Μέχρι τον Δεκέμβριο πρέπει να παραγάγουμε 300 δείγματα ενός πρωτότυπου τροφίμου (π.χ. σνακ ή μπιφτέκι ή απλό συμπλήρωμα) με δική μας πρώτη ύλη που προορίζεται για το Διάστημα». Ωστόσο, όπως τονίζει ο κ. Στενός, ζητούμενο δεν είναι να ταΐσεις «μόνο τους αστροναύτες, αλλά 8 δισεκατομμύρια κόσμο. Ερχόμαστε να καλύψουμε, όσο μπορούμε, το πρόβλημα της έλλειψης τροφίμων, να συμβάλουμε στην αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης και να ελαφρύνουμε την ατμόσφαιρα από CO2».
Η Solmeyea, το όνομα της οποίας προέρχεται από τη βραβευμένη πτυχιακή του κ. Στενού στην Αμερική, κινείται σε μια αγορά η οποία αναμένεται έως το 2027 να αγγίξει σε αξία το 1 δισ. δολ. (algae protein market). Eκτός από τα τρόφιμα, η καινοτόμος πρώτη ύλη μπαίνει και στην αγορά του καλλυντικού, αφού τα μικροφύκη διαθέτουν και αντιγηραντικές ιδιότητες. «Γενικώς υπάρχουν στελέχη μικροφυκών που προορίζονται για την παραγωγή βιοκαυσίμων για βαπόρια, αεροπλάνα, για την παραγωγή βιοδιασπώμενων πλαστικών, υφασμάτων κ.ά. Με λίγα λόγια, θέλουμε να απανθρακοποιήσουμε έναν έναν τους κλάδους της βιομηχανίας κάθε φορά».
H εταιρεία έχει υποβάλει αίτηση για κατοχύρωση πατέντας της τεχνολογίας της τόσο στην Ευρώπη όσο και στην Αμερική, ενώ στόχος της, μετά και το χρηματικό ποσό που άντλησε από ευρωπαϊκό πρόγραμμα του EIC Accelerator, είναι η αύξηση της παραγωγής μικροφυκών. «Θέλουμε να πολλαπλασιάσουμε την παραγωγική μας δυναμική κατά 30 φορές στην ίδια έκταση γης μέσα στους επόμενους τρεις μήνες», αναφέρει ο ίδιος, προσθέτοντας πως μακροπρόθεσμα η εταιρεία επιθυμεί να συνεργαστεί με μεγάλη βιομηχανία προκειμένου να δημιουργήσει δίπλα σε αυτήν το πρώτο παγκοσμίως εργοστάσιο παραγωγής πρωτεϊνών από CO2 εγκεκριμένο από την Κομισιόν. «Είναι win win για εμάς αλλά και για τις βιομηχανίες, οι οποίες έρχονται αντιμέτωπες με πρόστιμα λόγω των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα». Η Solmeyea ιδρύθηκε το 2019 και σε αυτήν απασχολούνται 17 εργαζόμενοι, κάποιοι εκ των οποίων προέρχονται από δέκα χώρες του εξωτερικού. «Πρόκειται για ξένους επιστήμονες από Γαλλία, Ολλανδία, Ινδία, Πορτογαλία, Κροατία, Πολωνία, Ιταλία και άλλες χώρες», καταλήγει.
