Με συγκρατημένη αισιοδοξία υποδέχθηκε η Αθήνα τις χθεσινές δηλώσεις του υπουργού Ενέργειας της Κύπρου Γιώργου Παπαναστασίου για τις αποφάσεις του υπουργικού συμβουλίου, αφού ειδική αναφορά έκανε σε ένα μόνο από τα συνολικά τέσσερα κρίσιμα υπό διαπραγμάτευση ζητήματα για την άρση του αδιεξόδου. Κατόπιν αυτού οι αρμόδιες αρχές στην Ελλάδα κρατούν μικρό καλάθι για τα αποτελέσματα της αυριανής συνάντησης του προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκου Χριστοδουλίδη με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, στην οποία το καλώδιο βρίσκεται στην κορυφή της ατζέντας.Ο κ. Παπαναστασίου με δηλώσεις του χθες το απόγευμα ανακοίνωσε ότι το υπουργικό συμβούλιο ενέκρινε νωρίτερα το πρωί την πρόταση που κατέθεσε ο ίδιος για την ηλεκτρική διασύνδεση Κρήτης – Κύπρου. Η απόφαση περιλαμβάνει μία τροποποίηση στο υφιστάμενο ρυθμιστικό πλαίσιο, την οποία θα ενσωματώσει στις αποφάσεις της η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας Κύπρου (ΡΑΕΚ) τις επόμενες ημέρες.Με τη σημερινή απόφαση, όπως είπε, εγκρίθηκε η διάθεση ποσού 25 εκατ. ευρώ ανά έτος, αυστηρώς, για περίοδο 5 ετών, ως επιδότηση της αντίστοιχης αύξησης που είναι δυνατόν να επέλθει στους λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος για το δικαίωμα ανάκτησης εξόδων κατά την κατασκευαστική περίοδο διασύνδεσης, δηλαδή από 1/1/2025 μέχρι 31/12/2029, ώστε οι καταναλωτές να μην επιβαρύνονται από αυτή την αύξηση.
Το ποσό αυτό θα εκταμιεύεται από το πάγιο ταμείο της Δημοκρατίας και συγκεκριμένα από το σύστημα δημοπράτησης των δικαιωμάτων ρύπων. Η πρώτη δόση των 25 εκατ. ευρώ θα συμπεριληφθεί σε συμπληρωματικό προϋπολογισμό. Αν η ολοκλήρωση της διασύνδεσης δεν γίνει μέσα στο 2029, η χρηματοδότηση του έργου θα διακοπεί και θα επανεκκινήσει –με χρέωση των καταναλωτών– μετά τη λειτουργία του έργου.
Αν οι δαπάνες του ΑΔΜΗΕ κατά την πενταετία 2025-29 είναι μεγαλύτερες των 125 εκατ. ευρώ, το υπόλοιπο θα καταβληθεί από τους καταναλωτές στη διάρκεια της λειτουργίας του καλωδίου.
«Το αμέσως επόμενο διάστημα, και στη βάση του οδικού χάρτη που έχει καταρτιστεί, θα βρισκόμαστε σε διαρκή επικοινωνία τόσο με την ελληνική πλευρά όσο και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την περαιτέρω πρόοδο της υλοποίησης του έργου, αλλά και με μέρη που έχουν ήδη επιδείξει πραγματικό ενδιαφέρον συμμετοχής στο έργο», τόνισε ο κ. Παπαναστασίου. Η κυπριακή πλευρά, όπως προκύπτει και από τις επαφές που είχε με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα τις προηγούμενες ημέρες ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας κ. Χριστοδουλίδης, έχει επαναφέρει στο τραπέζι το ενδεχόμενο συμμετοχής στο έργο της εθνικής εταιρείας ενέργειας του Αμπου Ντάμπι, TAQA, με την οποία η Κύπρος και ο ΑΔΜΗΕ είχαν υπογράψει μνημόνιο συνεργασίας τον περασμένο Δεκέμβριο. Ο κ. Χριστοδουλίδης με δηλώσεις του μετά την επίσκεψη είχε επιβεβαιώσει το ενδιαφέρον των ΗΑΕ να επενδύσουν στο έργο.
Ανακοινώνοντας χθες την απόφαση του υπουργικού συμβουλίου ο κ. Παπαθανασίου τη χαρακτήρισε ως το «επιστέγασμα πολλών διαβουλεύσεων με όλα τα εμπλεκόμενα μέρη και των διευκρινίσεων που έχουν δοθεί, ώστε η Κυπριακή Δημοκρατία να έχει ενώπιόν της πραγματικά δεδομένα αναφορικά με τις οικονομικές, τεχνικές και νομικές πτυχές του έργου».
Ο πρόεδρος της Κύπρου επανέφερε το ενδεχόμενο συμμετοχής στο έργο της εθνικής εταιρείας ενέργειας του Αμπου Ντάμπι.
Θετικά σχολιάστηκαν πάντως στην Αθήνα οι αναφορές του Κυπρίου υπουργού για τη σημασία του έργου για την Κύπρο και την Ε.Ε. «Θα συμβάλει στην άρση της ενεργειακής απομόνωσης της Κύπρου, αφού θα διασυνδέσει το εθνικό σύστημα μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας με τα αντίστοιχα διευρωπαϊκά συστήματα, και θα αυξήσει την ενεργειακή ασφάλεια της χώρας μας», είπε και πρόσθεσε πως «η σημασία του έργου τόσο για την Κύπρο όσο και για την Ευρωπαϊκή Ενωση επιβεβαιώνονται από το γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε χρηματοδότηση από τον μηχανισμό “Συνδέοντας την Ευρώπη” (Connecting Europe Facility – CEF) με το υψηλότερο ιστορικά ποσό των 657 εκατ. ευρώ».
Ωστόσο, τόσο τα κυπριακά μέσα ενημέρωσης όσο και παράγοντες που εμπλέκονται στις διαπραγματεύσεις από την ελληνική πλευρά σχολίαζαν χθες ότι ο υπουργός Ενέργειας της Κύπρου δεν έκανε καμία αναφορά σε τρία κρίσιμα ζητήματα που είχαν διευθετηθεί στην τελευταία σύσκεψη που πραγματοποιήθηκε στη Λευκωσία υπό τον κ. Χριστοδουλίδη και με τη συμμετοχή και του υπουργού Ενέργειας της Ελλάδας, Θόδωρου Σκυλακάκη.
Ειδικότερα, καμία αναφορά δεν έγινε στην παράταση της ισχύος του premium WACC (απόδοση κεφαλαίου – κέρδος) 8,3% για 17 χρόνια, αντί για 12 που προβλέπει η υφιστάμενη απόφαση της ΡΑΕΚ.
Καμία αναφορά δεν έγινε για τον διαμοιρασμό του κόστους 50-50 μεταξύ καταναλωτών σε Κύπρο και Ελλάδα σε περίπτωση απρόοπτου γεγονότος που πιθανόν να παρεμποδίσει την ολοκλήρωση ή λειτουργία του έργου χωρίς ευθύνη του φορέα υλοποίησης. Κάποια κυπριακά μέσα, πάντως, ανέφεραν χθες ότι το ζήτημα αυτό συμπεριλήφθηκε στην απόφαση του υπουργικού συμβουλίου.
Δεν έγινε, τέλος, καμία αναφορά από τον Κύπριο υπουργό Ενέργειας στη λήψη τελικής επενδυτικής απόφασης συμμετοχής της Κυπριακής Δημοκρατίας στο μετοχικό κεφάλαιο του Great Sea Interconnector, απόφαση που η ελληνική πλευρά έχει ζητήσει να επισπευστεί.
