Πηγή ενίσχυσης του δανειακού τους χαρτοφυλακίου και της κερδοφορίας τους μπορεί να αποτελέσει για τις τράπεζες η επαναγορά δανείων που έχουν πωληθεί σε funds και έχουν ρυθμιστεί με επιτυχία, πληρώντας πλέον τους κανόνες για την επιστροφή τους στο τραπεζικό σύστημα. Αυτό προκύπτει από τη μελέτη της συμβουλευτικής εταιρείας Octane για την αγορά των μη εξυπηρετούμενων δανείων στη χώρα, στην οποία σημειώνεται ότι «οι τράπεζες μπορούν να αποκτούν αυτά τα δάνεια σε τιμές που αντικατοπτρίζουν τις προσαρμοσμένες στον κίνδυνο αποδόσεις τους, οι οποίες μπορεί να είναι ευνοϊκές σε σύγκριση με την έκδοση νέων δανείων».
Τα κόκκινα δάνεια που έχουν πωληθεί σε funds προσεγγίζουν συνολικά τα 100 δισ. ευρώ (70 δισ. ευρώ με βάση τα στοιχεία της ΤτΕ που δεν περιλαμβάνουν τους εξωλογιστικούς τόκους και τις διαγραφές) και σύμφωνα με εκτιμήσεις από την πλευρά των επενδυτών που έχουν αγοράσει αυτά τα δάνεια, περί τα 15-20 δισ. ευρώ θα μπορούσαν προοπτικά να επανέλθουν στις τράπεζες ως ρυθμισμένα (reperforming). Προϋπόθεση με βάση τους κανόνες της European Banking Authority είναι τα δάνεια αυτά να μην επιστρέψουν στην ίδια τράπεζα και να εξυπηρετούνται κανονικά για τρία συνεχή χρόνια.
Οπως επισημαίνει η Octane, «τα ρυθμισμένα δάνεια παρέχουν στις τράπεζες μια νέα ροή εσόδων από τόκους, συμβάλλοντας θετικά στα κέρδη τους. Με την επαναγορά οι τράπεζες μπορούν να αποκαταστήσουν ή να ενισχύσουν τις σχέσεις τους με δανειολήπτες που έχουν αναδιαρθρώσει επιτυχώς τα χρέη τους, ανοίγοντας ενδεχομένως ευκαιρίες διασταυρούμενων πωλήσεων για άλλα τραπεζικά προϊόντα και υπηρεσίες». Σύμφωνα με τον Γιώργο Παυλάτο, Senior Partner της Octane, «η μελέτη επιβεβαιώνει ότι υπάρχουν σημαντικές ευκαιρίες» και ότι η δευτερογενής αγορά των κόκκινων δανείων, δηλαδή η πώληση από το ένα fund σε άλλο ή η πώληση σε τράπεζα, θα είναι ένα από τα μεγαλύτερα στοιχήματα την προσεχή διετεία.
Από την πλευρά των επενδυτών, με δεδομένο ότι η απόδοση των εισπράξεων του προγράμματος κρατικών εγγυήσεων «Ηρακλής» υπολείπεται κατά 25%-30% των αρχικών εκτιμήσεων, η πώληση κάποιων χαρτοφυλακίων θα μπορούσε να ενισχύσει τα έσοδα των τιτλοποιήσεων και να βοηθήσει τις εταιρείες διαχείρισης (servicers) έτσι ώστε να πετύχουν τους στόχους για τους οποίους έχουν δεσμευθεί στα επιχειρησιακά τους πλάνα. Οι επενδυτές και τα funds έχουν την ευκαιρία να επωφεληθούν από την αυξημένη αξία των επιτυχώς ρυθμισμένων (reperforming) δανείων μέσω της πώλησης, πραγματοποιώντας έτσι κέρδη από τις αρχικές τους επενδύσεις, σημειώνει η Octane. Να σημειωθεί ότι έως σήμερα έχουν πραγματοποιηθεί 11 συναλλαγές στη δευτερογενή αγορά, δηλαδή πώλησης δανείων από ένα fund σε άλλο, συνολικής αξίας 10 δισ. ευρώ. Απαλλαγμένοι από αυτά τα δάνεια, παρατηρεί η Octane, «μπορούν να μειώσουν την έκθεσή τους στον πιστωτικό κίνδυνο, ιδίως εάν οι οικονομικές προοπτικές είναι αβέβαιες. Επιπλέον, οι επιτυχείς συναλλαγές ρυθμισμένων δανείων θα ενισχύουν τη φήμη τους στην αγορά ως ικανών διαχειριστών προβληματικών περιουσιακών στοιχείων, προσελκύοντας ενδεχομένως περισσότερους επενδυτές». Με βάση τα συμπεράσματα της μελέτης:
Προϋπόθεση είναι τα δάνεια αυτά να μην επαναγοραστούν από την ίδια τράπεζα και να εξυπηρετούνται κανονικά για τρία συνεχή χρόνια.
– Από το 2021 έως τον Σεπτέμβριο του 2023, πραγματοποιήθηκαν πάνω από 44 συναλλαγές μη εξυπηρετούμενων δανείων με συνολική αξία που ξεπερνάει τα 65 δισ. ευρώ, προσφέροντας νέα δυναμική στην αγορά. Τις μεγαλύτερες συναλλαγές ύψους 21,9 δισ. ευρώ (8 συνολικά συναλλαγές) πραγματοποίησε η Alpha Bank και ακολουθεί η Τράπεζα Πειραιώς με 24 συναλλαγές αξίας 18 δισ. ευρώ. Η Εθνική Τράπεζα πραγματοποίησε 5 συναλλαγές αξίας 15,5 δισ. ευρώ και η Eurobank 4 συναλλαγές αξίας 6,5 δισ. ευρώ.
– Εως σήμερα, 18 servicers έλαβαν ανανεωμένη άδεια ή παράταση της υφιστάμενης και 5 εταιρείες δεν προχώρησαν στη διαδικασία εκ νέου αδειοδότησης έως τον Ιούνιο του 2024, γεγονός που αφήνει τα χαρτοφυλάκιά τους να αναληφθούν από άλλους φορείς.
– Παρά τις πρόσφατες θετικές εξελίξεις, η Ελλάδα εξακολουθεί να κατέχει το υψηλότερο ποσοστό μη εξυπηρετούμενων δανείων στην Ευρωπαϊκή Ενωση, με 3,3% σε σύγκριση με τον μέσο όρο του 1,9% από το δ΄ τρίμηνο του 2023.
