Με δειλά βήματα και νέες υπαναχωρήσεις της ελληνικής πλευράς προχωράει η εφαρμογή της διακρατικής συμφωνίας Ελλάδας – Κύπρου για το έργο Great Sea Interconnector που υπεγράφη την περασμένη Παρασκευή, μετά τη συνάντηση κορυφής Μητσοτάκη – Χριστοδουλίδη στην Αθήνα. Την ίδια στιγμή, έντονη είναι η κινητικότητα της Κύπρου για την αναζήτηση επενδυτών, ενώ για πρώτη φορά –επισήμως τουλάχιστον– στα τεκταινόμενα παρεμβαίνει και ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν. Οπως ανέφερε με γραπτή δήλωσή του το Σάββατο ο κυβερνητικός εκπρόσωπος της Κυπριακής Δημοκρατίας Κωνσταντίνος Λετυμπιώτης, ο πρόεδρος Χριστοδουλίδης και ο Γάλλος πρόεδρος είχαν τηλεφωνική συνομιλία στην οποία συζήτησαν για το έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης Κρήτης – Κύπρου, στο πλαίσιο συμφωνίας σε αυτό και εταιρείας γαλλικών συμφερόντων. Πρόκειται για τη γαλλική εταιρεία Meridiam, με την οποία ο ΑΔΜΗΕ έχει υπογράψει Μνημόνιο Κατανόησης (MOU) από πέρυσι τον Ιούνιο. Το ενδιαφέρον του προέδρου Μακρόν για το έργο συνδέεται πρωτίστως με τα επιχειρηματικά συμφέροντα της Nexans και τη σύμβαση του 1,4 δισ. ευρώ για την κατασκευή του υποβρύχιου καλωδίου, που βρίσκεται στον «αέρα» όσο η διασύνδεση δεν προχωράει. Το θέμα αναμένεται να συζητηθεί σε τριμερή συνάντηση Μητσοτάκη – Χριστοδουλίδη – Μακρόν στη Νέα Υόρκη, στο περιθώριο των εργασιών της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών.
Ο Κύπριος πρόεδρος κ. Χριστοδουλίδης είχε τις προηγούμενες ημέρες συνάντηση και με την εταιρεία TAQA από τα Εμιράτα, η οποία επίσης έχει υπογράψει MOU με τον ΑΔΜΗΕ και μετοχική συμμετοχή στο Great Sea Interconnector. Η Κυπριακή Δημοκρατία μέσω αυτών των επαφών επιδιώκει τη δημιουργία μιας επενδυτικής συμμαχίας για τη μετοχική συμμετοχή της στο έργο, για την οποία έχει δεσμευτεί στο πλαίσιο της διακρατικής συμφωνίας της περασμένης Παρασκευής.
Οσον αφορά τα ρυθμιστικά θέματα, οι ρυθμιστικές αρχές Ελλάδας και Κύπρου (ΡΑΑΕΥ και ΡΑΕΚ) κατέληξαν χθες, κατά τη διάρκεια μαραθώνιας τηλεδιάσκεψης που ξεκίνησε νωρίς το πρωί και ολοκληρώθηκε αργά το απόγευμα, στην προβλεπόμενη από τη διακρατική συμφωνία απόφαση για τα ανακτήσιμα έσοδα του ΑΔΜΗΕ περιόδου 2024-2025.
Η κοινή απόφαση των δύο ρυθμιστικών αρχών, σύμφωνα με πληροφορίες, ενέκρινε υπό προϋποθέσεις τις προτεινόμενες ανακτήσιμες δαπάνες από τον ΑΔΜΗΕ, και αυτό γιατί η ΡΑΕΚ αξιολόγησε ως ανεπαρκή τα στοιχεία τεκμηρίωσής τους που παρουσίασε ο Διαχειριστής για το σύνολο των λειτουργικών δαπανών και για ένα μέρος των δαπανών κεφαλαίου. Η ΡΑΑΕΥ, προκειμένου να υπάρξει απόφαση και να μη βρεθεί εκ νέου το έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης στον «αέρα», υιοθέτησε τη γραμμή της ΡΑΕΚ. Με την κοινή τους απόφαση, η οποία γνωστοποιήθηκε χθες και στις πολιτικές ηγεσίες των δύο χωρών, ΡΑΑΕΥ και ΡΑΕΚ ενέκριναν συνολικές ανακτήσιμες δαπάνες κεφαλαίου ύψους 572 εκατ. ευρώ για τη διετία 2024-2025. Δεν αναγνώρισαν τα 36 από τα 48 εκατ. ευρώ που κατέβαλε ο ΑΔΜΗΕ στο EuroΑsia, καθώς δεν έκαναν αποδεκτά τα κόστη για τις μελέτες στο τμήμα Κρήτης – Αττικής και στο Κύπρου – Ισραήλ (12 εκατ. για το καθένα), με το σκεπτικό ότι το πρώτο έργο κατασκευάζεται ήδη και για το δεύτερο δεν υπάρχει ακόμη συμφωνία κατασκευής. Τα υπόλοιπα 12 εκατ. τα χαρακτήρισε επιχειρηματικό ρίσκο που αναλογεί στον Διαχειριστή. Οσο για τις λειτουργικές δαπάνες, η απόφαση αναφέρει ότι εγκρίνονται με την προσκόμιση των απαιτούμενων τεκμηριωμένων στοιχείων, αστερίσκος για τον οποίο η ελληνική πλευρά δεν κρύβει τον προβληματισμό της. Το θετικό της χθεσινής εξέλιξης είναι ότι «υπάρχει έσοδο, έστω και κουτσουρεμένο», όπως χαρακτηριστικά τονίζουν από πλευράς της κυβέρνησης, οπότε μπορούν να γίνουν τα επόμενα βήματα.
