Αλλάζει το προφίλ των τουριστών που επισκέπτονται την Ελλάδα; Μένουν λιγότερες ημέρες και γι’ αυτό δαπανούν λιγότερα χρήματα ή επιλέγουν και οικονομικές λύσεις διαμονής λόγω της ύφεσης στην Ευρώπη; Αλλάζει εποχικά η κορύφωση της σεζόν καθώς η κλιματική κρίση καθορίζει τον Ιούλιο και τον Αύγουστο ως δυσάρεστα θερμούς μήνες; Ή μήπως η Ελλάδα χάνει τους επισκέπτες υψηλότερου εισοδηματικού επιπέδου προς όφελος ταξιδιωτών με πολύ χαμηλότερους προϋπολογισμούς;
Τον Ιούλιο, ενώ οι επισκέπτες από τη Γαλλία αυξήθηκαν κατά 4,3%, οι δαπάνες τους μειώθηκαν κατά 34,2%.
Σε αυτά τα ερωτήματα προσπαθούν να απαντήσουν οι ειδικοί και οι οικονομολόγοι του κλάδου αλλά και η τουριστική αγορά, μετά τη δημοσιοποίηση και νέων στοιχείων που δείχνουν σημαντική πτώση της μέσης δαπάνης ανά ταξίδι τον Ιούλιο, παράλληλα με την αύξηση των αφίξεων. Αν και για να γίνει ολοκληρωμένη αποτίμηση αυτών των μεγεθών θα πρέπει πρώτα να υπάρχουν και τα στοιχεία για τις διανυκτερεύσεις, πόσες ημέρες δηλαδή μένουν οι ιδιώτες στην Ελλάδα, οι πρώτες ενδείξεις είναι ανησυχητικές: τον Ιούλιο η μέση δαπάνη ανά ταξίδι των εισερχόμενων επισκεπτών της χώρας παρουσίασε μεγάλη μείωση, της τάξης του 9,1%, σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του 2023, σύμφωνα με στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος για το ταξιδιωτικό ισοζύγιο. Ετσι τον Ιούλιο ενώ οι αφίξεις αυξήθηκαν κατά 4,1%, οι εισπράξεις μειώθηκαν κατά 4,2%.
Μείωση παρουσιάζεται στη μέση δαπάνη ανά ταξίδι και για ολόκληρο το πρώτο επτάμηνο του έτους, και ειδικότερα της τάξης του 5,7% σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2023, η οποία ωστόσο σημειώνεται σε μια χρονιά-ρεκόρ αφίξεων και εισπράξεων για τον ελληνικό τουρισμό.
Μια προσεκτικότερη ματιά στα στοιχεία δείχνει μάλιστα ότι τα έσοδα από τις βασικές αγορές της Ελλάδας, και κυρίως τη Γαλλία αλλά και τη Γερμανία, μειώθηκαν ακόμη περισσότερο. Συγκεκριμένα, τον Ιούλιο, ενώ οι επισκέπτες από τη Γαλλία αυξήθηκαν κατά 4,3%, οι δαπάνες τους μειώθηκαν κατά 34,2%. Ακολουθούν οι πολίτες από τη Γερμανία κατά 12,3%, αλλά οι εισπράξεις από αυτούς μειώθηκαν κατά 9,9%. Μια πιθανή εξήγηση που αξιολογεί αυτή τη στιγμή την αγορά είναι το δεδομένο ότι ο Ιούλιος και ο Αύγουστος στη Μεσόγειο έχουν γίνει πλέον ιδιαίτερα θερμοί μήνες, με δυσάρεστες κλιματικές συνθήκες, ενώ η αύξηση των επισκέψεων αφορά κυρίως σύντομα ταξίδια νεαρών ατόμων που μένουν λιγότερες ημέρες και ξοδεύουν λιγότερα χρήματα, και όχι οικογενειών.
Παράλληλα, η πτώση της καταναλωτικής εμπιστοσύνης στις χώρες της ζώνης του ευρώ εν μέσω αρνητικών οικονομικών και γεωπολιτικών εξελίξεων αναφέρεται επίσης ως πιθανή αιτία αυτών των εξελίξεων. Ορισμένες πηγές της βιομηχανίας του τουρισμού ανησυχούν ότι μπορούν να περιοριστούν και οι αφίξεις επισκεπτών υψηλότερου εισοδηματικού επιπέδου, που κατά κανόνα πραγματοποιούν πολύ υψηλότερες δαπάνες. Ενδεχομένως για λόγους ανταγωνιστικότητας των τιμών ή σχέσης της τιμής με την προσφερόμενη υπηρεσία και, εντέλει, με τη συνολική εμπειρία. Ανησυχία που βρίσκει έρεισμα και στην πορεία των αφίξεων φέτος αλλά και τα προηγούμενα χρόνια στους ακριβούς ελληνικούς προορισμούς, όπως η Σαντορίνη και η Μύκονος. Σε κάθε περίπτωση δεν μπορεί να εξαχθεί ασφαλές συμπέρασμα πριν από τη δημοσίευση των στοιχείων για τη μέση διάρκεια ανά ταξίδι και ειδικότερα τον αριθμό των διανυκτερεύσεων.
Λιγότερη ζέστη και κόσμος
Με δεδομένο πάντως ότι φέτος ο Μάιος και ο Ιούνιος είχαν βελτιωμένες επιδόσεις, ενισχύεται το επιχείρημα πως οι τουρίστες της χώρας μπορεί πλέον να προτιμούν μήνες με ηπιότερο κλίμα αλλά και λιγότερο κόσμο εν γένει.
Ακόμη και με τη μείωση των εισπράξεων τον Ιούλιο, όμως, δεν θα υπάρξει μείωση για ολόκληρο το έτος σε σχέση με τα 20,5 δισ. ευρώ που μπήκαν στη χώρα μέσω του τουρισμού το 2023. Για να συμβεί κάτι τέτοιο θα πρέπει κάθε μήνα μετά τον Ιούλιο η χώρα να εμφανίσει κατά μέσον όρο μείωση των ταξιδιωτικών εισπράξεων της τάξης του 5%, κάτι που κρίνεται αν όχι αδύνατο, μη πιθανό.
