Λαμβάνοντας υπόψη ότι οι μεγάλες κεντρικές τράπεζες είναι πλέον ευθυγραμμισμένες στη μείωση των επιτοκίων, ένα πείραμα σε πραγματικό χρόνο βρίσκεται σε εξέλιξη. Αφορά το πόσο έχει αλλάξει το παγκόσμιο οικονομικό τοπίο από την πανδημία και μετά και, συγκεκριμένα, το εάν ο κύκλος νομισματικής χαλάρωσης μπορεί να είναι βραχύβιος λόγω των υψηλότερων πραγματικών επιτοκίων. Ο αντίκτυπος της προσχώρησης της Fed την περασμένη εβδομάδα σε μια διαδικασία την οποία έχουν ήδη ακολουθήσει η ΕΚΤ, η Τράπεζα της Αγγλίας και άλλες, προχωρώντας σε μεγαλύτερη από την αναμενόμενη μείωση των επιτοκίων κατά μισή ποσοστιαία μονάδα, θα μπορούσε να είναι εκτεταμένος. Ηδη ορισμένοι αναλυτές πιστώνουν στη Fed ότι άνοιξε τον δρόμο ώστε η Λαϊκή Τράπεζα της Κίνας να παρουσιάσει το πιο γενναιόδωρο πρόγραμμα οικονομικής τόνωσης μετά τον κορωνοϊό, χωρίς να ανησυχεί ιδιαίτερα για τις επιπτώσεις του στο γουάν. Ομως, το για πόσο καιρό και μέχρι ποίου σημείου θα συνεχιστεί η νομισματική χαλάρωση παγκοσμίως παραμένει άγνωστο. Οι αξιωματούχοι των κεντρικών τραπεζών διερευνούν εάν οι ρυθμοί που απαιτούνται για να διατηρηθεί ο πληθωρισμός υπό έλεγχο και οι οικονομίες υπό ανάπτυξη είναι υψηλότεροι σήμερα εν συγκρίσει με τους χαμηλότατους προ πανδημίας.
Το σχεδόν μηδενικό κόστος δανεισμού στις ΗΠΑ και το αρνητικό στην Ευρωζώνη αποτελούν στοιχεία μιας άλλης πραγμα- τικότητας, που δεν αναμένεται να επιστρέψει σύντομα.
Οι αξιωματούχοι στην Ουάσιγκτον, στη Φρανκφούρτη και στο Λονδίνο δεν έχουν πεισθεί ότι βρίσκονται σε θέση να προσδιορίσουν το λεγόμενο «ουδέτερο» επιτόκιο, εκτός από το να παρατηρούν την εξέλιξη των οικονομικών συνθηκών ενώ υποχωρούν τα επιτόκια. Μοιάζει με δύσκολη άσκηση, που πιθανότατα περιλαμβάνει τόσο ένστικτο και διαίσθηση όσο και μαθηματικά και μοντελοποίηση. Συμφωνούν, ωστόσο, ότι είναι πιθανότατα υψηλότερο από πριν, ένα συμπέρασμα που κάποια στιγμή θα αναγκάσει τους αξιωματούχους να προχωρήσουν πιο προσεκτικά σε περαιτέρω μειώσεις επιτοκίων. Αναφερόμενος στην προπανδημική περίοδο, όταν το επιτόκιο της Fed κυμαινόταν κοντά στο μηδέν για χρόνια και η Ευρώπη βρισκόταν στον εξωτικό κόσμο των αρνητικών επιτοκίων, ο πρόεδρος της πρώτης, Ζερόμ Πάουελ, δήλωσε προσφάτως ότι πλέον ο κόσμος έχει εγκαταλείψει οριστικά αυτή τη συνθήκη. «Είναι τόσο μακριά όλα αυτά τώρα», είπε ο Πάουελ. «Εκτιμώ ότι το ουδέτερο επιτόκιο είναι πιθανώς σημαντικά υψηλότερο από ό,τι τότε. Πόσο; Απλώς δεν νομίζω ότι ξέρουμε… Το γνωρίζουμε μόνο από τα έργα του».
Αυτά τα «έργα» θα περιλαμβάνουν πληθωρισμό στον στόχο του 2%, κοινό για όλες τις μεγάλες κεντρικές τράπεζες, και ποσοστό ανεργίας, αύξησης μισθών και οικονομικής ανάπτυξης σχεδόν όσο η δυναμική που συνάδει με αυτόν τον ρυθμό αύξησης των τιμών. Μεταξύ των μεγάλων κεντρικών τραπεζών, μόνο η Τράπεζα της Ιαπωνίας δεν χαλαρώνει τη νομισματική πολιτική, αλλά την περιορίζει, εφόσον επιτέλους κατόρθωσε να ανυψώσει τον πληθωρισμό. Ο τρόπος με τον οποίο θα εξελιχθούν τα γεγονότα και η σχετική συζήτηση τους επόμενους μήνες θα παίξουν πρωτεύοντα ρόλο σε μια παγκόσμια επαναφορά του κόστους δανεισμού για τη χρηματοδότηση ενός σπιτιού, την αγορά ενός αυτοκινήτου ή το άνοιγμα μιας επιχείρησης.
