Εκατοντάδες μέτρα κάτω από ένα πευκοδάσος της Αριζόνας ανθρακωρύχοι ανατινάσσουν σήραγγες αναζητώντας ουράνιο, ένα ραδιενεργό στοιχείο που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας.
Λίγο πιο βόρεια, στο κέντρο του Ουαϊόμινγκ, γεωτρύπανα σκάβουν στην έρημο ανάμεσα σε στρώματα ψαμμίτη. Τα ορυχεία ουρανίου πληθαίνουν στις ΗΠΑ λόγω της αυξανόμενης ζήτησης για ηλεκτρική ενέργεια και της προσπάθειας να αποκοπεί η Ρωσία από την αλυσίδα εφοδιασμού τους. Αυτή η διπλή πίεση εκτόξευσε τις τιμές ουρανίου στα υψηλότερα επίπεδα εδώ και 15 χρόνια, βοηθώντας στην αναζωογόνηση περιοχών εξόρυξης που είχαν ερημώσει προς το τέλος του Ψυχρού Πολέμου. Η πυρηνική ενέργεια επανέρχεται στις ΗΠΑ καθώς πολιτικοί και επενδυτές την αγκαλιάζουν για να ανταποκριθούν στην αυξανόμενη ζήτηση πράσινης ενέργειας.
Η νέα γενιά «κυνηγών»
Η Microsoft, η οποία κατασκευάζει ενεργοβόρα κέντρα δεδομένων, δήλωσε αυτόν τον μήνα ότι θα βοηθήσει για να ανοίξει ξανά ο πυρηνικός σταθμός Three Mile Island στην Πενσιλβάνια, ο οποίος ήταν κλειστός από το 2019. Το ουράνιο είναι ένα από τα στοιχεία που επιδιώκουν να παράγουν εγχώρια εταιρείες και αξιωματούχοι για να βοηθήσουν τη χώρα να απομακρυνθεί από το πετρέλαιο, το φυσικό αέριο και τον άνθρακα, όπως επίσης το λίθιο και το νικέλιο. Το εάν η νέα γενιά «κυνηγών» ουρανίου θα ευδοκιμήσει ή θα αποτύχει, θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό από το πόσο θα διαρκέσει αυτή η δυναμική – και αν οι τιμές θα παραμείνουν υψηλές ώστε να ενθαρρύνουν τις εταιρείες να «ξεσκονίσουν» παλιά ορυχεία.
Το 1980 οι ΗΠΑ παρήγαγαν σχεδόν 20 τόνους συμπυκνωμένου ουρανίου, πέρυσι μόλις 22 κιλά.
«Το παρομοιάζω με ένα σπασμένο χέρι που έμεινε στον γύψο για μεγάλο χρονικό διάστημα», δήλωσε ο Τζον Κας, διευθύνων σύμβουλος της Ur-Energy, μιας εταιρείας εξόρυξης που ενισχύει την παραγωγή ουρανίου στο κέντρο του Ουαϊόμινγκ. Το 1980 οι ΗΠΑ παρήγαγαν σχεδόν 20 τόνους συμπυκνωμένου ουρανίου (yellowcake), ποσότητα ικανή για να τροφοδοτήσει τους περισσότερους εγχώριους πυρηνικούς αντιδραστήρες σήμερα. Εκτοτε, ωστόσο, η πυρηνική ενέργεια έπεσε σε δυσμένεια μετά από μια σειρά ατυχημάτων που περιελάμβαναν μια αστοχία ψύξης στο Three Mile Island το 1979 και μια έκρηξη στο εργοστάσιο του Τσερνόμπιλ της Σοβιετικής Ενωσης το 1986. Μετά τη διάλυσή της το 1991, η Ρωσία συμφώνησε να αραιώσει ουράνιο οπλικής ποιότητας για χρήση σε αντιδραστήρες των ΗΠΑ, πλημμυρίζοντας την αγορά. Πέρυσι οι ΗΠΑ παρήγαγαν μόλις 22 κιλά yellowcake. Το υπόλοιπο συγκεντρώθηκε σε ορυχεία από τον Καναδά μέχρι το Καζακστάν και εμπλουτίστηκε σε πολλές χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Ρωσίας.
Οι ΗΠΑ επιχειρούν να μειώσουν την εξάρτησή τους από τη Ρωσία μετά την εισβολή της στην Ουκρανία το 2022. Ενας νόμος που τέθηκε σε ισχύ φέτος θα εμποδίσει τους αμερικανικούς σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής να αγοράζουν ρωσικό ουράνιο έως το 2028. Περίπου το 1/4 του εμπλουτισμένου ουρανίου που χρησιμοποιείται στις ΗΠΑ όμως προέρχεται από πυρηνικούς αντιδραστήρες στη Ρωσία. Παράγοντες της αγοράς αναμένουν ότι η εγχώρια δραστηριότητα εξόρυξης θα ανακάμψει σχετικά γρήγορα, με την παραγωγή να φθάνει περίπου στους 3 τόνους yellowcake το 2028. Πολλές κοινότητες ωστόσο, ιδιαίτερα στην Αριζόνα, εκφράζουν ανησυχίες σχετικά με τις πιθανές επιπτώσεις στην υγεία και στο περιβάλλον από τη συλλογή ραδιενεργών υλικών κοντά σε σπίτια και ζώα. Μεγάλο μέρος της δραστηριότητας κατά τη διάρκεια της τελευταίας αμερικανικής «έκρηξης ουρανίου» από τη δεκαετία του 1950 έως τη δεκαετία του 1980 συνέβη κοντά σε εδάφη αυτοχθόνων. Οταν οι τιμές κατέρρευσαν, οι εταιρείες εγκατέλειψαν εκατοντάδες ορυχεία. Πολλές από αυτές τις τοποθεσίες δεν έχουν ακόμη καθαριστεί, αφήνοντας τους κατοίκους εκτεθειμένους σε υψηλά επίπεδα ακτινοβολίας, η οποία μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου και άλλων ασθενειών.
Οι κανονισμοί
Οι περιβαλλοντικοί κανονισμοί και η ασφάλεια από την ακτινοβολία έχουν βελτιωθεί τον τελευταίο μισό αιώνα. Οι εταιρείες που δραστηριοποιούνται σήμερα υποχρεούνται να παρακολουθούν τα επίπεδα ακτινοβολίας στο έδαφος και στο νερό γύρω από τις εγκαταστάσεις τους, καθώς και να καλύπτουν το κόστος καθαρισμού. Φέτος το καλοκαίρι, μέλη των φυλών Ναβάχο και Χαβασουπάι πραγματοποίησαν διαδηλώσεις επιδιώκοντας να εμποδίσουν την Energy Fuels να μεταφέρει μεταλλεύματα μέσω της γης τους. Η εταιρεία ανέστειλε οικειοθελώς τη μεταφορά ουρανίου τον Αύγουστο και δήλωσε ότι συνεργάζεται με τις φυλές.
