«Σωσίβιο» στις άμεσες ξένες επενδύσεις που πραγματοποιούνται στην Ελλάδα έχει προσφέρει και φέτος η αγορά ακινήτων και οι εισροές κεφαλαίων από το εξωτερικό για την απόκτηση κυρίως κατοικιών. Σύμφωνα με τα στοιχεία που καταγράφει η Τράπεζα της Ελλάδος (ΤτΕ), επί συνόλου 2,1 δισ. ευρώ άμεσων ξένων επενδύσεων που πραγματοποιήθηκαν κατά το φετινό πρώτο εξάμηνο στην ελληνική οικονομία, το 54,2%, ή 1,14 δισ. ευρώ, αφορά την απόκτηση ακινήτων.
Η επίδοση αυτή αποτελεί νέο υψηλό, συνεχίζοντας την τάση αυτή, η οποία έχει ξεκινήσει από τις αρχές του 2023 και όπως φαίνεται συνεχίζεται με αυξανόμενη ένταση. Κατά το φετινό πρώτο τρίμηνο το μερίδιο της αγοράς ακινήτων στις ξένες επενδύσεις είχε διαμορφωθεί σε 43,3%, καθώς είχαν εισρεύσει 520 εκατ. ευρώ, ενώ οι συνολικές ροές από το εξωτερικό είχαν αγγίξει το 1,2 δισ. ευρώ. Ωστόσο, η εικόνα του δεύτερου τριμήνου ήταν διαφορετική, καθώς τα ξένα κεφάλαια για την αγορά ακινήτων ανήλθαν σε 622 εκατ. ευρώ, ενώ οι συνολικές ξένες επενδύσεις στην οικονομία δεν ξεπέρασαν τα 900 εκατ. ευρώ.
Υπενθυμίζεται ότι συνολικά το 2023 η συνεισφορά της αγοράς ακινήτων ως ποσοστό επί του συνόλου των ξένων επενδύσεων είχε αγγίξει το 47%, καθώς, επί συνόλου 4,48 δισ. ευρώ που εισέρρευσαν στην ελληνική οικονομία, 2,1 δισ. ευρώ αφορούσαν την αγορά ακινήτων. Η εξέλιξη αυτή οφείλεται στην πτωτική πορεία των ξένων επενδύσεων, καθώς το 2023 σημείωσαν μείωση κατά 38,7%, από τα 7,5 δισ. ευρώ του 2022 σε 4,6 δισ. ευρώ πέρυσι.
Τα πρόσφατα μέτρα-φρένο για Airbnb και «χρυσή βίζα» αναμένεται να μειώσουν το αγοραστικό ενδιαφέρον από το εξωτερικό.
Στελέχη της αγοράς ακινήτων επισημαίνουν, πάντως, ότι τα πρόσφατα μέτρα που έλαβε η κυβέρνηση τόσο για την απαγόρευση δημιουργίας νέων καταλυμάτων βραχυχρόνιας μίσθωσης στο κέντρο της Αθήνας όσο και για τη μείωση των αγορών ακινήτων μέσω του προγράμματος «χρυσή βίζα» θα έχουν άμεσο αντίκτυπο στη μείωση του αγοραστικού ενδιαφέροντος από το εξωτερικό, κάτι που πλέον θα έχει και μεγάλη επίδραση (μεγαλύτερη σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια) και συνολικά στις άμεσες ξένες επενδύσεις, εφόσον συνεχιστεί η πτωτική αυτή πορεία του σχετικού δείκτη. Από την άλλη πλευρά, είναι πιθανό η χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής από την ΕΚΤ, η μείωση του πληθωρισμού και η βελτίωση των μακροοικονομικών συνθηκών στο εξωτερικό να επαναφέρουν τη ζήτηση από ξένους για επενδύσεις στην ελληνική οικονομία.
Σίγουρα, πάντως, οι πολύ υψηλές επιδόσεις της προσέλκυσης ξένων επενδυτών στα ακίνητα, ιδίως μέσω του προγράμματος επενδυτικής μετανάστευσης «χρυσή βίζα», θα μετριαστούν τους επόμενους μήνες λόγω της μεγάλης αύξησης του ελάχιστου ύψους επένδυσης στις 800.000 ευρώ για αγορά ακινήτου στην Αττική, στη Θεσσαλονίκη και στα νησιά με πληθυσμό τουλάχιστον 3.100 κατοίκων. Στην υπόλοιπη χώρα το όριο έχει επίσης αυξηθεί σε 400.000 ευρώ, από 250.000 ευρώ που ίσχυε μέχρι πρόσφατα. Μέχρι πρότινος ίσχυε όριο 500.000 ευρώ μόνο για το κέντρο της Αθήνας, τα βόρεια και τα νότια προάστια, τον Δήμο Θεσσαλονίκης, τη Μύκονο και τη Σαντορίνη, ενώ οπουδήποτε αλλού το ελάχιστο όριο ήταν οι 250.000 ευρώ, κάτι που ασφαλώς πυροδότησε και πληθώρα συναλλαγών σε περιοχές, όπως ο Πειραιάς, που εξαιρούνταν του ορίου των 500.000 ευρώ.
Το νέο όριο των 800.000 ευρώ για το σύνολο της Αττικής έχει τεθεί σε ισχύ από την 1η Σεπτεμβρίου, επομένως η επίδρασή του θα αποτυπωθεί στα στοιχεία που θα προκύψουν τους επόμενους μήνες, ιδίως από το 2025 και μετά, καθώς ακόμα και σήμερα γίνονται πράξεις αγοραπωλησίας με βάση ιδιωτικά συμφωνητικά και προσύμφωνα που είχαν ημερομηνία σύνταξης έως την 31η Αυγούστου.
