Ο Τζακ Τσέιμπερς αντιμετωπίζει ένα παράδοξο πρόβλημα για υπουργό Οικονομικών, ήτοι τα πάρα πολλά χρήματα. Ο Ιρλανδός την περασμένη εβδομάδα δήλωσε ότι αναμένει πλεόνασμα προϋπολογισμού 24 δισ. ευρώ το 2024, χάρη στην Apple, στα νέα φορολογικά τέλη και στα έσοδα από άλλες μεγάλες πολυεθνικές των ΗΠΑ. Εάν οι πρόσφατες προσπάθειες για την εκκαθάριση του παγκόσμιου εταιρικού φορολογικού συστήματος είχαν αποδώσει, ο περιχαρής Τσέιμπερς δεν θα βρισκόταν στη θέση αυτή. Ο ΟΟΣΑ μεσολάβησε για την επίτευξη μιας συμφωνίας-ορόσημο το 2021, η οποία υποτίθεται πως θα μείωνε τα κίνητρα για μετατόπιση των εταιρικών κερδών σε χώρες με χαμηλή φορολογία, όπως η Ιρλανδία. Το πλεόνασμα της Ιρλανδίας οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου για καταβολή αναδρομικών φόρων από την Apple. Ωστόσο η Ιρλανδία, η οποία δεν ήθελε τα χρήματα, θα εξακολουθούσε να έχει άκοπα πλεόνασμα, ακόμα και χωρίς τα μετρητά του αμερικανικού ομίλου. Και είναι σαφές ότι η Ιρλανδία κατέχει μια ακραία θέση διεθνώς, διότι ο βασικός συντελεστής κερδών είναι μόλις 12,5% εν συγκρίσει με τον παγκόσμιο μέσο όρο του 23%. Αυτό το χάσμα έχει προσελκύσει τους γίγαντες των ΗΠΑ, οι οποίοι συχνά δηλώνουν μεγάλο μέρος των διεθνών κερδών τους στη χώρα. Ο εταιρικός φόρος απέδωσε πάνω από 25% των συνολικών κρατικών εσόδων το 2023, σε σύγκριση με λιγότερο από το 1/10 στη Βρετανία.
Το 2022 μόλις 10 μεγάλες εταιρείες αντιστοιχούσαν στο 60% των εσόδων από φόρους επιχειρήσεων, ενώ τρεις από αυτές συνεισέφεραν το ένα τρίτο του συνολικού όγκου. Η ανεξάρτητη δημοσιονομική εποπτική αρχή της Ιρλανδίας δεν τις κατονόμασε, αλλά πιθανώς αναφερόταν στις Alphabet, Meta, Pfizer, Intel και Apple, μεταξύ άλλων. Βέβαια, ο υπόλοιπος κόσμος προσπάθησε να κάνει τη ζωή πιο δύσκολη για την Ιρλανδία. Η συμφωνία με τη μεσολάβηση του ΟΟΣΑ είχε εξασφαλίσει 139 υπογράφουσες χώρες έως τα μέσα του 2023, συμπεριλαμβανομένων όλων των μεγάλων οικονομιών του κόσμου. Προέβλεπε μια νέα αρχή ψηφιακής φορολογίας, που εξουσιοδοτούσε τις χώρες να χρεώνουν εισφορές με βάση το πού παράγονται τα έσοδα και όχι το πού μια εταιρεία βασίζει τις δραστηριότητές της. Θεωρητικά, αυτό θα επέτρεπε στη Γαλλία ή στη Γερμανία να διεκδικήσουν χρήματα από τη Meta ή την Alphabet, ακόμα κι αν δήλωναν λιγοστά κέρδη στο Παρίσι ή στο Βερολίνο. Επίσης, θέσπιζε τον λεγόμενο «ελάχιστο φόρο 15%», ο οποίος θεωρητικά θα απέτρεπε τους φορολογικούς παραδείσους να χρεώνουν οτιδήποτε λιγότερο. Ο ΟΟΣΑ εκτίμησε ότι τα συνολικά κέρδη από μεγάλες εταιρείες σε χώρες χαμηλής φορολογίας με συντελεστή κάτω του 15% θα μειώνονταν 80% ως αποτέλεσμα, συνεπώς θα επιλυόταν σε μεγάλο βαθμό η φοροαποφυγή. Αυτό βέβαια δεν συνέβη.
