Πέριξ των 870 ευρώ (μεικτά) εκτιμάται ότι θα «κλειδώσει» ο κατώτατος μισθός στον ιδιωτικό τομέα τον Απρίλιο του 2025, αλλά και ο εισαγωγικός μισθός στο Δημόσιο.Οι σχετικές δεσμεύσεις της κυβέρνησης για κατώτατο μισθό στα 950 ευρώ μεικτά έως το τέλος του 2027, οι προβλέψεις του οικονομικού επιτελείου στο προσχέδιο του προϋπολογισμού, αλλά και η τελική πρόταση της επιτροπής που κατατέθηκε στην αρμόδια υπουργό Εργασίας Νίκη Κεραμέως «φωτογραφίζουν» για τους μεν εργαζομένους στον ιδιωτικό τομέα αυξήσεις τουλάχιστον 40 ευρώ, για τους δε δημοσίους υπαλλήλους, τουλάχιστον 20 ευρώ. Στόχος είναι οι αποδοχές πλήρους απασχόλησης των απασχολουμένων στον δημόσιο τομέα να μην υπολείπονται του νομοθετημένου κατώτατου μισθού και του νομοθετημένου κατώτατου ημερομισθίου, όπως αυτά θα καθορίζονται μέχρι το 2027. Από την 1η Ιανουαρίου 2028 και εφεξής, η επιστημονική επιτροπή με επικεφαλής την καθηγήτρια Πατρίνα Παπαρρηγοπούλου προτείνει, μάλιστα, αφενός τη διατήρηση της σχέσης αυτής μεταξύ ιδιωτικού και δημοσίου τομέα, αφετέρου την αυτόματη αναπροσαρμογή του νομοθετημένου κατώτατου μισθού και ημερομισθίου με βάση έναν συντελεστή που θα προκύπτει από το άθροισμα:
α) Του ετήσιου ποσοστού μεταβολής του δείκτη τιμών καταναλωτή μεταξύ 1ης Ιουλίου του προηγούμενου έτους και 30ής Ιουνίου του τρέχοντος για το χαμηλότερο 20% της εισοδηματικής κατανομής των νοικοκυριών.
β) Του μισού του ετήσιου ποσοστού μεταβολής της αγοραστικής δύναμης του γενικού δείκτη μισθών κατά την ίδια χρονική περίοδο.
Στην πράξη, η επιτροπή προτείνει η αυτόματη αναπροσαρμογή του κατώτατου μισθού να λαμβάνει υπόψη και τον πληθωρισμό και την αύξηση της παραγωγικότητας της οικονομίας, δείκτης ο οποίος βέβαια δεν είναι εύκολο να προσδιοριστεί. Για τον λόγο αυτό άλλωστε απαιτείται διάστημα έως το τέλος του 2027, προκειμένου μέσω της δημιουργίας μιας μόνιμης επιτροπής να προσδιορίζονται οι κατάλληλοι δείκτες αλλά και για να επιλέγονται και να εφαρμόζονται οι ενδεικτικές τιμές αναφοράς που θα βοηθούν στην αξιολόγηση της επάρκειας του νομοθετημένου κατώτατου μισθού και ημερομισθίου. Και αυτό γιατί όλες οι προτεινόμενες αλλαγές εντάσσονται στο πλαίσιο της κύρωσης από τη χώρα μας της κοινοτικής οδηγίας 2022/2041 για επαρκείς κατώτατους μισθούς.
Βέβαια, η επιτροπή επισημαίνει πως εάν οι οικονομικές συνθήκες δεν επιτρέπουν την αναπροσαρμογή του κατώτατου μισθού, αυτή δεν θα γίνεται, όπως και ότι δεν θα επιτρέπεται μείωση του κατώτατου νομοθετημένου μισθού και ημερομισθίου.
Επίσης, προτείνεται και η δημιουργία επιστημονικής επιτροπής που θα υποστηρίζει συμβουλευτικά με τεκμηριωμένες γνώμες τον νομοθέτη, ενώ με μικρές διαφοροποιήσεις θα λειτουργεί και η επιτροπή διαβούλευσης που ισχύει σήμερα. Εργο των παραπάνω επιτροπών θα είναι η διατύπωση γνώμης ή γνωμών και η διαβούλευση σχετικά με:
α) Το ύψος του νομοθετημένου κατώτατου μισθού και ημερομισθίου, εφόσον η επιστημονική επιτροπή προτείνει την κατ’ εξαίρεσιν παρέκκλιση από την εφαρμογή του κανόνα της αυτόματης αναπροσαρμογής.
Για τον κατώτατο μισθό θα λαμβάνονται υπόψη ο πληθωρισμός και η παραγωγικότητα της οικονομίας.
β) Τον συντελεστή αναπροσαρμογής του νομοθετημένου κατώτατου μισθού και ημερομισθίου.
γ) Την επιλογή και την εφαρμογή ενδεικτικών τιμών αναφοράς για την αξιολόγηση της επάρκειας του νομοθετημένου κατώτατου μισθού και ημερομισθίου.
δ) Τη θέσπιση των μισθολογικών διαφοροποιήσεων στον νομοθετημένο κατώτατο μισθό και στο νομοθετημένο κατώτατο ημερομίσθιο και των κρατήσεων από αυτούς.
ε) Τη συλλογή δεδομένων και την εκπόνηση μελετών και αναλύσεων για την παροχή πληροφοριών στις αρχές και σε άλλα ενδιαφερόμενα μέρη σχετικά με τον νομοθετημένο κατώτατο μισθό και το νομοθετημένο κατώτατο ημερομίσθιο.
Η επιτροπή προτείνει τη σταδιακή μετάβαση στο νέο σύστημα. Ετσι, για το διάστημα έως το 2027 θα εφαρμοστεί το ισχύον σύστημα, με συμπλήρωση των κριτηρίων που λαμβάνονται υπόψη για τον καθορισμό του νομοθετημένου κατώτατου μισθού και του νομοθετημένου κατώτατου ημερομισθίου, ώστε να προστεθούν η αγοραστική δύναμη των νομοθετημένων κατώτατων μισθών και η επάρκειά τους, λαμβανομένου υπόψη του κόστους διαβίωσης, του γενικού επιπέδου των μισθών, της κατανομής και του ρυθμού της μεταβολής τους. Σκοπός είναι να υπάρχει μια ακριβέστερη εικόνα του οικονομικού περιβάλλοντος και της επάρκειας του κατώτατου μισθού.
Σύμφωνα με την επιτροπή, το νέο σύστημα είναι απλό, αντικειμενικό, προβλέψιμο, διαφανές και κατανοητό. Προστατεύει την αγοραστική δύναμη, λαμβάνοντας υπόψη το 20% της χαμηλότερης εισοδηματικής κατανομής των νοικοκυριών. Επομένως, μειώνεται η αβεβαιότητα των εργαζομένων και εργοδοτών και συνακόλουθα στηρίζονται αφενός ο οικογενειακός προγραμματισμός των εργαζομένων και αφετέρου οι επενδύσεις και η αξιοπιστία της οικονομικής και κοινωνικής πολιτικής της χώρας.
Επιπλέον, προτείνεται η κατάρτιση οδικού χάρτη («σχέδιο δράσης») για την ενίσχυση των συλλογικών διαπραγματεύσεων και την αύξηση του ποσοστού των εργαζομένων που καλύπτονται από συλλογικές διαπραγματεύσεις, με την ενεργή συμμετοχή των κοινωνικών εταίρων.
Σύμφωνα με την υπουργό Εργασίας Νίκη Κεραμέως, το αμέσως επόμενο διάστημα θα υπάρξει διάλογος με τους κοινωνικούς εταίρους, με στόχο το τελικό κείμενο ενσωμάτωσης της οδηγίας για επαρκείς κατώτατους μισθούς, που «αποτελεί ένα πρόσθετο σημαντικό βήμα προς την κατεύθυνση της περαιτέρω διασφάλισης αξιοπρεπών συνθηκών εργασίας για όλους τους πολίτες», να εισαχθεί στη Βουλή προς συζήτηση.
