Η κλιμακούμενη σύγκρουση στη Μέση Ανατολή έχει φέρει ξανά στο παγκόσμιο προσκήνιο τη σημαντικότερη πετρελαϊκή αρτηρία του κόσμου: τα Στενά του Ορμούζ. Η πλωτή οδός μεταξύ του Ιράν και του Ομάν είναι μία στενή αλλά μεγάλης στρατηγικής σημασίας θαλάσσια οδός, που συνδέει τους παραγωγούς αργού πετρελαίου στη Μέση Ανατολή με βασικές αγορές σε όλο τον κόσμο. Γι’ αυτό και οι αναλυτές τρέμουν τη διακοπή του εφοδιασμού σε περίπτωση που κλείσει ο πορθμός, αν γενικευθεί η σύρραξη στην περιοχή. Τα Στενά του Ορμούζ είναι δίαυλος ζωτικής σημασίας για τη ναυτιλία που συνδέει τους πετρελαιοπαραγωγούς της Μέσης Ανατολής με τις αγορές στην Ασία, την Ευρώπη, τη Βόρεια Αμερική κι όχι μόνο. Το 2022, η ροή πετρελαίου στα Στενά του Ορμούζ ήταν κατά μέσον όρο 21 εκατ. βαρέλια την ημέρα, σύμφωνα με την Υπηρεσία Ενεργειακών Πληροφοριών των ΗΠΑ (EIA). Αυτό ισοδυναμεί περίπου με το 21% του παγκόσμιου εμπορίου αργού. Σύμφωνα με το CNBC, η αδυναμία του πετρελαίου να διέλθει από ένα σημαντικό σημείο, έστω και προσωρινά, μπορεί να αυξήσει τις παγκόσμιες τιμές ενέργειας, όπως επίσης και το κόστος αποστολής και να δημιουργήσει σημαντικές καθυστερήσεις στον εφοδιασμό. Για πολλούς ενεργειακούς αναλυτές, ο ενδεχόμενος αποκλεισμός ή η σημαντική διακοπή των ροών μέσω των Στενών του Ορμούζ θεωρείται το χειρότερο σενάριο, καθώς θα μπορούσε να εκτοξεύσει τις τιμές του πετρελαίου πολύ πάνω από τα 100 δολάρια το βαρέλι.
«Η χειρότερη περίπτωση θα μπορούσε να είναι εάν το Ισραήλ χτυπήσει το Ιράν και η Τεχεράνη λάβει μέτρα για να επιβραδύνει ή δυνητικά προσπαθήσει να μπλοκάρει τα Στενά του Ορμούζ. Αυτό θα είχε πολύ πιο δραματικό αποτέλεσμα, επειδή από εκεί μεταφέρεται το 20% των παγκόσμιων εξαγωγών αργού από χώρες όπως η Σαουδική Αραβία, το Κουβέιτ, το Ιράκ και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα σε κάποιο βαθμό που είναι οι κάτοχοι της παγκόσμιας πλεονάζουσας ικανότητας», λέει ο Αλαν Γκέλντερ, ενεργειακός αναλυτής στο Wood Mackenzie, στο CNBC.
Μέσω των Στενών μεταφέρεται το 20% των παγκόσμιων εξαγωγών αργού από χώρες όπως η Σαουδική Αραβία, το Κουβέιτ, το Ιράκ και τα Εμιράτα.
Η υπόσχεση του Ισραήλ να αντεπιτεθεί στο Ιράν μετά την επίθεση με βαλλιστικούς πυραύλους την περασμένη εβδομάδα πυροδότησε εικασίες ότι η χώρα θα μπορούσε σύντομα να εξαπολύσει επίθεση στην ενεργειακή υποδομή της Τεχεράνης. Το Ιράν, το οποίο έχει δεσμευτεί από την πλευρά του για μια δυναμική απάντηση, είναι σημαντικός παίκτης στην παγκόσμια αγορά πετρελαίου. «Εάν υπάρξει επίθεση στην ιρανική παραγωγή, περίπου το 3% της παγκόσμιας προσφοράς θα μπορούσε να περιοριστεί, αλλά ακόμη και αν δούμε απλώς αυστηρότερες κυρώσεις, αυτό θα μπορούσε επίσης να αρχίσει να περιορίζει την προσφορά. Αυτό από μόνο του θα μπορούσε να εκτοξεύσει το πετρέλαιο στα 100 ή ακόμη και πάνω από τα 100 δολάρια το βαρέλι», τονίζει ο Σαούλ Κάβονιτς, ανώτερος ερευνητικός αναλυτής της MST Financial. Και συμπληρώνει: «Εάν (η διέλευση μέσω των Στενών του Ορμούζ) επρόκειτο να επηρεαστεί, μιλάμε για μια επίπτωση στην τιμή του πετρελαίου που θα ήταν τρεις φορές μεγαλύτερη από τα σοκ στις τιμές του πετρελαίου της δεκαετίας του 1970 στον απόηχο της ιρανικής επανάστασης και του αραβικού πετρελαϊκού εμπάργκο. Μιλάμε για 150 δολάρια το βαρέλι τουλάχιστον». Οι τιμές του πετρελαίου διαπραγματεύθηκαν αυξημένες κατά 3% τη Δευτέρα, καταγράφοντας τη μεγαλύτερη εβδομαδιαία άνοδο από τις αρχές του 2023.
Τα διεθνή συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης του αργού Brent με τη λήξη Δεκεμβρίου διαπραγματεύτηκαν τελευταία φορά κατά 1,5% χαμηλότερα στα 79,74 δολάρια το βαρέλι, ενώ τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης του αμερικανικού West Texas Intermediate διαμορφώθηκαν στα 75,99 δολάρια, σημειώνοντας πτώση 1,5%. Τι γίνεται με τις αγορές φυσικού αερίου; Ο Γουόρεν Πάτερσον, επικεφαλής στρατηγικής εμπορευμάτων στην ολλανδική τράπεζα ING, δήλωσε ότι τυχόν διακοπές στη διέλευση κατά μήκος του Ορμούζ θα είχε τεκτονικές συνέπειες στις παγκόσμιες αγορές ενέργειας. «Μια σημαντική διακοπή σε αυτές τις ροές θα μπορούσε επίσης να οδηγήσει σε διαταραχές στις ροές (υγροποιημένου φυσικού αερίου) από το Κατάρ, που εκπροσωπεί το 20% τουλάχιστον της παγκόσμιας προσφοράς LNG. Αυτό θα αποτελούσε σοκ για τις παγκόσμιες αγορές φυσικού αερίου, ιδιαίτερα καθώς περνάμε στον χειμώνα του βόρειου ημισφαιρίου, όπου βλέπουμε μεγαλύτερη ζήτηση φυσικού αερίου για σκοπούς θέρμανσης. Ενώ βλέπουμε μια άνοδο της νέας εξαγωγικής ικανότητας LNG, αυτή εξακολουθεί να είναι πολύ χαμηλότερη από τον όγκο των εξαγωγών του Κατάρ», κατέληξε.
CNBC
