Επί σειράν ετών η Ιρλανδία διατηρεί έναν αξιοζήλευτο διεθνή ρόλο ως κόμβος πολυεθνικών ομίλων τεχνολογίας, φιλοξενώντας και τεράστια κέντρα δεδομένων. Ωστόσο, όπως αναφέρει η εφημερίδα Financial Times, τα προβλήματα ενεργειακού εφοδιασμού και τα εμπόδια προγραμματισμού αναγκάζουν τις παγκόσμιες εταιρείες τεχνολογίας να επανεξετάσουν τον ρόλο της Ιρλανδίας ως κόμβου, ειδικά τώρα που η ζήτηση για την τεχνητή νοημοσύνη απαιτεί τεράστια κατανάλωση ενέργειας. Οι χαμηλοί φορολογικοί συντελεστές, το εύκρατο κλίμα και η πρόσβαση με συστήματα καλωδίων οπτικών ινών στις Ηνωμένες Πολιτείες και στην ηπειρωτική Ευρώπη είναι οι παράγοντες που βοήθησαν την Ιρλανδία, αλλά η φήμη της πλήττεται. «Εχουμε μετατραπεί από ηγέτης σε οπαδός», τόνισε ο Γκάρι Κόνολι, ιδρυτής της Host, μιας ομάδας θεσμικής πίεσης στο πεδίο των ψηφιακών υποδομών. «Τώρα δεν είμαστε καν στον σχετικό κατάλογο».
Η ανησυχία της κυβέρνησης για την τεράστια κατανάλωση ενέργειας του κλάδου και την ικανότητα του δικτύου ηλεκτρικής ενέργειας να προμηθεύει επαρκώς όλο το πλήθος και την ποικιλία των χρηστών της Ιρλανδίας έχει λειτουργήσει ανασχετικά. Από το 2021 και εντεύθεν διακόπηκε η κατασκευή κέντρων δεδομένων στην ευρύτερη περιοχή του Δουβλίνου, διότι η χώρα επιδιώκει να επιτύχει νομικά δεσμευτικούς κλιματικούς στόχους. Μέχρι το 2032 τα κέντρα θα αντιπροσώπευαν το 30% της συνολικής ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας της χώρας, όπως προβλέπει ο πάροχος δικτύου EirGrid. Από πλευράς της η Amazon Web Services, η θυγατρική λογισμικού νέφους της Amazon, ελπίζει να επεκταθεί στην Ιρλανδία εάν το επιτρέψουν οι συνθήκες. Πάντως, διερευνά και εναλλακτικές, επενδύοντας 40 δισ. ευρώ σε Γερμανία, Βρετανία και Ισπανία για κέντρα δεδομένων.
Καθόλου τυχαία, αντιμέτωπη με τις προκλήσεις των αναγκών ενεργειακής τροφοδοσίας, η Google, θυγατρική της Alphabet, βρίσκεται σε συνομιλίες με τις κυβερνήσεις των Ηνωμένων Πολιτειών και άλλων χωρών, καθώς και με ομίλους κοινής ωφελείας για την επιλογή της ατομικής ενέργειας, όπως αναφέρει το Bloomberg. Ανάλογο ενδιαφέρον έχουν εκδηλώσει και η Microsoft και η Amazon. «Στις ΗΠΑ η αγορά ενέργειας τελεί υπό αυστηρή ρύθμιση και δεν μπορούμε απευθείας να προμηθευτούμε ενέργεια για τα κέντρα δεδομένων μας. Συνεργαζόμαστε με ομίλους παροχής υπηρεσιών κοινής ωφελείας και τους σταθμούς παραγωγής ρεύματος, ώστε να διαπιστώσουμε πώς θα φέρουμε νέες τεχνολογίες, όπως αυτές της πυρηνικής ενέργειας, στο δίκτυο», παρατηρεί η Αμάντα Πίτερσον Κορίο, παγκόσμια διευθύντρια για την ενέργεια των κέντρων δεδομένων στην Google. Ωστόσο, όπως επισημαίνουν οι Financial Times, η Ιρλανδία χάνει αυτήν τη δυνατότητα διότι έχει απαγορεύσει την πυρηνική ενέργεια προ 25ετίας.
Τα προβλήματα ενεργειακού εφοδιασμού και τα εμπόδια προγραμματισμού αναγκάζουν τους ομίλους τεχνολογίας να επανεξετάσουν τα σχέδιά τους.
«Το γενικό μήνυμα από την ιρλανδική πολιτική ηγεσία είναι πως δεν πρόκειται να υπάρξουν νέα κέντρα δεδομένων μέχρι το τέλος της δεκαετίας», δήλωσε ο Πίτερ Λάντρι, διευθύνων σύμβουλος υπεύθυνος για την Ιρλανδία στην Equinix, μια εταιρεία διαχείρισης κέντρων δεδομένων στις ΗΠΑ. Τα τελευταία πολλά χρόνια, επί δεκαετίες πλέον, η οικονομία της νησιωτικής χώρας ακμάζει και ανθεί χάρη στις επενδύσεις των αμερικανικών πολυεθνικών, που την έχουν επιλέξει ως την ευρωπαϊκή βάση τους. Οι εν λόγω κολοσσοί συνεισέφεραν 52 δισ. ευρώ σε ακαθάριστη προστιθέμενη αξία το 2010-2018 και απασχολούν 140.000 άτομα, σύμφωνα με επίσημα στοιχεία. Εχοντας, επιπλέον, κατασκευάσει εντός συνόρων κέντρα δεδομένων, οι αρμόδιες ιρλανδικές εταιρείες εξάγουν την τεχνογνωσία τους και στην υπόλοιπη Ευρώπη. Κι ενώ οι οικολογικές οργανώσεις και πρωτοβουλίες επικρίνουν ως ιδιαίτερα ενεργοβόρους τους ομίλους των κέντρων δεδομένων, όπως η Microsoft, η Meta και η Google, οι φόροι επί των δικών τους κερδών αποφέρουν στην Ιρλανδία ογκώδη πλεονάσματα, οπότε χρειάζεται τη διατήρησή τους.
Πάντως, η αρμόδια ρυθμιστική αρχή ενέργειας αναμένεται στα μέσα Οκτωβρίου να δημοσιοποιήσει μια ενημερωμένη έκθεση για μεγάλους χρήστες ενέργειας, η οποία αποσκοπεί να εξισορροπήσει την απεξάρτηση από τις ρυπογόνες εκπομπές του δικτύου με τις ανάγκες μιας ακμάζουσας οικονομίας. Επίσης, θα περιέχει κάποιες ενδείξεις για το πώς η Ιρλανδία θα μπορέσει να ελκύσει επενδύσεις και στο μέλλον ως κόμβος για κέντρα δεδομένων. Τα 82 κέντρα δεδομένων της χώρας χρησιμοποίησαν το 21% της ηλεκτρικής ενέργειας το 2023, ήτοι περισσότερο από όλα τα αστικά νοικοκυριά, σημειώνοντας τετραπλάσια αύξηση σε διάστημα οκταετίας. Η Γερμανία, η Σιγκαπούρη, η Κίνα και η Ολλανδία έχουν επίσης επιβάλει περιορισμούς σε νέα κέντρα, ώστε να επιτύχουν τους στόχους μείωσης των εκπομπών.
Η Ιρλανδία δεν κατάφερε να αναπτύξει μια βιομηχανία υπεράκτιων αιολικών πάρκων, ενώ έχουν περάσει περισσότερα από 20 χρόνια από την ολοκλήρωση του πρώτου της έργου. Σύμφωνα με την Αρχή Αειφόρου Ενέργειας της Ιρλανδίας, το 41% της ηλεκτροδότησης προήλθε το 2023 από ΑΠΕ, έναντι του 39% το 2022. Επιπλέον, το δυσκίνητο σύστημα ενεργειακού προγραμματισμού της Ιρλανδίας αποτελεί ακόμα ένα εμπόδιο. Επιτρέπει προσφυγές από άτομα που δεν επηρεάζονται άμεσα από τα προτεινόμενα συστήματα, καταλήγοντας συχνά σε σχοινοτενείς νομικές διαμάχες.
