H «χρυσή βίζα» της Πορτογαλίας, που θεωρήθηκε αρχικά ένας γρήγορος δρόμος για να αποκτήσουν υπηκοότητα και δικαιώματα διαμονής οι πλούσιοι επενδυτές, αντιμετωπίζει τώρα σοβαρές καθυστερήσεις, προκαλώντας απογοήτευση σε πολλούς αιτούντες. Η καθυστέρηση στην επεξεργασία των αιτήσεων έχει δημιουργήσει ένα απροσδόκητο πρόβλημα, επηρεάζοντας χιλιάδες διεθνείς επενδυτές όπως ο Κινέζος υπήκοος Ρενάι Γουάνγκ, ο οποίος το 2021, κουρασμένος από τους κρύους χειμώνες στον Καναδά, έφτιαξε τις βαλίτσες του και ταξίδεψε στην Πορτογαλία για να ξεκινήσει μια νέα ζωή στην Ευρώπη. Παρά το γεγονός ότι επένδυσε 350.000 ευρώ σε ένα διαμέρισμα στη Λισσαβώνα, τρία χρόνια μετά, εξακολουθεί να περιμένει από την υπηρεσία μετανάστευσης της Πορτογαλίας να αποφασίσει για το καθεστώς του. Ο 50χρονος είναι μεταξύ των χιλιάδων ανθρώπων που υπέβαλαν αίτηση για το πρόγραμμα «χρυσής βίζας», το οποίο υπόσχεται στους επενδυτές μια πορεία προς την υπηκοότητα. Εκατοντάδες εξ αυτών παραμένουν σε αδιέξοδο, καθώς η χώρα αγωνίζεται να αντιμετωπίσει μια τεράστια εισροή μεταναστών. «Αν ήξερα ότι θα διαρκούσε τόσο πολύ, δεν θα είχα επενδύσει στην Πορτογαλία. Υπάρχουν άλλα μέρη όπου είναι πιο εύκολο να πάρεις χρυσή βίζα», σημειώνει.
Η Ελλάδα, η Ισπανία και η Ιταλία είναι μεταξύ των άλλων χωρών της Ε.Ε. που προσφέρουν «χρυσή βίζα» σε μη Ευρωπαίους υπηκόους.
Η υπηρεσία για την ένταξη, τη μετανάστευση και το άσυλο της Πορτογαλίας (AIMA) εξετάζει περισσότερες από 400.000 αιτήσεις για βίζα με φόντο την απότομη αύξηση της μετανάστευσης, μετά την πανδημία και την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία. Από το 2018, ο πληθυσμός των ξένων στην Πορτογαλία έχει υπερδιπλασιαστεί, αγγίζοντας πλέον το ρεκόρ του ενός εκατομμυρίου ανθρώπων, το ένα δέκατο δηλαδή του συνολικού πληθυσμού.
Απελπισμένοι από τη μεγάλη αναμονή, οι επενδυτές κινούνται πλέον νομικά εναντίον του κράτους.
Απελπισμένοι από τη μεγάλη αναμονή, οι επενδυτές αναλαμβάνουν πλέον νομική δράση ζητώντας από την υπηρεσία να τηρήσει την προβλεπόμενη προθεσμία των 90 ημερών για την έκδοση αποφάσεων σχετικά με τις αιτήσεις διαμονής. Ενώ οι αιτήσεις για «χρυσή βίζα» αντιπροσωπεύουν μόνο ένα μικρό μέρος των εκκρεμών υποθέσεων, οι καθυστερήσεις αμαυρώνουν την εικόνα μιας χώρας που ήταν από τις πιο δημοφιλείς για τους επίδοξους επενδυτές και έχει συγκεντρώσει περισσότερα από 7 δισ. ευρώ από τότε που δημιουργήθηκε, το 2012. Μοναδική προϋπόθεση, να περνούν κατά μέσον όρο επτά ημέρες ετησίως στην Πορτογαλία.
Ο Μπετίνο Ζανίνι, δικηγόρος μετανάστευσης που έχει κερδίσει πολλές υποθέσεις κατά της AIMA, τονίζει ότι τουλάχιστον οι μισοί από τους 50 πελάτες του που εντάχθηκαν στο πρόγραμμα «χρυσής βίζας» έχουν μηνύσει το πορτογαλικό κράτος για καθυστερήσεις. Στο ίδιο μήκος κύματος, ο Ντιόγκο Καπέλα, έτερος δικηγόρος με έδρα τη Λισσαβώνα, λέει ότι 40 από τους πελάτες του έχουν επίσης κινηθεί νομικά. «Οταν κερδηθούν αυτές οι αγωγές μπορούν να αναγκάσουν την AIMA να εκδώσει απόφαση για μια “χρυσή βίζα” σε περίπου τρεις μήνες αντί για τρία χρόνια», δήλωσε. Η Λίλι Χέρον, Αμερικανίδα οινοποιός, σκέφτεται επίσης να λάβει νομικά μέτρα για να επισπεύσει τη λήψη απόφασης. Η 60χρονη αγόρασε ένα ακίνητο στη Λισσαβώνα και έκανε αίτηση για «χρυσή βίζα» τον Απρίλιο του 2023. Ακόμη περιμένει από την υπηρεσία ΑIMA να συλλέξει τα βιομετρικά της δεδομένα ώστε να προχωρήσει η αίτησή της. «Δεν είναι ιδανικό να ξεκινάς τη σχέση σου με το πορτογαλικό κράτος προσφεύγοντας στα δικαστήρια. Αλλά φαίνεται ότι αυτή είναι η μόνη μου διέξοδος».
Για να αντιμετωπιστούν οι καθυστερήσεις, το κοινοβούλιο της Πορτογαλίας ενέκρινε νωρίτερα φέτος μια πρόταση που επιτρέπει στους πολίτες που διεκδικούν «χρυσή βίζα» να ξεκινούν τα πέντε χρόνια διαμονής που χρειάζονται για να υποβάλουν αίτηση για υπηκοότητα, την ημέρα που υποβάλλουν την αίτηση αντί όταν λάβουν την κάρτα διαμονής τους. Η κυβέρνηση έχει επίσης δημιουργήσει μια ειδική ομάδα προκειμένου να αντιμετωπίσει το τεράστιο πλήθος των εκκρεμών υποθέσεων μετανάστευσης. Πολλοί φοβούνται πως οι αρμόδιοι θα εξετάσουν πρώτα άλλες περιπτώσεις πιο «επείγουσες», αντί να δώσουν προτεραιότητα στις αιτήσεις «χρυσής βίζας». «Δεν είναι δίκαιο εκείνοι που έχουν πληρώσει τα περισσότερα για να λάβουν άδεια παραμονής να είναι οι τελευταίοι στη σειρά. Θέλω απλώς να τελειώσει αυτός ο εφιάλτης», καταγγέλλει ο Ρενάι.
