Με τον νόμο 4778/2021 θεσπίστηκαν επίσημα στην Ελλάδα τα family offices, ή αλλιώς οι Εταιρείες Ειδικού Σκοπού Διαχείρισης Οικογενειακής Περιουσίας (ΕΕΣΔΟΠ), ένας θεσμός που υπάρχει σε πολλά κράτη παγκοσμίως. Με τον τρόπο αυτό δίδεται ένα επιπλέον κίνητρο προσέλκυσης αλλοδαπών κεφαλαίων και δημιουργίας ενός διαφανούς και οριοθετημένου πλαισίου κάλυψης ειδικών αναγκών οικογενειών μεγάλου πλούτου, με ταυτόχρονη συμβολή στην αύξηση των φορολογικών εσόδων. Οι εταιρείες αυτές έχουν στόχο τη διαχείριση των χρηματικών ροών και της οικογενειακής περιουσίας φυσικών προσώπων με φορολογική κατοικία στην Ελλάδα και μπορούν να λάβουν κάθε μορφής εταιρικό τύπο, όπως Α.Ε., ΕΠΕ, Ομόρρυθμη, Ετερόρρυθμη, Κοινωνία Αστικού Δικαίου κ.λπ., εκτός από νομικό πρόσωπο μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα. Σημειώνεται ότι μπορεί η ΕΕΣΔΟΠ να έχει συσταθεί στην Ελλάδα ή στην αλλοδαπή και να λειτουργεί υποκατάστημά της στην Ελλάδα.
Αναλυτικότερα, οι ΕΕΣΔΟΠ έχουν αποκλειστικό σκοπό τη διοίκηση και διαχείριση των περιουσιακών στοιχείων και επενδύσεων, που κατέχουν είτε άμεσα είτε έμμεσα, μέσω νομικών προσώπων ή νομικών οντοτήτων, φυσικά πρόσωπα που είναι φορολογικοί κάτοικοι Ελλάδας και τα μέλη των οικογενειών τους. Στον σκοπό περιλαμβάνεται και η διαχείριση των δαπανών που πραγματοποιούνται για την κάλυψη των αναγκών τους και του κόστους τής εν γένει διαβίωσής τους, καθώς και των φιλανθρωπικών και πολιτιστικών δράσεών τους. Τα περιουσιακά στοιχεία και επενδύσεις μπορούν να βρίσκονται στην Ελλάδα ή την αλλοδαπή, ενώ δεν επιτρέπεται να ασκούν οποιαδήποτε άλλη δραστηριότητα πέραν του αποκλειστικού σκοπού τους. Ως μέλη της οικογένειας του φυσικού προσώπου θεωρούνται, ο/η σύζυγος/μέρος συμφώνου συμβίωσης του φυσικού προσώπου, τα άγαμα τέκνα αυτών ή τέκνα που τους έχει ανατεθεί η επιμέλεια και οι απευθείας ανιόντες (γονείς, παππούδες, γιαγιάδες κ.λπ.) των συζύγων.
Πέραν των ανωτέρω, για τη λειτουργία των ΕΕΣΔΟΠ θα πρέπει να συντρέχουν σωρευτικά και οι ακόλουθες προϋποθέσεις: α) Να απασχολούν στην Ελλάδα προσωπικό τουλάχιστον 5 ατόμων εντός δώδεκα μηνών από τη σύστασή τους και εφεξής. Ειδικά για το πρώτο φορολογικό έτος, η ως άνω προϋπόθεση δύναται να συμπληρωθεί οποτεδήποτε εντός του διαστήματος των δώδεκα μηνών από την έναρξη λειτουργίας τους. Τα φυσικά πρόσωπα, μέλη της εταιρείας, δεν μπορεί να είναι και εργαζόμενοι σε αυτήν. β) Να πραγματοποιούν στην Ελλάδα δαπάνες λειτουργίας τουλάχιστον 1 εκατ. ευρώ ετησίως.
Οι υπηρεσίες που δύναται να παρέχουν οι ΕΕΣΔΟΠ για την επίτευξη του σκοπού τους είναι ενδεικτικά οι ακόλουθες:
– Υπηρεσίες συνδεδεμένες με την προσωπική και κοινωνική ζωή των μελών της οικογένειας, όπως υπηρεσίες δημοσίων σχέσεων, συνοδείας ασφαλείας, φυλάκων, μαγείρων, οικονόμων, δασκάλων, παιδαγωγών και βρεφοκόμων, οδηγών, τεχνικών, κηπουρών, καθαριότητας, προμήθειας αγαθών και διαχείρισης φιλανθρωπικού έργου.
– Υπηρεσίες διοικητικής υποστήριξης, όπως γραμματειακή υποστήριξη, ανθρωπίνου δυναμικού, λογιστική παρακολούθηση, πληρωμή δαπανών κάθε είδους, διαχείριση τραπεζικών λογαριασμών, τεχνική υποστήριξη για τη διαχείριση και συντήρηση ακινήτων, οργάνωση επαγγελματικών ταξιδιών.
Τα family offices μπορεί να έχουν συσταθεί στην Ελλάδα ή στην αλλοδαπή και να λειτουργούν υποκατάστημα στην Ελλάδα.
– Υπηρεσίες χρηματοοικονομικής διαχείρισης, δηλαδή διαχείρισης επενδύσεων και μεταβιβάσεων πλούτου.
– Υπηρεσίες στρατηγικού σχεδιασμού, π.χ. επιχειρηματικές συμβουλές, σχεδιασμός για την ακίνητη περιουσία, σχεδιασμός διαδοχής, αλλά και εκπαιδευτικός σχεδιασμός.
– Συμβουλευτικές υπηρεσίες, π.χ. φορολογικές συμβουλές, νομικές υπηρεσίες, υπηρεσίες μηχανικών, ιατρών, συμβουλές διαχείρισης κινδύνου, υπηρεσίες κυβερνοασφάλειας.
Οι ΕΕΣΔΟΠ θα πρέπει, κατά τη σύστασή τους, να δηλώσουν ως κύρια και μοναδική δραστηριότητά τους τις «Υπηρεσίες διαχείρισης οικογενειακής περιουσίας» και δεν δύναται να παρέχουν λοιπές υπηρεσίες ή να διενεργούν δαπάνες οι οποίες δεν σχετίζονται με την επίτευξη του σκοπού τους.
Τα ακαθάριστα έσοδα των ΕΕΣΔΟΠ προσδιορίζονται με την προσθήκη ποσοστού κέρδους 7% στο σύνολο των πάσης φύσεων εξόδων, συμπεριλαμβανομένων των αποσβέσεων, με εξαίρεση τον φόρο εισοδήματος, εκτός αν τα έσοδα που προκύπτουν από τα τηρούμενα βιβλία είναι μεγαλύτερα από τα έσοδα που υπολογίζονται κατά τα ανωτέρω, οπότε λαμβάνονται υπόψη τα έσοδα που προκύπτουν από τα βιβλία. Σημειώνεται ότι τα ακαθάριστα έσοδα των ΕΕΣΔΟΠ εισπράττονται υποχρεωτικά μέσω τραπεζικών εμβασμάτων σε αναγνωρισμένη τράπεζα. Για τον προσδιορισμό του φορολογητέου εισοδήματος τα έξοδα (επί των οποίων υπολογίζεται το προαναφερόμενο ποσοστό κέρδους), εκπίπτουν από τα ακαθάριστα έσοδά τους εφόσον τεκμηριώνονται από αντίστοιχα παραστατικά στοιχεία που εκδίδονται με βάση τα Ελληνικά Λογιστικά Πρότυπα (ν. 4308/2014).
Οι εσωτερικές πράξεις που διενεργούνται μεταξύ της ΕΕΣΔΟΠ και των προσώπων που συμμετέχουν σε αυτές, αποτελούν πράξεις εκτός του πεδίου εφαρμογής του ΦΠΑ.
*Ο κ. Σταύρος Πετριδίσογλου είναι ορκωτός ελεγκτής λογιστήςκαι Partner του φορολογικού τμήματοςτης Accounting Solutions A.E.(www.accountingsolutions.gr).
