Σε αντίθεση με πέρυσι, οπότε αναγκάστηκε να απόσχει από τη σύνοδο του Γιοχάνεσμπουργκ, ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν θα παρευρεθεί σήμερα στη φετινή σύνοδο των BRICS επειδή γίνεται εντός Ρωσίας και συγκεκριμένα στην πόλη Καζάν στον Βόλγα.
Ευελπιστεί να δώσει ώθηση στο δικό του σχέδιο για δημιουργία πλήρους συστήματος πληρωμών εντελώς ανεξάρτητου από το δολάριο και το ευρώ, σε μια σημαντική συγκυρία για τις BRICS, που κλείνουν 15 χρόνια χωρίς ιδιαίτερα επιτεύγματα. Ο λόγος για τη «γέφυρα των BRICS», ένα σχέδιο στο οποίο προσβλέπει κατά κύριον λόγο η Ρωσία αλλά παράλληλα και οι εταίροι της, προκειμένου να περιορίσουν την παγκόσμια κυριαρχία του δολαρίου και να θωρακίσουν τις οικονομίες τους έναντι του κινδύνου των κυρώσεων.
Οπως σχολίασε τον περασμένο μήνα ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών, Σεργκέι Λαβρόφ, «όλοι καταλαβαίνουμε πως καθένας μας θα μπορούσε να υποστεί κυρώσεις από τις ΗΠΑ ή από τη Δύση γενικότερα». Ο ίδιος τόνισε ότι ένα σύστημα πληρωμών των BRICS «θα μας δώσει τη δυνατότητα να διενεργούμε συναλλαγές χωρίς να εξαρτώμεθα από όσους αποφάσισαν να μετατρέψουν σε όπλο το δολάριο ή το ευρώ». Σημειωτέον ότι ο αριθμός των ανθρώπων ανά τον κόσμο που ζουν σε καθεστώς κυρώσεων έχει αυξηθεί κατά περισσότερο από 900% την τελευταία εικοσαετία μέχρι το 2021, φτάνοντας περίπου σε 9.400 άτομα. Η υπερδύναμη έχει απαιτήσει να αποκλεισθούν ορισμένες ξένες τράπεζες από το διεθνές σύστημα διακανονισμού πληρωμών SWIFT, που συνδέει κάπου 11.000 τράπεζες σε 200 χώρες και διευκολύνει τη διασυνοριακή μεταφορά χρημάτων. Μία από τις χώρες που έχουν αποκλεισθεί από το SWIFT κατόπιν εντολής της Ουάσιγκτον είναι το Ιράν και ο αποκλεισμός του ισχύει από το 2018. Από 1ης Ιανουαρίου του τρέχοντος έτους, το Ιράν αποτελεί ένα από τα νέα μέλη των BRICS.
Στόχος, να διενεργούν οι BRICS διασυνοριακές πληρωμές μεταξύ τους μέσα από ψηφιακές πλατφόρμες.
Το σχέδιο «γέφυρα των BRICS» προβλέπει την ολοκλήρωσή του μέσα σε ένα έτος και θα δώσει τη δυνατότητα στις χώρες-μέλη των BRICS να διενεργούν διασυνοριακές πληρωμές μέσα από ψηφιακές πλατφόρμες που θα διαχειρίζονται οι κεντρικές τράπεζές τους. Εχει, πάντως, προκαλέσει διχογνωμίες, επειδή βάσει του σχεδιασμού του ενδέχεται να αντιγράφει ορισμένα στοιχεία από το σχέδιο mBridge που έχει εκπονήσει η Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών.
Κι ενώ η σύνοδος του περασμένου έτους, που διεξήχθη στο Γιοχάνεσμπουργκ, έδωσε το πράσινο φως για τη διεύρυνση των BRICS με την ενσωμάτωση έξι χωρών, οι φετινές συνομιλίες αναμένεται να δώσουν ώθηση στην προσπάθεια αυτών των χωρών να αναδιατάξουν τη δομή του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού συστήματος. Ιδιαιτέρως η Κίνα επενδύει εδώ και χρόνια στην πεποίθησή της πως η τεχνολογία πληρωμών και όχι κάποια εξέγερση των πιστωτών ή κάποιος πόλεμος θα είναι ο παράγοντας που θα μειώσει την ισχύ της Αμερικής ως παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού κέντρου. Το σχέδιο των BRICS ενδέχεται να προσφέρει φθηνότερες και ταχύτερες συναλλαγές και έτσι να προσελκύσει πολλές αναδυόμενες οικονομίες. Σε ό,τι αφορά την προοπτική επιτυχίας, είναι ενδεικτικό ότι πολλοί δυτικοί αξιωματούχοι εκφράζουν φόβους πως έχει σχεδιαστεί έτσι ώστε να παρακάμπτει τις κυρώσεις, ενώ αρκετοί έχουν ενοχληθεί για τη βοήθεια που έχει προσφέρει στις BRICS ακουσίως η Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών
Οπως επισημαίνουν αναλυτές, η παγκόσμια κυριαρχία του δολαρίου και μέσω αυτού και της ίδιας της Αμερικής είναι απότοκος της παγκόσμιας τάξης πραγμάτων όπως διαμορφώθηκε μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Αντανακλά την οικονομική και στρατιωτική υπεροχή της υπερδύναμης καθώς και το γεγονός ότι τα ομόλογα του αμερικανικού δημοσίου αποτελούν το απόλυτο ασφαλές καταφύγιο, που δεν μπορεί να κατάσχει η κυβέρνηση και δεν πλήττει ο πληθωρισμός. Κι ενώ πολλές κεντρικές τράπεζες έχουν διαφοροποιήσει σημαντικά τα διαθέσιμά τους μετατρέποντας μεγάλη μερίδα τους σε χρυσό, περίπου το 58% των διαθεσίμων ανά τον κόσμο παραμένει σε δολάρια. Επιπλέον, στον κόσμο των διεθνών πληρωμών, η Αμερική είναι το μεγαλύτερο κέντρο, όπου πολλές από τις μεγαλύτερες τράπεζες του κόσμου ανταλλάσσουν ξένα νομίσματα.
