Σήμα για νέα αναβάθμιση της Ελλάδας μέσα στους επόμενους 18 μήνες εάν και εφόσον ο δείκτης καθαρού χρέους μειωθεί περαιτέρω, δίνει η S&P, εξηγώντας γιατί αποφάσισε να μη δημοσιεύσει νέα αξιολόγηση, όπως είχε προγραμματιστεί, την περασμένη Παρασκευή.
«Ο λόγος που δεν προχωρήσαμε σε μια ενέργεια αξιολόγησης για την Ελλάδα ήταν επειδή είδαμε πως οι θεμελιώδεις πιστωτικές μετρήσεις και οι πιστωτικοί παράγοντες (τόσο της αξιολόγησης όσο και των προοπτικών) παρέμειναν αμετάβλητα σε σχέση με την τελευταία μας αξιολόγηση πριν από έξι μήνες», όπως σημειώνει στην «Κ» ο αναλυτής της S&P Σάμιουελ Τιλερέι, ενώ επαναλαμβάνει πως ο χρονικός ορίζοντας για νέα αναβάθμιση μιας χώρας που κατέχει επενδυτική βαθμίδα είναι 24 μήνες και όχι 12-18 μήνες.
Το χρέος
Ο οίκος δημοσίευσε ωστόσο μια νέα, επικαιροποιημένη ανάλυση για την Ελλάδα, τονίζοντας μεταξύ άλλων ότι τα 12,4 δισ. ευρώ των αναβαλλόμενων τόκων του δεύτερου μνημονίου που προστέθηκαν στο ελληνικό χρέος δεν αλλάζουν την άποψή του για τη βελτιωμένη δυναμική του, η οποία και θα αποτελέσει τον βασικό παράγοντα για μια νέα πιστοληπτική αναβάθμιση.
Ειδικότερα, όπως αναφέρει ο οίκος, η ελληνική οικονομία συνεχίζει να έχει καλύτερες επιδόσεις από αυτές των χωρών της Ευρωζώνης, ενώ η σύνθεση της ανάπτυξης βελτιώνεται ποιοτικά, με την ιδιωτική κατανάλωση και τη βιομηχανική παραγωγή να είναι πλέον οι βασικοί παράγοντες, παρά η δημόσια κατανάλωση. Αυτό αντικατοπτρίζει εν μέρει ότι η Ελλάδα έχει μεγάλο περιθώριο ανάπτυξης, καθώς το ΑΕΠ εξακολουθεί να είναι περίπου 17% χαμηλότερο από το υψηλό πριν από την κρίση χρέους. Κατά την S&P, η ανάπτυξη στην Ελλάδα θα κινηθεί στο 2,5% το 2024-2027 κατά μέσον όρο.
Οσον αφορά τη στατιστική αναταξινόμηση των αναβαλλόμενων τόκων των δανείων του δεύτερου μνημονίου, ο οίκος τονίζει πως δεν αλλάζει την άποψή του για τη βελτιωμένη δυναμική του χρέους της Ελλάδας. Η Eurostat αναθεώρησε πρόσφατα τον τρόπο αντιμετώπισης των αναβαλλόμενων τόκων για τα δάνεια του EFSF από το 2012.
Ο συνολικός τόκος που αναμένεται να αναταξινομηθεί ανέρχεται σε περίπου 12,4 δισ. ευρώ (5,2% του ΑΕΠ το 2024) και πλέον η S&P τον συμπεριλαμβάνει στις εκτιμήσεις της για την Ελλάδα. Ωστόσο, διαμηνύει την πρόθεσή της να αναβαθμίσει εκ νέου την Ελλάδα έως το τέλος του 2025 με αρχές 2026.
«Παρά την ανοδική αναθεώρηση, η γνώμη μας για τις δημοσιονομικές και οικονομικές τάσεις που τροφοδοτούν τη συρρίκνωση του δείκτη χρέους παραμένει αμετάβλητη και εξακολουθούμε να πιστεύουμε ότι υπάρχει αυξημένη πιθανότητα το χρέος να ευθυγραμμιστεί περισσότερο με το χρέος άλλων χωρών της Ευρωζώνης μέσα στους επόμενους 18 μήνες και επομένως να οδηγήσει σε αναβάθμιση», σημειώνει ο οίκος. Οπως εκτιμά, το καθαρό χρέος της γενικής κυβέρνησης θα διαμορφωθεί φέτος στο 137% του ΑΕΠ, ενώ θα μειωθεί στο 119% έως το 2027.
Το εμπορικό ισοζύγιο
Πάντως, ο οίκος επισημαίνει ότι το αυξημένο έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών ασκεί πίεση στην εξωτερική εικόνα της Ελλάδας. Οι πραγματικές εξαγωγές έχουν υποχωρήσει, ενώ οι πραγματικές εισαγωγές αυξήθηκαν φέτος, γεγονός που υποδηλώνει ότι η ανάκαμψη στην εγχώρια μεταποίηση και σε άλλους επιχειρηματικούς τομείς δεν μεταφράζεται ακόμη σε βελτιωμένες καθαρές εξαγωγές.
Συνολικά, ο οίκος αναμένει ότι το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών θα φτάσει το 6,6% του ΑΕΠ φέτος και κατά μέσον όρο το 5,6% την περίοδο 2025-2027. «Αν και οι αυξανόμενες εισαγωγές κεφαλαίων είναι πιθανό να εξηγούν εν μέρει την πρόσφατη διεύρυνση, η συνεχής αύξηση του ελλείμματος εξακολουθεί να εκθέτει την οικονομία στον κίνδυνο ξαφνικής επιδείνωσης της εξωτερικής χρηματοδότησης και υποδηλώνει ότι η ανταγωνιστικότητα εξακολουθεί να αποτελεί ζήτημα στον ελληνικό ιδιωτικό τομέα», τονίζει.
Μια άλλη πρόκληση είναι τα κλιματικά σοκ που γίνονται πιο τακτικά στην Ελλάδα, σημειώνει η S&P. Πέρα από τον καταστροφικό ανθρώπινο αντίκτυπο, τα κλιματικά φαινόμενα (πυρκαγιές, πλημμύρες) έχουν υπονομεύσει την οικονομική δραστηριότητα και είναι επίσης πιθανό να έχουν προκαλέσει αρνητικό αντίκτυπο στα δημοσιονομικά, επισημαίνει.
Το δημογραφικό
Η συρρίκνωση και η γήρανση του πληθυσμού της Ελλάδας είναι άλλη μια βασική μακροπρόθεσμη πρόκληση, προσθέτει ο οίκος. Ο πληθυσμός έχει συρρικνωθεί πάνω από 6% από την κορυφή του 2011, λόγω της κατάρρευσης των ποσοστών γεννήσεων και του κύματος μετανάστευσης. Η Ελλάδα είναι σήμερα η τέταρτη πιο γερασμένη χώρα της Ε.Ε. και οι πρόσφατες προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής δείχνουν ότι θα έχει το υψηλότερο ποσοστό ηλικιωμένων από οποιοδήποτε κράτος της Ε.Ε. έως το 2050. Αυτό είναι πιθανό να επιβαρύνει την οικονομική ανάπτυξη τα επόμενα δύο χρόνια, εάν δεν αντιμετωπιστεί.
