Πυκνώνουν οι ενδείξεις ότι παρά τις σχετικά καλές –σε σύγκριση με την Ε.Ε.– επιδόσεις της σε ό,τι αφορά την ανάπτυξη και τα δημόσια οικονομικά, στην ελληνική οικονομία δεν έχει αναπτυχθεί η δυναμική που θα επέτρεπε την επίτευξη υψηλών επιδόσεων μεσοπρόθεσμα. Αντίθετα, οι προβλέψεις «δείχνουν» επιβράδυνση μετά την εξάντληση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης.
Χθες το ΔΝΤ δημοσίευσε τις προβλέψεις του World Economic Outlook, σύμφωνα με τις οποίες ο ρυθμός ανάπτυξης θα είναι φέτος 2,3% (έναντι 0,8% στην Ευρωζώνη), αλλά θα υποχωρήσει στο 2% το 2025 (έναντι 1,2% στην Ευρωζώνη) και στο 1,2% το 2029. Παρότι είναι οριακά βελτιωμένες σε σύγκριση με τις προηγούμενες της άνοιξης, οι προβλέψεις αυτές δείχνουν ότι το ΔΝΤ επιμένει στη μεσοπρόθεσμη απαισιόδοξη εκτίμησή του. Αλλωστε, ανάλογη πρόβλεψη υιοθέτησε και το ελληνικό Μεσοπρόθεσμο Δημοσιονομικό Διαρθρωτικό Πρόγραμμα κατόπιν υποδείξεων της Ε.Ε.: για το 2028 προβλέπει ρυθμό ανάπτυξης 1,5%.
Μείωση εμπορικού ελλείμματος, αύξηση παραγωγικών επενδύσεων και περαιτέρω βελτίωση δημοσιονομικών, οι τρεις μεγάλες προκλήσεις, λέει το ΙΟΒΕ.
Την ίδια ώρα που δημοσιεύονταν οι προβλέψεις του ΔΝΤ, το Ιδρυμα Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ) παρουσίαζε την τριμηνιαία έκθεσή του για την ελληνική οικονομία, προβλέποντας κι αυτό ρυθμό 2,3% για φέτος και επιτάχυνση στο 2,4% για το 2025. Οπως επισήμανε, όμως, ο γενικός διευθυντής του, καθηγητής Νίκος Βέττας, παρότι βραχυπρόθεσμα έχουν βελτιωθεί οι προβλέψεις, αυτό «δεν αμβλύνει τις ανησυχίες μας για τη μεσοπρόθεσμη πορεία».
Ο κ. Βέττας χτύπησε, μάλιστα, καμπανάκι για τρεις προκλήσεις:
1. Τις επενδύσεις, λέγοντας ότι «υπάρχει ανάγκη για ισχυρότερη δυναμική των παραγωγικών επενδύσεων.
2. Το εξωτερικό ισοζύγιο, το έλλειμμα του οποίου έχει πάρει και πάλι την ανιούσα, τονίζοντας ότι πρέπει να ενισχυθούν οι εξαγωγές και η εγχώρια αποταμίευση.
3. Τα δημοσιονομικά, η βελτίωση των οποίων έχει στηριχθεί και στον πληθωρισμό, κάτι που ίσως αλλάξει τώρα που αυτός μειώνεται.
Στην παρουσίαση στο ΙΟΒΕ, στην οποία συμμετείχε για πρώτη φορά και ο νέος πρόεδρός του Γιάννης Ρέτσος, έγινε αναφορά στο νέο παραγωγικό μοντέλο, που αποτελεί το ζητούμενο. Ο κ. Βέττας υποστήριξε ότι «υπάρχει μια αναβάθμιση, αλλά όχι μια αλλαγή της προηγούμενης οικονομικής κατάστασης». Κάτι που δημιουργεί ερωτήματα για το κατά πόσον ο ρυθμός ανάπτυξης μπορεί να φθάσει στο 3%, όπως χρειάζεται για τη σύγκλιση. Ο ίδιος απαντώντας σε ερώτηση για το τι θα έπρεπε να γίνει υποστήριξε πως χρειάζονται ευρύτερες αλλαγές, όπως στην παιδεία και στην υγεία, αλλά και κίνητρα για να περιοριστεί η αυτοαπασχόληση, σημείωσε ότι η φορολογική επιβάρυνση από ένα επίπεδο εισοδήματος και πάνω είναι τροχοπέδη για την ανάπτυξη λόγω μη τιμαριθμοποίησης της κλίμακας, και τόνισε την ανάγκη στήριξης της μισθωτής εργασίας, της καινοτομίας και των εξαγωγικών επιχειρήσεων.
Εν τω μεταξύ και στο διεθνές περιβάλλον οι συνθήκες περικλείουν αβεβαιότητες. «Σημαντικοί κίνδυνοι», σύμφωνα με την έκθεση, «απορρέουν από μια πιθανή μεγάλη αύξηση των διεθνών τιμών ενέργειας με αρνητικές επιπτώσεις στο κόστος παραγωγής και την αποκλιμάκωση των επιτοκίων, το διευρυμένο έλλειμμα στο εξωτερικό ισοζύγιο, τη διατήρηση του πληθωρισμού και της αβεβαιότητας σε περιφερειακό και διεθνές επίπεδο».
Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο προβλέπει έλλειμμα ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών για την Ελλάδα 6,5% του ΑΕΠ φέτος, με υποχώρηση στο 5,3% του ΑΕΠ το 2025 και στο 3,4% το 2029. Επίσης προβλέπει πληθωρισμό 2,9% για φέτος, 2,1% το 2025 και 2% το 2029. Η ανεργία προβλέπεται να μειωθεί από το 10,5% το 2024 στο 10,1% το 2025. Το ΙΟΒΕ προβλέπει για το 2025 πληθωρισμό 2,4% και ανεργία 9,3%.
Ο κ. Ρέτσος απαντώντας σε ερώτηση για τις επενδύσεις είπε ότι βασικοί ανασταλτικοί παράγοντες, τους οποίους σταθμίζουν οι υποψήφιοι επενδυτές, είναι η πιθανή αύξηση του κόστους και του χρόνου υλοποίησης της επένδυσης. Χαρακτηριστικά διερωτήθηκε τι μήνυμα στέλνει η πολυετής εκκρεμότητα του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού.
Χαμηλότερο έλλειμμα προϋπολογισμού
Υψηλότερο χρέος, αλλά χαμηλότερο έλλειμμα προϋπολογισμού και μεγαλύτερο πρωτογενές πλεόνασμα έδειξαν για το 2023 οι νέες εκτιμήσεις της Eurostat – ΕΛΣΤΑΤ, που δημοσιεύθηκαν χθες στο πλαίσιο της διαδικασίας υπερβολικού ελλείμματος. Σε ό,τι αφορά το χρέος, η Eurostat κατέγραψε ήδη την επιβάρυνσή του με 12,4 δισ. ευρώ το 2023, εξαιτίας της αναδρομικής εγγραφής σε αυτό των αναβαλλόμενων τόκων δανείου του EFSF του 2013. Η αναθεώρηση προς τα πάνω του ΑΕΠ ατά 5 δισ. ευρώ το 2023, που ανακοινώθηκε την προηγούμενη εβδομάδα από την ΕΛΣΤΑΤ, στο πλαίσιο της προβλεπόμενης ανά 5ετία διαδικασίας, αντιστάθμισε εν μέρει την επιβάρυνση μειώνοντας το χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ. Ετσι, τελικά, το χρέος εμφανίζεται υψηλότερο κατά 2% του ΑΕΠ σε σύγκριση με την προηγούμενη εκτίμηση, στο 163,9% του ΑΕΠ. Για φέτος, δεδομένου ότι θα εξοφληθεί χρέος 7,9 δισ. ευρώ, εκτιμάται ότι δεν θα αλλάξει η πρόβλεψη του Μεσοπρόθεσμου για χρέος 153,7% του ΑΕΠ. Το έλλειμμα του 2023 εκτιμάται πλέον στο 1,3% του ΑΕΠ, έναντι προηγούμενης πρόβλεψης για 1,6% του ΑΕΠ. Το πρωτογενές αποτέλεσμα είναι μεγαλύτερο παρά την αύξηση του ΑΕΠ, καθώς έγιναν και άλλες προσαρμογές, και έτσι πλέον εκτιμάται στο 2,1% του ΑΕΠ, αντί του 1,9% του ΑΕΠ στην προηγούμενη εκτίμηση.
