Η νέα κυβέρνηση των Εργατικών στο Ηνωμένο Βασίλειο συνέχισε να ξοδεύει πολύ περισσότερα από ό,τι είχε προγραμματίσει η προηγούμενη στον τελικό και μη ρεαλιστικό προϋπολογισμό της τον Μάρτιο του 2024. Ως αποτέλεσμα, ο κρατικός δανεισμός εξακολούθησε να υπερβαίνει τις προβλέψεις του Γραφείου Ευθύνης Προϋπολογισμού, ανερχόμενος τον Σεπτέμβριο στα 16,6 δισ. στερλίνες έναντι προβλέψεων για 15,1 δισ. στερλίνες. Κατά το φορολογικό 12μηνο Νοεμβρίου 2023 – Οκτωβρίου 2024, η κυβέρνηση έχει δαπανήσει 2% περισσότερα από ό,τι προβλεπόταν λόγω της υπερβάλλουσας κατά 5,6% δαπάνης σε αγαθά και υπηρεσίες. Το Εθνικό Γραφείο Στατιστικής εκτιμά ότι οι αυξήσεις των μισθών σε συνδυασμό με τον πληθωρισμό αυξάνουν το λειτουργικό κόστος. Εάν αυτή η υπερβολική δαπάνη παραμείνει ως έχει, τότε ως αποτέλεσμα οι δημόσιες δαπάνες για αγαθά και υπηρεσίες θα είναι 23 δισ. στερλίνες υψηλότερες από τις αναμενόμενες το οικονομικό έτος 2024-2025. Αυτή είναι και η «μαύρη τρύπα» στην οποία αναφέρεται η υπουργός Οικονομικών Ρέιτσελ Ριβς.
Ο υψηλότερος δανεισμός συγκριτικά με την πρόβλεψη του Γραφείου Ευθύνης Προϋπολογισμού παρατηρείται ανεξαρτήτως του ότι έχουν ενισχυθεί τα φορολογικά έσοδα λόγω της μεγαλύτερης αύξησης των μισθών και της εξοικονόμησης πόρων μέσω διαχείρισης των επιδομάτων καυσίμων των συνταξιούχων. Καθώς οι πληρωμές για τα χειμερινά καύσιμα καταγράφονται σε βάση δεδουλευμένων τον Σεπτέμβριο, η εξοικονόμηση αυτή συνέβαλε ώστε οι συνολικές επιδοματικές δαπάνες να είναι 2,9 δισ. λίρες μειωμένες εν συγκρίσει με το αναμενόμενο.
Εν τω μεταξύ, η αύξηση των μισθών βρίσκεται σε καλό δρόμο να πλησιάσει το 5% σε ετήσια βάση το τέταρτο τρίμηνο, ενώ το Γραφείο Ευθύνης Προϋπολογισμού πίστευε ότι θα είχε επιβραδυνθεί περαιτέρω στο 3,5% σε ετήσια βάση. Αυτό ενίσχυσε τις εισπράξεις από φόρους εισοδήματος και εθνικής ασφάλισης, αυξάνοντας τα αθροιστικά φορολογικά έσοδα κατά 1% πάνω από την πρόβλεψη του Γραφείου για το 12μηνο Νοεμβρίου 2023 – Οκτωβρίου 2024. Με βάση τις τρέχουσες τάσεις, ο κρατικός δανεισμός θα ανέλθει σε 100 δισ. στερλίνες φέτος, ήτοι 3,5% του βρετανικού ΑΕΠ έναντι των 87 δισ. στερλινών των επισήμων προβλέψεων. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι δεν λαμβάνει υπόψη την ανακοινωθείσα εξοικονόμηση από την κυβέρνηση, η οποία θα λειτουργήσει αντισταθμιστικά εν μέρει, ούτε το ενδεχόμενο τα έσοδα να είναι μεγαλύτερα από τα αναμενόμενα. Αυτός είναι ο λόγος που πιστεύουμε, τέλος, ότι οι αυξήσεις φόρων θα περιοριστούν σε περίπου 20 δισ. λίρες, και θα είναι χαμηλότερα από ό,τι υποδηλώνουν δημοσιεύματα του Τύπου για εκτεταμένες επιβαρύνσεις.
* Ο κ. Αντριου Γουίσαρτ είναι οικονομολόγος της Berenberg Bank.
