Καταθέσεις Ελλήνων ύψους 7,2 δισ. ευρώ έχουν «μεταναστεύσει» σε τράπεζες της Ευρωζώνης τα τελευταία περίπου δύο χρόνια σε μια προσπάθεια αναζήτησης είτε υψηλότερου επιτοκίου είτε καλύτερων καταθετικών προϊόντων με πιο ευέλικτους όρους. Πρόκειται για το 4,7% των συνολικών καταθέσεων των νοικοκυριών στο τέλος του β΄ τριμήνου του 2024, που είναι το τέταρτο μεγαλύτερο ποσοστό μεταξύ των χωρών της Ευρωζώνης. Αυτό προκύπτει από στοιχεία της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας στο πλαίσιο καταγραφής των διασυνοριακών καταθέσεων μεταξύ των διαφορετικών τραπεζικών συστημάτων στην Ευρωζώνη, σε μια προσπάθεια να αποτυπωθεί όπως σημειώνει «το πώς θα μπορούσε να είναι μια ολοκληρωμένη τραπεζική ένωση στο μέλλον». Οπως διαπιστώνει η ΕΚΤ σε άρθρο του στατιστικολόγου της Ματίας Ρουμπφ, ο ρυθμός αύξησης των διασυνοριακών καταθέσεων παρέμεινε ισχυρός κατά την περίοδο από τα μέσα του 2022 έως τον Σεπτέμβριο του 2023, όταν η ΕΚΤ αύξησε τα επιτόκια, γεγονός που σύμφωνα με την ΕΚΤ υποδηλώνει ότι «τα νοικοκυριά μπορεί πράγματι να αναζητούσαν καλύτερες συνθήκες για τις αποταμιεύσεις τους». Με δεδομένο, ωστόσο, ότι η τάση ξεκίνησε νωρίτερα, σημαίνει ότι και άλλοι παράγοντες μπορεί να οδήγησαν σε αυτή την εξέλιξη και ως τέτοιους η ΕΚΤ αναφέρει το «διασυνοριακό μάρκετινγκ από τις διαδικτυακές τράπεζες, που είναι επίσης πιθανό να έπαιξε ρόλο», όπως σημειώνει.
Αν και η ΕΚΤ δεν αναφέρεται σε συγκεκριμένα παραδείγματα, χαρακτηριστική είναι η περίπτωση της Revolut που έχει λανσάρει τον τελευταίο χρόνο μια επιθετική διαφημιστική καμπάνια στη χώρα μας για την προσέλκυση καταθέσεων, προσφέροντας 30-60 ευρώ σε κάθε Ελληνα κάτοχο λογαριασμού της Revolut που θα προτείνει έναν ή περισσότερους καταθέτες και οι οποίοι θα ανοίξουν λογαριασμό στην ψηφιακή τράπεζα ακόμη και για μικρά ποσά.
Τις μεγαλύτερες εισροές έχει η Γαλλία, καθώς το μέσο επιτόκιο μιας προθεσμιακής κατάθεσης είναι 3,28%.
Είτε λόγω παρόμοιων προωθητικών ενεργειών είτε γιατί οι Ελληνες καταθέτες αναζητούν καλύτερα επιτόκια από το 1,86% που προσφέρουν οι ελληνικές τράπεζες, οι τελευταίες φαίνεται ότι είναι από τους χαμένους της διασυνοριακής πρόσβασης σε χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες σε χώρες της ζώνης του ευρώ. Δεν είναι τυχαίο ότι οι χώρες που εμφανίζουν τις μεγαλύτερες εισροές καταθέσεων με βάση τα στοιχεία της ΕΚΤ είναι αυτές που προσφέρουν υψηλότερα επιτόκια στην Ευρωζώνη. Πρώτη στην κατάταξη έρχεται η Γαλλία με εισροές 30,6 δισ. ευρώ, στην οποία το μέσο επιτόκιο μιας προθεσμιακής κατάθεσης είναι 3,28%. Ακολουθούν το Λουξεμβούργο με εισροές 28,8 δισ. ευρώ και μέσο επιτόκιο μιας προθεσμιακής κατάθεσης 3,16%, η Γερμανία με εισροές 18,2 δισ. ευρώ και μέσο επιτόκιο 3%, η Ιταλία με εισροές 13,2 δισ. ευρώ και μέσο επιτόκιο 3,31%, η Ολλανδία με εισροές 12,7 δισ. ευρώ και μέσο επιτόκιο 2,91%, το Βέλγιο με εισροές 9,5 δισ. ευρώ και μέσο επιτόκιο 3,21%, η Ισπανία με εισροές 9,4 δισ. ευρώ και μέσο επιτόκιο 2,61% και η Αυστρία με εισροές 7,7 δισ. ευρώ και μέσο επιτόκιο 2,91%.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΚΤ, το διασυνοριακό μερίδιο των συνολικών καταθέσεων σημείωσε ακόμη και πτωτική τάση μέχρι το 2005 και στη συνέχεια παρέμεινε στάσιμο σε σχετικά χαμηλό επίπεδο έως το 2014. Πρόσφατα, ωστόσο, τα νοικοκυριά πραγματοποιούν ολοένα και περισσότερες διασυνοριακές καταθέσεις σε τράπεζες άλλων χωρών της ζώνης του ευρώ. Ενώ ο όγκος εξακολουθεί να είναι σχετικά χαμηλός, αυξάνεται με εντυπωσιακό ρυθμό και τον Αύγουστο του 2024 τα νοικοκυριά στην Ευρωζώνη είχαν συνολικές καταθέσεις ύψους περίπου 151 δισ. ευρώ σε τράπεζες της ζώνης του ευρώ, δηλαδή εκτός των χωρών τους, ποσό που αντιστοιχεί στο περίπου 1,6% του συνόλου των καταθέσεων των νοικοκυριών στις τράπεζες. Αν και όπως σημειώνει το μερίδιο αυτό είναι μικρό, αντιπροσωπεύει σημαντικό άλμα από το ποσό των 95 δισ. ευρώ στις αρχές του 2020, το οποίο αντιστοιχούσε στο 1,2% του συνόλου των καταθέσεων των νοικοκυριών στη ζώνη του ευρώ.
Ενδιαφέρον, όπως παρατηρεί η ΕΚΤ, είναι ότι το μερίδιο των καταθέσεων από άλλες χώρες της ζώνης του ευρώ είναι υψηλότερο στο Λουξεμβούργο (37%), στην Εσθονία (20%), στη Λιθουανία (16%), στη Μάλτα (10%) και στη Λετονία (6%), γεγονός που δείχνει ότι οι μικρότερες χώρες λαμβάνουν σχετικά υψηλό επίπεδο καταθέσεων στο εξωτερικό. Πρόκειται για χώρες που επίσης προσφέρουν υψηλότερα επιτόκια από τον μέσο όρο της Ευρωζώνης.
