Ο Ντόναλντ Τραμπ διατύπωσε τελικά μια χρήσιμη φορολογική ιδέα, όσο τυχαία κι αν έγινε αυτό. Ο Ρεπουμπλικανός υποψήφιος για την προεδρία των ΗΠΑ έχει κυκλοφορήσει μια σειρά από φυλλάδια με προτάσεις, που θα διεύρυναν ένα ήδη διογκωμένο δημοσιονομικό έλλειμμα. Η τελευταία του ιδέα, ωστόσο, αφορά την ανάπτυξη με τρόπο αποτελεσματικό μιας παράδοξης πολιτικής 160 ετών σχετικά με την επιβολή φόρου εντός συνόρων επί οποιουδήποτε εισοδήματος κερδίζουν όσοι Αμερικανοί ζουν στο εξωτερικό – σήμερα ισχύει ως κατώτατο όριο φορολογητέων εισοδημάτων κατοίκων εξωτερικού τα 126.500 δολάρια. Αν δομηθεί σωστά, θα ήταν μια λογική αλλαγή. Η απαλλαγή φόρου των φιλοδωρημάτων των εργαζομένων, οι υπερωρίες και το εισόδημα κοινωνικής ασφάλισης είναι μεταξύ των πολλών κακοσχεδιασμένων προεκλογικών δώρων του Ντόναλντ Τραμπ. Συνολικά, συμπεριλαμβανομένης της παράτασης των φορολογικών ελαφρύνσεων, τις οποίες ο ίδιος είχε νομοθετήσει το 2017, αλλά προτού συνυπολογίσει τους τεράστιους δασμούς που υποσχέθηκε να επιβάλει, θα θυσιαστούν σχεδόν 8 τρισ. δολάρια σε ορίζοντα δεκαετίας, σύμφωνα με το ερευνητικό ίδρυμα Tax Foundation. Συγκριτικά, η φορολογική επιβάρυνση των Αμερικανών του εξωτερικού δεν θα κόστιζε τόσο πολύ.
Πάντως, οι λεπτομέρειες του σχεδίου είναι ανύπαρκτες. Κι αυτό σημαίνει ότι εύκολα θα μπορούσε να περιέλθει σε κάτι το οποίο ωφελεί τους ζάπλουτους, επιτρέποντάς τους να αποποιηθούν την αμερικανική υπηκοότητα πιο εύκολα και να πληρώσουν φόρους μόνο εκεί όπου διαμένουν. Ενισχύοντας τις δικλίδες ασφαλείας, ωστόσο, οι Ηνωμένες Πολιτείες θα μπορούσαν να ενταχθούν στη χορεία των περισσοτέρων άλλων χωρών, εισπράττοντας και αυτές φόρο εισοδήματος από όσους κατοικούν στο έδαφός της και μόνον. Ο υφιστάμενος φορολογικός κώδικας, πάντως, προβλέπει επιβάρυνση ετησίως ακόμη και για άτομα τα οποία έχουν μικρή σχέση με τις Ηνωμένες Πολιτείες, εκτός από το να έχουν γεννηθεί εκεί. Είναι ένα σύστημα το οποίο έτι περαιτέρω περιπλέκεται από διάφορες εξαιρέσεις, εισοδηματικά όρια και διμερείς συνθήκες.
Η απαγόρευση της λεγόμενης διπλής φορολογίας, πάντως, θα διευκόλυνε τη λογιστική διαδικασία. Ο τυπικός εκπατρισμένος κερδίζει σε ετήσια βάση ποσό χαμηλότερο των 126.500 δολαρίων, ήτοι το κατώτατο όριο το οποίο προβλέπεται από τη φορολογική νομοθεσία των ΗΠΑ. Ωστόσο, θα πρέπει να σημειωθεί ότι σε ενεργειακούς αλλά και σε χρηματοοικονομικούς κόμβους, όπως η Σαουδική Αραβία και η Σιγκαπούρη, το εισόδημα είναι πολύ υψηλότερο. Ως εκ τούτου, για να αποφύγουν τη φορολογία των ΗΠΑ οι Αμερικανοί πρέπει να παραδώσουν το διαβατήριό τους. Αφορμή γι’ αυτό ήταν η αλλαγή του 2010 με τον νόμο περί Φορολογικής Συμμόρφωσης Εξωτερικών Λογαριασμών, ο οποίος απαιτεί από τις τράπεζες να αναφέρουν λογαριασμούς φορολογουμένων των ΗΠΑ στο εξωτερικό που υπερβαίνουν τα 50.000 δολάρια.
Το διάστημα 2010-2020 σχεδόν 37.000 άτομα απαρνήθηκαν την υπηκοότητά τους, δηλαδή 15πλασιάστηκαν από ό,τι την προηγούμενη πενταετία.
Παρόλο που η Ουάσιγκτον επιβάλλει έναν βαρύ φόρο εξόδου για όσους επιστρέφουν τα διαβατήριά τους, υπάρχει μεγάλος κίνδυνος το σύστημα εύκολα να παρακαμφθεί. Οι διατάξεις της νομοθεσίας περί Φορολογικής Συμμόρφωσης Εξωτερικών Λογαριασμών βοηθούν, όπως και η κίνηση της κυβέρνησης Μπάιντεν να ενισχύσει τη χρηματοδότηση των αρμοδίων υπηρεσιών φορολογικών εσόδων για την επιβολή των κανόνων. Συνδυάζοντάς την με έναν απαρέγκλιτο κοινό στόχο για μια παγκόσμια φορολογία εισοδήματος, η ενδεχόμενη απόπειρα Τραμπ να ευνοήσει μια ομάδα πλουσίων ψηφοφόρων του μπορεί ακόμη και να μετασχηματισθεί σε αποτελεσματική πολιτική, που βοηθάει την πρόληψη της φοροδιαφυγής.
