Η κλιματική κρίση αλλάζει τα συνήθη δεδομένα της ζωής μας και έχει ασφαλώς άμεσες επιπτώσεις και στον τουρισμό. Φυσικές καταστροφές και ακραία φαινόμενα μπορούν να πλήξουν ανά πάσα στιγμή οποιονδήποτε προορισμό, όπως έχουμε δει να συμβαίνει σε όλο τον κόσμο αλλά και στη χώρα μας. Αυτή η μεγάλη πρόκληση διαμορφώνει τάσεις στην παγκόσμια αγορά, αλλάζει προτιμήσεις και συνήθειες των επισκεπτών, και δυσκολεύει τη διαχείριση των προορισμών.
Δεν είναι τυχαίο ότι η HOTREC ανέλαβε την πρωτοβουλία για τη διοργάνωση της πρώτης άτυπης συνόδου όλων των φορέων και των ενώσεων του τουριστικού τομέα της Ευρώπης για την κλιματική κρίση και τις επιπτώσεις της στη φιλοξενία, τον περασμένο Απρίλιο, στο νησί της Ρόδου, βάζοντας ως βασική προτεραιότητα την αντιμετώπιση αυτής της πρόκλησης. Ούτε επίσης είναι τυχαίο ότι ο νέος Ελληνας επίτροπος στην Ε.Ε. Απόστολος Τζιτζικώστας έχει στο χαρτοφυλάκιό του μαζί με τον τουρισμό και τις βιώσιμες μεταφορές.
Ειδικά για τη χώρα μας η βιωσιμότητα δεν είναι πολυτέλεια, αλλά απολύτως επιτακτική ανάγκη, στον βαθμό που θέλουμε ο τουρισμός να συνεχίσει την πολύτιμη συνεισφορά του στην ανάπτυξη της εθνικής οικονομίας και στην ευημερία των τοπικών κοινωνιών. Το μοναδικό φυσικό κάλλος και η αυθεντικότητα της φιλοξενίας είναι από τις βασικές συνιστώσες του brand «Ελλάδα» και πρέπει να τις περιφρουρήσουμε μέσα από μια ολοκληρωμένη στρατηγική βιωσιμότητας.
Γι’ αυτό και πρέπει να πάρουμε αποφάσεις για το είδος των καταλυμάτων που συμβάλλουν σε αυτή την κατεύθυνση. Εχουμε από τη μια πλευρά τα ξενοδοχεία, που ένα μεγάλο μέρος των επενδύσεών τους αφορά τη βιωσιμότητα, και ο κλάδος μας βρίσκεται στην πρωτοπορία των σχετικών δράσεων για τη μείωση του οικολογικού αποτυπώματος, την εξοικονόμηση ενέργειας, την ανακύκλωση κ.ά. Εξάλλου, το ξενοδοχειακό δυναμικό της χώρας αποτελείται κατά >70% από ακίνητα υψηλής ενεργειακής κλάσης.
Γι’ αυτό άλλωστε και σε συνεργασία με το υπουργείο Τουρισμού προχωράμε στη θεσμοθέτηση ενός πρωτοποριακού, σε παγκόσμιο επίπεδο, συστήματος κατάταξης των κύριων τουριστικών καταλυμάτων, βάσει κριτηρίων βιωσιμότητας. Τα ελληνικά ξενοδοχεία, υποστηριζόμενα από τις κατάλληλες πολιτικές και τα αναγκαία χρηματοδοτικά εργαλεία, μπορούν να είναι οι μεγάλοι πρωταθλητές όχι μόνο στην ανάπτυξη και στην απασχόληση, αλλά και στη βιωσιμότητα.
Ταυτόχρονα, με πρωτοβουλίες του ΞΕΕ, όπως το «Ελληνικό Πρωινό», αναδεικνύουμε τα τοπικά προϊόντα και τον πλούτο της γαστρονομικής παράδοσης κάθε περιοχής, διαφυλάσσοντας έτσι ένα μεγάλο κεφάλαιο της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς μας. Επιπρόσθετα, οι ξενοδοχειακές επιχειρήσεις ως ανταπόδοση στις τοπικές κοινωνίες προχωρούν σε σημαντικά προγράμματα εταιρικής κοινωνικής ευθύνης και πάνω απ’ όλα υποδεχόμαστε και εξυπηρετούμε τους επισκέπτες μας με το ζεστό χαμόγελο των εργαζομένων μας.
Την ίδια στιγμή έχουμε από την άλλη τα καταλύματα βραχυχρόνιας μίσθωσης, τα οποία τεκμηριωμένα υποβαθμίζουν το περιβάλλον. Σύμφωνα με την πρόσφατη έρευνα της Grant Thornton, η ανεξέλεγκτη ανάπτυξη των βραχυχρόνιων μισθώσεων συνεπάγεται μεγαλύτερο παραγόμενο όγκο απορριμμάτων ανά επισκέπτη (+20%) σε σύγκριση με μακροχρόνιους ενοικιαστές. Επιπλέον καταγράφεται 40% χαμηλότερη αξιοποίηση λύσεων ανακύκλωσης στη βραχυχρόνια μίσθωση σε σχέση με ξενοδοχειακά καταλύματα. Αξίζει επίσης να σημειωθεί πως σύμφωνα με την ίδια έρευνα, η μεγάλη πλειονότητα των καταλυμάτων βραχυχρόνιας μίσθωσης (66,8%) είναι ακίνητα παλαιού τύπου και μειωμένης ενεργειακής απόδοσης. Και όλα αυτά μέσα από μια διαδικασία απρόσωπης συναλλαγής.
Το τι πρέπει να γίνει για να κερδίσουμε το στοίχημα της βιωσιμότητας είναι κάτι παραπάνω από καθαρό και σαφές. Η συζήτηση δεν μπορεί να είναι θεωρητική. Απαιτούνται πράξεις. Γι’ αυτό η δίκαιη ρύθμιση των βραχυχρόνιων μισθώσεων είναι προϋπόθεση για τη βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη, με σεβασμό στη μοναδικότητα και στην αυθεντικότητα της ανά τον κόσμο περίφημης ελληνικής φιλοξενίας και οφέλη για όλους.
* O κ. Αλέξανδρος Βασιλικός είναι πρόεδρος του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδος και της HOTREC.
