Στο πλαίσιο του προγράμματος «Δημιουργική Ευρώπη 2021-2027», από το υποπρόγραμμα «Πολιτισμός», έχει ανακοινωθεί πρόσκληση υποβολής προτάσεων στη δράση «Κυκλοφορία ευρωπαϊκών λογοτεχνικών έργων» για το 2025. Ο συνολικός προϋπολογισμός για την πρόσκληση του 2025 ανέρχεται στα 5 εκατ. ευρώ και αναμένεται να στηρίξει περίπου 40 έργα.
Η δράση αναμένεται να χρηματοδοτήσει έργα τα οποία θα συμβάλουν στην επίτευξη στόχων που συνδέονται με:
1. Γενικές προτεραιότητες της Ε.Ε.
Οι υποψήφιοι πρέπει να περιγράψουν στην αίτησή τους πώς, κατά τον σχεδιασμό και την υλοποίηση των έργων τους, σκοπεύουν να συμβάλουν στις προσπάθειες της Ε.Ε. όσον αφορά την πράσινη και ψηφιακή μετάβαση, και να ανταποκριθούν στις προτεραιότητες της συμπερίληψης και της ισότητας των φύλων και της διεθνούς διάστασης.
2. Προτεραιότητες της πρόσκλησης.
– Ενίσχυση της διακρατικής κυκλοφορίας και της πολυμορφίας των ευρωπαϊκών λογοτεχνικών έργων, μέσω της μετάφρασης, της δημοσίευσης, της διανομής και της προώθησης έργων μυθοπλασίας γραμμένων σε λιγότερο ομιλούμενες γλώσσες.
– Προώθηση της ανάγνωσης και της γλωσσικής και πολιτιστικής πολυμορφίας της ευρωπαϊκής λογοτεχνίας σε ένα μεγάλο κοινό.
– Αύξηση της ανταγωνιστικότητας του τομέα του βιβλίου ενθαρρύνοντας τη συνεργασία μεταξύ διαφορετικών παραγόντων στην αλυσίδα αξίας του βιβλίου, ιδίως μεταξύ εκδοτών, βιβλιοπωλών και βιβλιοθηκών.
– Υποστήριξη του επαγγέλματος του λογοτεχνικού μεταφραστή, σύμφωνα με τις αρχές των καλών συνθηκών εργασίας και της δίκαιης αμοιβής.
Επιπλέον, και ως μέρος της στήριξης της Ε.Ε. προς την Ουκρανία, ενθαρρύνονται έργα που στοχεύουν στην παροχή λογοτεχνικών έργων στην ουκρανική γλώσσα σε Ουκρανούς πρόσφυγες και εκτοπισμένους. Σε αυτό το πλαίσιο θα είναι επιλέξιμη η εκτύπωση (μη μεταφρασμένων) ουκρανικών λογοτεχνικών έργων στα ουκρανικά.
Κάθε πρόταση θα πρέπει να:
– Προωθεί την πολυμορφία της λογοτεχνίας στη χώρα (ή στις χώρες) – στόχο, συμπεριλαμβάνοντας έργα από χώρες που υποεκπροσωπούνται, και ιδίως έργα γραμμένα σε λιγότερο χρησιμοποιούμενες γλώσσες.
– Υποστηρίζει το επάγγελμα του λογοτεχνικού μεταφραστή και τον σεβασμό της αρχής της δίκαιης αμοιβής.
– Υποστηρίζει τις πιο αποτελεσματικές στρατηγικές διανομής και προώθησης και την καταλληλότερη μορφή βιβλίου, προκειμένου να διασφαλιστεί η ευρεία και εύκολη πρόσβαση στα ευρωπαϊκά λογοτεχνικά έργα και να συμβάλει στην ανάπτυξη του αναγνωστικού κοινού της ευρωπαϊκής λογοτεχνίας.
Η μέγιστη επιχορήγηση ανά έργο για μεμονωμένο εκδοτικό οίκο είναι 200.000 ευρώ και για κοινοπραξία 300.000 ευρώ.
– Ενθαρρύνει τη συνεργασία μεταξύ διαφορετικών παραγόντων της αλυσίδας αξίας του βιβλίου: συγγραφείς, μεταφραστές, εκδότες, διανομείς, βιβλιοπώλες, βιβλιοθήκες, λογοτεχνικές εκδηλώσεις ή φεστιβάλ.
– Συμβάλλει στις πρωταρχικές προτεραιότητες της Ε.Ε.
Επισημαίνεται ότι, προκειμένου να υποστηριχθεί το επάγγελμα της λογοτεχνικής μετάφρασης σύμφωνα με τις αρχές των καλών συνθηκών εργασίας και της δίκαιης αμοιβής, συνιστάται ποσοστό 20% έως και 30% του συνολικού προϋπολογισμού του έργου να διατίθεται στην αμοιβή των μεταφραστών, οι οποίοι να αναγνωρίζονται και να είναι ορατοί κατά προτίμηση στο εξώφυλλο της μετάφρασης. Επιπλέον, για την προώθηση της γλωσσικής ποικιλομορφίας, ιδίως των λιγότερο χρησιμοποιούμενων γλωσσών, της ποιότητας της μετάφρασης και του επαγγέλματος του λογοτεχνικού μεταφραστή, οι εκδότες πρέπει να υπογράφουν συμβάσεις με επαγγελματίες λογοτεχνικούς μεταφραστές και να τις αναφέρουν στη βάση δεδομένων του προγράμματος «Δημιουργική Ευρώπη».
Για να είναι επιλέξιμοι, οι υποψήφιοι πρέπει να είναι εκδότες ή εκδοτικοί οίκοι (δημόσιοι ή ιδιωτικοί φορείς) εγκατεστημένοι σε μία από τις χώρες που συμμετέχουν στο υποπρόγραμμα «Πολιτισμός», οι οποίοι είναι ενεργοί (δραστηριοποιούνται) στον τομέα των εκδόσεων με νομική μορφή.
Τα φυσικά πρόσωπα ΔΕΝ είναι επιλέξιμα (με εξαίρεση τους αυτοαπασχολούμενους – ατομικές επιχειρήσεις).
Οι υποψήφιοι μπορούν να υποβάλουν πρόταση είτε μεμονωμένα είτε ως κοινοπραξία τουλάχιστον δύο επιλέξιμων οργανισμών, με μέγιστο ποσοστό συγχρηματοδότησης το 60% και στις δύο περιπτώσεις. Η μέγιστη επιχορήγηση ανά έργο για μεμονωμένο αιτούντα είναι 200.000 ευρώ και για κοινοπραξία 300.000 ευρώ.
Τα ανώτατα όρια ισχύουν ανάλογα με το μέγεθος του έργου ως ακολούθως:
– Σχέδια μικρής κλίμακας: μετάφραση τουλάχιστον 5 διαφορετικών βιβλίων, ποσό επιχορήγησης έως 100.000 ευρώ.
– Σχέδια μεσαίας κλίμακας: μετάφραση τουλάχιστον 11 διαφορετικών βιβλίων, ποσό επιχορήγησης έως 200.000 ευρώ.
– Σχέδια μεγάλης κλίμακας: μετάφραση τουλάχιστον 21 διαφορετικών βιβλίων, ποσό επιχορήγησης έως 300.000 ευρώ.
Σε κάθε πρόταση περιλαμβάνονται δραστηριότητες μετάφρασης, δημοσίευσης, προώθησης και διανομής, καθώς και δραστηριότητες που αφορούν τα θέματα και τις προτεραιότητες που περιγράφονται παραπάνω.
Αναλυτικά στοιχεία της πρόσκλησης και όροι υποβολής της αίτησης είναι διαθέσιμα στη διεύθυνση: https://culture.ec.europa.eu/calls/circulation-of-european-literary-works-3. Αιτήσεις υποβάλλονται έως την 11η Φεβρουαρίου 2025.
* Η κ. Μαίρη Πασπαλιάρη είναι στέλεχος της AMBIO A.E.
