ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ – ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ. Παρά το γεγονός ότι η ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής οικονομίας αποτελεί «υπαρξιακό ζήτημα» της Ευρωπαϊκής Ενωσης –όπως το χαρακτήρισε ο Μάριο Ντράγκι στην πρόσφατη σχετική έκθεσή του–, ωστόσο οι τρόποι ενίσχυσής της εξακολουθούν να «διχάζουν» τους Ευρωπαίους ηγέτες, που εμφανίζονται μάλλον άτολμοι έναντι των συστάσεων του τέως επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Το θέμα αναμένεται να συζητηθεί εκτενώς –ενώπιον μάλιστα του Μάριο Ντράγκι– κατά την άτυπη Σύνοδο Κορυφής στη Βουδαπέστη, στις 8 Νοεμβρίου. Ως «απάντηση» στην έκθεση Ντράγκι, αλλά και σε εκείνη που είχε προηγηθεί για την ενιαία αγορά, του πρώην πρωθυπουργού της Ιταλίας Ενρίκο Λέτα, οι «27» ετοιμάζουν ένα νέο ευρωπαϊκό σύμφωνο για την ανταγωνιστικότητα. Παρά το φιλόδοξο εγχείρημα, οι Ευρωπαίοι ηγέτες δεν φαίνεται να συμφωνούν με μία από τις βασικές συστάσεις του Ντράγκι, να δημιουργήσουν δηλαδή ένα νέο «εργαλείο» για την έκδοση κοινού χρέους προκειμένου να χρηματοδοτηθούν όλα τα πρότζεκτ στο πλαίσιο της πράσινης και ψηφιακής μετάβασης, όπως και εκείνα που αφορούν την αμυντική βιομηχανία, ώστε η Ε.Ε. να μην παραμείνει «ουραγός» έναντι των ΗΠΑ και της Κίνας. Στο προσχέδιο των συμπερασμάτων –που έχει δει η «Κ»– οι Ευρωπαίοι ηγέτες αναφέρουν ότι «είναι αποφασισμένοι να ενισχύσουν άμεσα την ανταγωνιστικότητα, να αναπτύξουν την κοινή ευρωπαϊκή ευημερία και να επιβεβαιώσουν την κυριαρχία και την παγκόσμια επιρροή της Ε.Ε.».
Για τους «27» οι εκθέσεις των Ντράγκι και Λέτα αποτελούν «σταθερή βάση για να προχωρήσουμε το έργο μας», ενώ υπογραμμίζουν –ανάμεσα σε άλλα– πως αποτελεί επιτακτική ανάγκη «να καλύψουμε το κενό στην καινοτομία και την παραγωγικότητα» έναντι των ΗΠΑ και της Κίνας. «Δεν υπάρχει λεπτό για χάσιμο», αναφέρουν χαρακτηριστικά. Καταγράφονται, παράλληλα, οι τομείς προτεραιότητας: ενιαία αγορά, βιομηχανία, έρευνα και καινοτομία, ενέργεια, κυκλική οικονομία, ψηφιοποίηση, εμπόριο, απλοποίηση της διαδικασίας των κανονισμών, αντιμετώπιση της γραφειοκρατίας και γεωργία.
Παρ’ όλα αυτά, σε ό,τι αφορά τη χρηματοδότηση, το νέο σύμφωνο προβλέπει τη χρήση των συνηθισμένων «εργαλείων», δηλαδή του πολυετούς ευρωπαϊκού προϋπολογισμού [με εφαρμογή από το 2028] –που αναμένεται να ψηφιστεί το ερχόμενο καλοκαίρι–, καθώς και νέους ιδίους πόρους.
Το προσχέδιο υπογραμμίζει ότι «οι απαιτούμενες επενδύσεις για να καλυφθεί το κενό της ανάπτυξης, παραγωγικότητας και καινοτομίας απαιτούν συνδυασμό δημόσιας και ιδιωτικής χρηματοδότησης». Ωστόσο αποφεύγουν να καταγράψουν την ανάγκη χρήσης «εργαλείων» έκδοσης κοινού χρέους, καθώς το θέμα «διχάζει» τους «27», αναφέρει Ευρωπαίος αξιωματούχος. Η ίδια πηγή παραδέχεται ότι το προσχέδιο είναι ακόμη υπό διαπραγμάτευση. Οι Ευρωπαίοι ηγέτες άλλωστε θα ζητήσουν από τη νέα Κομισιόν να παρουσιάσει τη μελλοντική στρατηγική της για την ενιαία αγορά, ώστε να αντιμετωπιστούν τα εναπομείναντα «εμπόδια» στην Ε.Ε. και να εφαρμοστεί ένα «πιο αποτελεσματικό» πλαίσιο διακυβέρνησης.
Σε κάθε περίπτωση καταγράφεται πρόθεση να επιτευχθεί η ένωση των κεφαλαιαγορών και των τραπεζών υπό τον τίτλο «Ευρωπαϊκή Ενωση Αποταμιεύσεων και Επενδύσεων», ενώ σύμφωνα με το προσχέδιο θα δημιουργηθεί ειδικό ευρωπαϊκό «Ταμείο Κυριαρχίας» που θα επενδύει σε μετοχές, ώστε να συμβάλλει στη «διασφάλιση της ανταγωνιστικότητας σε σημαντικές τεχνολογίες», υπό τις οδηγίες της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων και σε συνεργασία με εθνικές τράπεζες. Το προσχέδιο δεν περιλαμβάνει σαφή χρονοδιαγράμματα για εφαρμογή του νέου φιλόδοξου συμφώνου. Ευρωπαίος αξιωματούχος άλλωστε θεωρεί δεδομένο ότι το κρίσιμο αυτό ζήτημα θα απασχολήσει αρκετά επόμενα Ευρωπαϊκά Συμβούλια.
