Νέα ζωή αποκτούν το τελευταίο διάστημα πόλεις «φαντάσματα» των ΗΠΑ που υπέφεραν επί δεκαετίες από την αποβιομηχάνιση και τη ραγδαία άνοδο της Κίνας, χάρη σε μια σειρά επενδύσεων σε βιομηχανίες αιχμής, όπως η βιοτεχνολογία, τα τσιπ υπολογιστών και τα ηλεκτρικά οχήματα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η Βόρεια Καρολίνα, που τον τελευταίο μισό αιώνα βίωσε κλείσιμο εργοστασίων, ανεργία και οικονομικό μαρασμό. Τα κλωστοϋφαντουργεία και τα εργοστάσια επίπλων της έκλεισαν λόγω των εισροής φθηνών προϊόντων από το Μεξικό και την Κίνα, ενώ οι θέσεις εργασίας στην επεξεργασία καπνού εξαφανίστηκαν.
Από τις βιομηχανικές περιοχές στις μεσοδυτικές πολιτείες των ΗΠΑ έως τις εργοστασιακές πόλεις στον Νότο, παρηκμασμένες μέχρι πρόσφατα περιοχές καταλαμβάνουν τώρα τα μεγαλύτερα μερίδια στις βιομηχανίες αιχμής, σύμφωνα με έρευνα από το Brookings Institution. Την τελευταία τριετία η κυβέρνηση Μπάιντεν υποσχέθηκε επενδύσεις ύψους 736 δισ. δολαρίων για βασικές βιομηχανίες, στο πλαίσιο του πακέτου επιδοτήσεων για τις πράσινες τεχνολογίες. Το ένα τρίτο του συνολικού ποσού διοχετεύτηκε σε κοινότητες που βίωσαν τις χειρότερες επιπτώσεις του λεγόμενου «κινεζικού σοκ», δηλαδή το λουκέτο των εργοστασίων που ακολούθησε την είσοδο της Κίνας στο παγκόσμιο εμπορικό σύστημα το 2001.
«Αν και η τεχνολογία προχωράει και τα προϊόντα αλλάζουν, οι παραδοσιακές βιομηχανικές περιοχές τείνουν να διατηρούν την ικανότητα και τις δεξιότητές τους ως κόμβοι παραγωγής», λέει ο Μαρκ Μούρο, ανώτερος συνεργάτης στο Brookings Metro και ένας από τους συγγραφείς της μελέτης. Τα ευρήματά της είναι ιδιαίτερα σημαντικά λόγω της αυξημένης ανησυχίας για ένα πιθανό νέο «κινεζικό σοκ». Καθώς η οικονομία της χώρας επιβραδύνεται, περιορίζοντας την προθυμία των καταναλωτών της να ξοδέψουν, η κινεζική κυβέρνηση επιδοτεί τους εξαγωγείς, γεγονός που στέλνει αυξανόμενους όγκους αγαθών στις παγκόσμιες αγορές, απειλώντας τις θέσεις εργασίας σε χώρες με υψηλότερους μισθούς.
Μεγάλη κινητικότητα σε πολιτείες όπως η Βόρεια Καρολίνα μετά τις επιδοτήσεις για πράσινες τεχνολογίες.
Ενόψει των αμερικανικών προεδρικών εκλογών που μπορεί να κριθούν σε μεγάλο βαθμό από την οικονομία, οι αντικρουόμενες αντιλήψεις των δύο υποψηφίων για το πώς πρέπει να διαχειριστούν οι ΗΠΑ τις ευκαιρίες και τις προκλήσεις του διεθνούς εμπορίου αποκτούν ιδιαίτερη σημασία. Ο τέως πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ περιέγραψε την κινεζική βιομηχανία ως θανάσιμη απειλή για τα μέσα διαβίωσης των ΗΠΑ, ενώ υποσχέθηκε να επιβάλει υψηλούς δασμούς στις εισαγωγές από την Κίνα, πολιτική που κινδυνεύει να αυξήσει τις τιμές για πολλά αγαθά, ενώ υπονομεύει την ανταγωνιστικότητα των εργοστασίων στις ΗΠΑ. Η κυβέρνηση Μπάιντεν, ενώ διατηρεί πολλούς από τους δασμούς του Τραμπ, έχει επίσης αγκαλιάσει τις επιδοτήσεις σε στρατηγικές βιομηχανίες για να ενθαρρύνει την αμερικανική παραγωγή. Οι οικονομολόγοι επέκριναν και αυτή την προσέγγιση ως μια μορφή εμπορικού προστατευτισμού που θέτει σε κίνδυνο τις αμερικανικές συμμαχίες. Οι επικριτές λένε ότι τα οφέλη είναι πιθανό να φανούν έπειτα από χρόνια.
Η έρευνα του Brookings, ωστόσο, υποδηλώνει ότι τα οφέλη αρχίζουν να φαίνονται, τουλάχιστον σε μέρη όπως η κομητεία Tσέιταμ της Βόρειας Καρολίνας που υπέφερε επί δεκαετίες από την αποβιομηχάνιση. Μεταξύ 1992 και 2023, η μεταποίηση ως ποσοστό της συνολικής απασχόλησης στην κομητεία μειώθηκε στο 10% από 47%, πλέον όμως η περιοχή αξιοποιεί την κληρονομιά της ως κέντρο παραγωγής για να προσελκύσει μεγάλες επενδύσεις. Τον Ιούνιο του 2023 η Wolfspeed, μια εταιρεία που κατασκευάζει πρώτες ύλες για τσιπ υπολογιστών που χρησιμοποιούνται σε ηλεκτρικά οχήματα, εγκαινίασε ένα εργοστάσιο αξίας 5 δισ. δολαρίων στο Σάιλερ Σίτι. Πρόσφατα έλαβε έγκριση για ομοσπονδιακή επιχορήγηση αξίας 750 εκατ. δολαρίων βάσει του νόμου CHIPS and Science της κυβέρνησης Μπάιντεν. Η εταιρεία αναμένει να ξεκινήσει την παραγωγή το 2025, δημιουργώντας τελικά 1.800 θέσεις εργασίας.
Αλλού στην κομητεία Τσέιταμ, η VinFast, μια βιετναμέζικη εταιρεία που κατασκευάζει ηλεκτρικά οχήματα, έχει δεσμευτεί να επενδύσει 4 δισ. δολάρια σε ένα νέο εργοστάσιο που θα απασχολήσει περίπου 7.500 άτομα. Προς τα δυτικά, στη γειτονική κομητεία Ράντολφ, η Toyota δοκιμάζει την αρχική της παρτίδα μπαταριών ΕV σε ένα νέο εργοστάσιο 14 δισ. δολαρίων. Η Βόρεια Καρολίνα διαθέτει επίσης ορυχεία και διυλιστήρια λιθίου, βασική πρώτη ύλη για τις μπαταρίες. Αθροιστικά, αυτές οι δραστηριότητες έχουν μετατρέψει μια περιοχή που κάποτε ήταν συνώνυμη με την παρακμή σε κόμβο για τη βιομηχανία που κοιτάζει το μέλλον.
