Ηταν και παραμένει ένα από τα μεγαλύτερα εμπόδια της εν εξελίξει διαπραγμάτευσης της Ελλάδας με τους δανειστές της. Ο λόγος αφορά στην επιμονή του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ) για ουσιώδη συμμετοχή του επίσημου τομέα (OSI) στην περαιτέρω μείωση του δημοσίου χρέους της Ελλάδας. Η πρόταση αυτή εξακολουθεί να προσκρούει στην άρνηση της Γερμανίας (και όχι μόνον). Η συμβιβαστική οδός που επελέγη τον Νοέμβριο του 2012 –που βασιζόταν σε επίτευξη πρωτογενών πλεονασμάτων άνω του 4% του ΑΕΠ επί σειράν ετών από την Αθήνα και συγκεκριμένα από το 2016 και μετά– μοιάζει πλέον να έχει ξεπεραστεί από τις εξελίξεις. Ολες οι πληροφορίες συγκλίνουν στο συμπέρασμα ότι η νέα συμφωνία θα περιλαμβάνει χαμηλότερους δημοσιονομικούς στόχους, ιδιαίτερα για το 2015 και το 2016.
Αυτό σημαίνει ότι για να εξασφαλιστεί η συμμετοχή του ΔΝΤ στο διαφαινόμενο τρίτο πρόγραμμα θα πρέπει η Γερμανία και οι υπόλοιποι Ευρωπαίοι εταίροι να συναινέσουν σε κάποια μορφή περαιτέρω ανακούφισης του ελληνικού χρέους, πλην του ονομαστικού «κουρέματος», που εξακολουθεί να αποκλείεται. Με τη διαφορά ότι η δέσμευση θα πρέπει να είναι πιο χειροπιαστή από αυτήν του Νοεμβρίου του 2012, που επέτρεψε στην κ. Αγκελα Μέρκελ –προς μεγάλη απογοήτευση του κ. Αντώνη Σαμαρά τότε– να αγνοήσει το αίτημα της Αθήνας να ανοίξει το θέμα του χρέους μετά την επίτευξη του πρωτογενούς πλεονάσματος το 2013.
Τι έκαναν οι ελληνικές επιχειρήσεις
Από τις αρχές του έτους είχαν αρχίσει να «οχυρώνονται» οι ελληνικές επιχειρήσεις απέναντι στο ενδεχόμενο επιβολής ελέγχου κεφαλαίου (capital controls). Τα μηνύματα που είχαν λάβει από τους διευθυντές των θυγατρικών τους στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες ήταν ανησυχητικά ως προς τη μεγάλη διάρκεια των διαπραγματεύσεων αλλά και την αύξηση του πολιτικού ρίσκου της Ελλάδας. Η πρώτη κίνηση ήταν να μεταφέρουν τα κεφάλαιά τους στο εξωτερικό και να ανοίξουν λογαριασμούς σε ξένες τράπεζες για να μπορούν να πληρώνουν τους προμηθευτές τους για τις πρώτες ύλες. Ταυτόχρονα στην Ελλάδα αποπλήρωσαν τις τρέχουσες υποχρεώσεις τους για να μην έχουν χρήματα δεσμευμένα σε ελληνικές τράπεζες. Οπως δηλώνουν στην «Κ» επιχειρηματίες από διάφορους κλάδους της ελληνικής βιομηχανίας «είχαμε πάρει και αναλύσει το πάθημα της Κύπρου και σχεδιάσαμε ανάλογα τις κινήσεις μας για να μη βρεθούμε προ δυσάρεστων εκπλήξεων».
Υποδομές για «ακριβότερο» τουρισμό
Το δικαίωμα της δυνατότητας χωροθέτησης νέων μαρινών, μικρομεσαίας δυναμικότητας, σε παλαιούς αιγιαλούς, σχεδιάζει να διεκδικήσει η Εταιρεία Ακινήτων του Δημοσίου. Για τον σκοπό αυτό, μάλιστα, πρόκειται να καταθέσει σχετικό αίτημα στα συναρμόδια υπουργεία μέσα στο αμέσως προσεχές διάστημα. Η πρωτοβουλία έχει ως στόχο την περαιτέρω ανάπτυξη του θαλάσσιου τουρισμού στη χώρα μας. Πληροφορίες από την Εταιρεία αναφέρουν ότι προωθείται κατ’ αυτόν τον τρόπο η επιτάχυνση των διαδικασιών δημιουργίας σύγχρονων εγκαταστάσεων ελλιμενισμού σκαφών αναψυχής σε υπό ανάπτυξη ή ανεπτυγμένους τουριστικούς προορισμούς, προφανώς για την προσέλκυση «ακριβότερου» τουρισμού. Αν το πετύχει αυτό, τότε η διοίκηση της Εταιρείας θεωρεί ότι είναι εφικτός ο στόχος δημιουργίας 20 νέων μαρινών με δυναμικότητα έως 200 θέσεων ελλιμενισμού εκάστη. Με ό,τι αυτό μπορεί να συνεπάγεται για την τουριστική κίνηση σε κάθε μία από τις περιοχές όπου θα αναπτυχθούν.
Μεταρρυθμίσεις ως… αναγκαίο κακό
Οταν δημοσιοποιήθηκε το κείμενο των 47 σελίδων της περίφημης ελληνικής πρότασης, δεν ήταν λίγοι εκείνοι που αιφνιδιάστηκαν από τα σημεία στα οποία αναφερόταν η απελευθέρωση σειράς αγορών, με πλέον χαρακτηριστικό παράδειγμα τη νομοθέτηση της δυνατότητας διάθεσης των μη υποχρεωτικώς συνταγογραφούμενων φαρμάκων (ΜΥΣΥΦΑ) και από άλλα σημεία, πλην των φαρμακείων, όπως τα σούπερ μάρκετ.
Είναι χρήσιμο εδώ να θυμίσουμε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ από τη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης είχε επικρίνει σφόδρα μια τέτοια ρύθμιση, αλλά και όλες όσες περιλαμβάνονταν στην περίφημη «εργαλειοθήκη» του ΟΟΣΑ. Η απάντηση που δίνει τώρα ο ΣΥΡΙΖΑ, μέσω κυβερνητικών κύκλων, είναι ότι «η υιοθέτηση προτάσεων του ΟΟΣΑ στο 47σέλιδο κείμενο αποτελεί ουσιαστικά μια παραχώρηση της ελληνικής κυβέρνησης στο πλαίσιο της διαπραγμάτευσης με τους δανειστές». Οι ίδιοι κυβερνητικοί κύκλοι προχωρούν ένα βήμα παραπέρα, υποστηρίζοντας ότι «υπάρχει εμμονή των δανειστών να φέρουν την κυβέρνηση σε σύγκρουση με συγκεκριμένες επαγγελματικές ομάδες». Με άλλα λόγια, τι λέει η κυβέρνηση; «Δεν θέλουμε να τα βάλουμε με τους φαρμακοποιούς, τους αρτοποιούς, τους συμβολαιογράφους, αλλά πιεζόμαστε».
Με αυτόν τον τρόπο είναι εξαιρετικά δύσκολο για μια κυβέρνηση να πείσει για τα πλεονεκτήματα των προτάσεών της, αφού ούτε η ίδια υποστηρίζει ότι πιστεύει σε αυτές. Η σημερινή κυβέρνηση ουσιαστικά επαναλαμβάνει το λάθος της προηγούμενης: με εξαίρεση τον πρώην υπουργό Ανάπτυξης Κ. Χατζηδάκη και κανά δυο στελέχη της, η «εργαλειοθήκη» αντιμετωπίστηκε ως αναγκαίο κακό.
