Με μία ιστορικής σημασίας απόφαση το γερμανικό Συνταγματικό Δικαστήριο αποφάσισε να παραπέμψει στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ενωσης την προσφυγή κατά της νομιμότητας του προγράμματος αγοράς ομολόγων (ΟΜΤ) της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Η παραπομπή του θέματος στο ΔΕΕ μπορεί να εκληφθεί ως νίκη της ΕΚΤ επί της γερμανικής κεντρικής τράπεζας που είχε υποστηρίξει την προσφυγή, καθώς μειώνεται η πιθανότητα ν’ ακυρωθεί το πρόγραμμα που θεωρείται ευρέως ότι αποκατέστησε τη σταθερότητα στην Ευρωζώνη.
Είναι η πρώτη φορά που το γερμανικό Συνταγματικό Δικαστήριο παραπέμπει υπόθεση στο ΔΕΕ, γεγονός που σημαίνει ότι οι Γερμανοί δικαστές αναγνωρίζουν ότι η υπόθεση δεν εμπίπτει στη δική τους δικαιοδοσία και ουσιαστικά εκχωρούν αυτό το κυριαρχικό δικαίωμα στο ΔΕΕ.
Η άποψη των Γερμανών δικαστών είναι ότι το πρόγραμμα αγοράς απεριόριστου ύψους κρατικών ομολόγων (ΟΜΤ) που εκπόνησε ο πρόεδρος της ΕΚΤ κ. Μάριο Ντράγκι τον Σεπτέμβριο του 2012 είναι ότι «παραβιάζει το πρωτογενές δίκαιο» της Ε.Ε. «διότι δεν φαίνεται να καλύπτεται από την εντολή που έχει δοθεί στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα». Σύμφωνα με το σκεπτικό της απόφασης, «υπάρχουν σημαντικοί λόγοι για τους οποίος μπορεί να συμπεράνει κανείς ότι η ΕΚΤ υπερέβη την εντολή άσκησης νομισματικής πολιτικής που της έχει δοθεί και συνεπώς καταπατά τις εξουσίες των κρατών-μελών και ότι παραβιάζει την απαγόρευση περί νομισματικής χρηματοδότησης του προϋπολογισμού».
Ωστόσο, οι Γερμανοί δικαστές προσθέτουν ότι «είναι δυνατό εφόσον η απόφαση για το ΟΜΤ ερμηνευθεί στενά» το OMT να είναι σύμφωνο με το ευρωπαϊκό δίκαιο. Δύο από τους οκτώ δικαστές διαφώνησαν με την απόφαση, κρίνοντας εξαρχής ότι η υπόθεση δεν εμπίπτει στη δικαιοδοσία τους.
Στους επόμενους 18 μήνες η απόφαση
Τόσο η ΕΚΤ όσο και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανταποκρίθηκαν στην απόφαση, επιμένοντας ότι το ΟΜΤ είναι σύμφωνο με την ευρωπαϊκή νομοθεσία και εντός του πλαισίου της εντολής που έχει δοθεί στην ΕΚΤ, ενώ η γερμανική κυβέρνηση τήρησε ουδέτερη στάση. Το ΔΕΕ υπολογίζεται ότι θα εκδώσει τη δική του απόφαση εντός των επόμενων 18 μηνών και μέχρι σήμερα έχει εκδώσει αποφάσεις που ενισχύουν τη φεντεραλιστική δομή της Ε.Ε. Η επιτυχία του προγράμματος ΟΜΤ, το οποίο μέχρι στιγμή δεν έχει χρησιμοποιηθεί, έγκειται ακριβώς στη δέσμευση της ΕΚΤ να παρέμβει στις δευτερογενείς αγορές ομολόγων, αγοράζοντας ομόλογα απεριόριστου ύψους προκειμένου να επιτύχει τη μετάδοση της νομισματικής της πολιτικής. Στην ουσία η ΕΚΤ δεσμεύτηκε να αποτρέψει τη χρεοκοπία οποιουδήποτε μέλους της Ευρωζώνης, παρεμβαίνοντας ως δανειστής ύστατης καταφυγής, υπό τον όρο ότι το κράτος-μέλος που ζητεί βοήθεια θα υπογράψει Μνημόνιο με τους εταίρους του. Υπό αυτή την έννοια, το γερμανικό κοινοβούλιο διατηρεί βέτο επί του προγράμματος ΟΜΤ, αφού θα μπορούσε να καταψηφίσει οποιοδήποτε αίτημα προσφυγής. Αρχικά το ευρώ υποχώρησε όπως και το χρηματιστήριο σε Φρανκφούρτη και Παρίσι, ωστόσο αργότερα ανέκαμψαν. Το γερμανικό Συνταγματικό Δικαστήριο ανακοίνωσε ότι θα εκδώσει απόφαση σχετικά με τη νομιμότητα του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας, του μόνιμου μηχανισμού διάσωσης της Ευρωζώνης, στις 18 Μαρτίου.
