Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα εξακολουθεί να έχει στη διάθεσή της «βαρύ πυροβολικό και πολλά ακόμη πυρομαχικά» ώστε να διασφαλίζει τη σταθερότητα της Ευρωζώνης, παρά την απόφαση του γερμανικού Συνταγματικού Δικαστηρίου, δήλωσε χθες ο απερχόμενος Ευρωπαίος Επίτροπος Οικονομικών και Νομισματικών Υποθέσεων κ. Ολι Ρεν. Την προηγούμενη Παρασκευή το ανώτατο δικαστήριο της Γερμανίας έκρινε ότι το δεύτερο πρόγραμμα αγοράς ομολόγων (ΟΜΤ) της ΕΚΤ, ως έχει σήμερα, πιθανότατα παραβιάζει την εντολή που έχει δοθεί στην ΕΚΤ, τις ευρωπαϊκές Συνθήκες και το γερμανικό Σύνταγμα και παρέπεμψε την υπόθεση στο Δικαστήριο της Ε.Ε. καταθέτοντας προδικαστικό ερώτημα. Η απόφαση έχει αναζωπυρώσει την σχετική, έντονη, δημόσια συζήτηση στη Γερμανία με τους ευρωσκεπτικιστές να πανηγυρίζουν θεωρώντας ότι το πρόγραμμα έχει ακυρωθεί στην πράξη. Ωστόσο, μέχρι τώρα, οι αγορές δεν ερμηνεύουν την απόφαση με αυτό τον τρόπο, με το επιτόκιο δανεισμού των χωρών της «περιφέρειας» να υποχωρεί σημαντικά από την Παρασκευή.
Το πρόγραμμα ΟΜΤ ανακοινώθηκε από τον πρόεδρο της ΕΚΤ, κ. Μάριο Ντράγκι, στο απόγειο της κρίσης δημοσίου χρέους της Ευρωζώνης τον Σεπτέμβριο του 2012, όταν το επιτόκιο του ισπανικού και του ιταλικού δεκαετούς ομολόγου είχε υπερβεί το 7%, επειδή οι επενδυτές φοβόντουσαν ότι είναι πιθανή η διάλυση της Ευρωζώνης. Προβλέπει την αγορά απεριόριστου ύψους κρατικών ομολόγων ενός κράτους-μέλους στη δευτερογενή αγορά, υπό την προϋπόθεση ότι το εν λόγω κράτος-μέλος θα έχει ζητήσει την παροχή βοήθειας από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας, βοήθεια την οποία θα έχουν εγκρίνει τα υπόλοιπα κράτη-μέλη της Ευρωζώνης. Δηλαδή, το Βερολίνο μπορεί ν’ ασκήσει βέτο στην ενεργοποίηση του ΟΜΤ. Μέχρι σήμερα το πρόγραμμα δεν έχει ενεργοποιηθεί, ωστόσο και μόνο η απειλή της ΕΚΤ ότι θα παρέμβει στις αγορές ομολόγων αρκεί προκειμένου τα επιτόκια δανεισμού όλης της «περιφέρειας» να μειωθούν δραματικά στο επίπεδο που βρίσκονταν πριν από το ξέσπασμα της κρίσης ή ακόμη χαμηλότερα και να εξαλειφθούν οι φόβοι περί διάλυσης της Ευρωζώνης.
Χθες ο κ. Ρεν μιλώντας σε εκδήλωση του Reuters για την Ευρωζώνη δήλωσε ότι είναι σωστό πως την τελική απόφαση θα πάρει ένα Ευρωπαϊκό και όχι ένα εθνικό δικαστήριο. «Πιστεύω ότι είναι σωστό και ζήτημα θεμελιώδους νομιμότητας το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ενωσης να εξετάσει και τελικά ν’ αποφανθεί σχετικά με τις αρμοδιότητες ενός άλλου ευρωπαϊκού θεσμικού οργανισμού», είπε ο κ. Ρεν. «Στον πραγματικό κόσμο», συνέχισε ο κ. Ρεν, η παρέμβαση της ΕΚΤ με το πρόγραμμα ΟΜΤ αποδείχτηκε «αποφασιστικής σημασίας σημείο καμπής» για τη σταθεροποίηση των χρηματοπιστωτικών ομολόγων σε συνδυασμό με την απόφαση για δημιουργία τραπεζικής ένωσης και την υιοθέτηση ισχυρότερης δημοσιονομικής πειθαρχίας. Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσαν την Παρασκευή την πεποίθησή τους ότι το ΟΜΤ εντάσσεται στο πλαίσιο της εντολής που έχει δοθεί στην ΕΚΤ. Ωστόσο, χθες ο κ. Κλέμενς Φουστ, πρόεδρος του σημαντικού γερμανικού οικονομικού ινστιτούτου ZEW εκτίμησε, μιλώντας στο Reuters, ότι η απόφαση του γερμανικού Συνταγματικού Δικαστηρίου έχει αποδυναμώσει σημαντικά την ισχύ του προγράμματος αγοράς ομολόγων, άποψη που έχουν υιοθετήσει αρκετοί πολιτικοί και οικονομολόγοι στη Γερμανία. «Νομίζω ότι το κύρος του έχει αποδυναμωθεί από την απόφαση και ότι πρακτικά είναι αδύνατο να μην υποστεί αλλαγές». Η απόφαση του ΔΕΕ αναμένεται εντός των επόμενων 18 μηνών.
Εν τω μεταξύ, ο κ. Ρεν παρεμβαίνοντας σαφώς στην άσκηση νομισματικής πολιτικής από την ΕΚΤ, κάλεσε τους κεντρικούς τραπεζίτες να διασφαλίσουν ότι ο πληθωρισμός θ’ αυξηθεί προς τον στόχο του 2% προκειμένου να διευκολυνθεί η προσαρμογή της Ευρωζώνης και να ενισχυθούν η ανάπτυξη και η απασχόληση. «Θα ήθελα να υπενθυμίσω ότι ο πληθωρισμός στην Ευρωζώνη προς το παρόν είναι 0,8%, δηλαδή πολύ κάτω από τον στόχο που η ίδια η ΕΚΤ έχει ορίσει» είπε χθες ο κ. Ρεν, ο οποίος τον Μάιο θα είναι υποψήφιος ευρωβουλευτής των Φιλελευθέρων. Μακάρι ο κ. Ρεν να είχε πει τα ίδια το 2011 όταν η Ευρωζώνη υπό την ηγεσία της Γερμανίας, απέσυρε τα μέτρα στήριξης της οικονομίας και επέβαλε λιτότητα που οδήγησε στην ύφεση του 2012-2013.
