Σε βαρύ χειμώνα μοιάζει να βυθίζεται η ρωσική οικονομία, καθώς η Τράπεζα της Ρωσίας δεν κατορθώνει να στηρίξει το ρούβλι που υποχωρούσε χθες κατά περισσότερο από 11%, παρά τη θεαματική εκτίναξη των επιτοκίων κατά 650 μονάδες βάσης αλλά και τις επανειλημμένες παρεμβάσεις της στην αγορά συναλλάγματος. Ολα δείχνουν πως επιβεβαιώνονται οι πρόσφατες προειδοποιήσεις του Ρώσου προέδρου για τις δύσκολες ημέρες που περιμένουν τους Ρώσους εξαιτίας των κυρώσεων της Δύσης και του φθηνού πετρελαίου, καθώς η ελεύθερη πτώση του νομίσματος εγκυμονεί κίνδυνο επιτάχυνσης του πληθωρισμού που ήδη καλπάζει με 9%. Κι ενώ πληθαίνουν τα σενάρια για μια επανάληψη της κρίσης του 1998, κάποιοι διαβλέπουν αντίκτυπο στην παγκόσμια οικονομία.
Με την ασυνήθη αύξηση των επιτοκίων από το 10,5% στο 17% στην οποία προχώρησε τη Δευτέρα, η Τράπεζα της Ρωσίας επέτυχε μια προσωρινή ανάκαμψη του ρουβλίου που στο άνοιγμα της αγοράς ήταν χθες 10% ισχυρότερο έναντι του δολαρίου. Κατρακύλησε, όμως, σύντομα φθάνοντας στο αρνητικό ρεκόρ των 80 ρουβλίων ανά δολάριο από τα 60 ρούβλια στα οποία βρισκόταν τη Δευτέρα. Εχοντας υποτιμηθεί 20% μέσα στην εβδομάδα και στη διάρκεια του έτους περισσότερο από 50%, το ρούβλι θυμίζει αναπόφευκτα την κρίση του 1998 όταν κατέρρευσε σε λίγες ημέρες, εξωθώντας τη Ρωσία σε στάση πληρωμών. Ετσι στα δεινά της ρωσικής οικονομίας έχει προστεθεί η έλλειψη εμπιστοσύνης στην αποτελεσματικότητα της κεντρικής τράπεζας που αγωνίζεται μάταια να στηρίξει το νόμισμα.
Οπως επισημαίνει η Ναταλία Ορλόβα της Alfa Bank, όταν μιας τέτοιας κλίμακας αύξηση επιτοκίων αφήνει αδιάφορη την αγορά, η Τράπεζα της Ρωσίας «δεν έχει άλλη επιλογή παρά να παρεμβαίνει στην αγορά καθημερινά ρίχνοντας 10 δισ. δολάρια την ημέρα». Εχει, όμως, ήδη ρίξει στην αγορά συναλλάγματος περίπου 80 δισ. δολάρια μέσα στο έτος σε μια προσπάθεια να στηρίξει το ρούβλι, με αποτέλεσμα τη μείωση των συναλλαγματικών της διαθεσίμων. Τα συναλλαγματικά διαθέσιμα της Ρωσίας παραμένουν, βέβαια, σε υψηλά επίπεδα και συγκεκριμένα στα 146 δισ. δολάρια, που σύμφωνα με το ΔΝΤ αρκούν για τις εισαγωγές ενός έτους. Παράλληλα, τα δημόσια οικονομικά της είναι σε κατάσταση ασύγκριτα καλύτερη από εκείνη του 1998. Οικονομικοί αναλυτές επιμένουν, ωστόσο, πως η χώρα κινδυνεύει από νομισματική κρίση. Οπως τονίζει η Αλένα Αφανάσγεβα της Forex Club της Μόσχας «τώρα το ρωσικό νόμισμα δεν καθορίζεται πλέον από το πετρέλαιο αλλά από τον πανικό που έχουν προκαλέσει φημολογίες περί επιστροφής της χώρας στην κατάσταση του 1998».
Εξάλλου η αύξηση του κόστους δανεισμού στο 17% εγκυμονεί τον κίνδυνο να παγώσει την οικονομική δραστηριότητα, επιτείνοντας την ύφεση που, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Τράπεζας της Ρωσίας, θα είναι της τάξης του 5% το 2015. Κι ενώ στο χρηματιστήριο της Μόσχας ο δείκτης RTS κατακρημνίζεται με πτώση 15%, ο οίκος πιστοληπτικής αξιολόγησης Fitch προειδοποιεί για το ενδεχόμενο να επιβληθούν έλεγχοι στις κινήσεις κεφαλαίων, καθώς εξαντλείται το οπλοστάσιο για τη στήριξη του ρουβλίου. Σημειωτέον ότι η Τράπεζα της Ρωσίας υπολογίζει ότι στο σύνολο του 2014 και του 2015 οι εκροές κεφαλαίων από τη χώρα θα υπερβούν τα 100 δισ. δολάρια.
Ο παράγοντας που έφερε τα πράγματα ώς εδώ ήταν η πτώση της τιμής του πετρελαίου που αντιπροσωπεύει τα 2/3 των ρωσικών εξαγωγών αξίας 530 δισ. δολαρίων. Σύμφωνα με το ΔΝΤ, χωρίς τα έσοδα από τις εξαγωγές ενέργειας θα διογκωθεί το χρέος της Ρωσίας τουλάχιστον κατά 10%. Σε ό,τι αφορά τι μπορεί να συνεπάγεται η κατάσταση αυτή για τον υπόλοιπο κόσμο, η έκθεση ξένων τραπεζών στη ρωσική οικονομία εκτιμάται ότι υπερβαίνει τα 364 δισ. δολάρια και η αξία των ρωσικών ομολόγων περίπου 500 δισ. δολάρια. Ισως, όμως, το σημαντικότερο όλων είναι ότι θα λείψει η ζήτηση της Ρωσίας από την παγκόσμια οικονομία.
