H απρόσμενη απόφαση της κεντρικής τράπεζας της Ελβετίας (SNB) να άρει το μέτρο που είχε υιοθετήσει από τον Σεπτέμβριο του 2011 για θέσπιση ελάχιστης συναλλαγματικής ισοτιμίας ευρώ/ελβετικό φράγκο στο 1,20 προκειμένου να αντιμετωπιστεί ο αποπληθωριστικός κίνδυνος και να προστατευτεί η ανταγωνιστικότητα των προϊόντων των εγχώριων εξαγωγέων από τις ανοδικές πιέσεις που δεχόταν το νόμισμα λόγω των ανησυχιών για τη δημοσιονομική εικόνα της Ευρωζώνης, αιφνιδίασε τις διεθνείς αγορές. Και η έκπληξη είναι δικαιολογημένη σε μεγάλο βαθμό, δεδομένου ότι, μόλις πριν από ένα μήνα, ο πρόεδρος της SNB είχε τονίσει για ακόμα μία φορά ότι η SNB θα πράξει οτιδήποτε χρειαστεί προκειμένου να αποτρέψει την ανατίμηση του ελβετικού φράγκου έναντι του ευρώ πάνω από το συγκεκριμένο επίπεδο.
Ως αιτιολόγηση στην απρόσμενη αυτή κίνηση, η SNB ανέφερε στην επίσημη ανακοίνωσή της ότι, «παρόλο που το ελβετικό φράγκο παραμένει ισχυρό, η υπερτίμησή (overvaluation) του έχει συνολικά μειωθεί μετά την υιοθέτηση του συναλλαγματικού ορίου», ενώ η αποκλίνουσα νομισματική πολιτική μεταξύ των κεντρικών τραπεζών των κύριων οικονομιών διεθνώς έχει ενισχυθεί, τάση η οποία αναμένεται να ενταθεί ακόμα περισσότερο στο μέλλον. Σύμφωνα με την εκτίμηση της πλειονότητας των επενδυτών, η απόφαση της SNB έχει άμεση σχέση με την πρόταση του γενικού εισαγγελέα στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο σχετικά με το πρόγραμμα της Τράπεζας για αγορές ομολόγων χωρών της προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης από την ΕΚΤ στην επόμενη συνεδρίασή της, στις 22 Ιανουαρίου.
Σύμφωνα με την εκτίμηση μεγάλου μέρους της αγοράς, μία τέτοιου είδους κίνηση από την ΕΚΤ αναμένεται να προκαλέσει νέες εισροές κεφαλαίων στο ελβετικό νόμισμα και υπό το πρίσμα αυτό θεωρούν ότι η SNB θα χρειαστεί στο μέλλον να πάρει πρόσθετα μέτρα, διογκώνοντας ενδεχομένως ακόμα περισσότερο τον ισολογισμό της. Η αιφνιδιαστική κίνηση της SNB ενίσχυσε σημαντικά το ελβετικό φράγκο, με την ισοτιμία ευρώ/ελβετικό φράγκο να υποχωρήσει κοντά στο 0,88 λίγα μόνο λεπτά μετά την ανακοίνωση της Τράπεζας, πριν ανακάμψει μερικώς κοντά στο 0,99 την Παρασκευή στην αγορά της Ευρώπης. Η κίνηση της SNB, που ερμηνεύτηκε από τους επενδυτές ως επιβεβαίωση των προσδοκιών τους για υιοθέτηση προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης από την ΕΚΤ την επόμενη εβδομάδα, ενέτεινε τις πιέσεις στο ευρώ και έναντι του δολαρίου, με την αντίστοιχη ισοτιμία να υποχωρεί κοντά σε 1,1530 στο τέλος της εβδομάδας, το χαμηλότερο επίπεδο από τον Σεπτέμβριο του 2003.
* Διεύθυνση Τρέχουσας Οικονομικής Ανάλυσης και Ερευνας Διεθνών Κεφαλαιαγορών της Eurobank.
