O οίκος αξιολόγησης Fitch προχώρησε σε αναβάθμιση της μακροπρόθεσμης δανειοληπτικής ικανότητας της Κύπρου κατά μία βαθμίδα από ΒΒ- σε ΒΒ+ με θετικές προοπτικές. Η χώρα εισήλθε σε πρόγραμμα δημοσιονομικής προσαρμογής (μνημόνιο), το ολοκλήρωσε με επιτυχία, εξήλθε και συνεχίζει τη δυναμική πρόοδό της σε επίπεδο δημοσιονομικό και οικονομικό, με την άρση των κεφαλαιακών ελέγχων και τη λήψη μέτρων για ανασυγκρότηση του τραπεζικού κλάδου.
Η ανάκαμψη της κυπριακής οικονομίας, η οποία παρατηρείται δεύτερη χρονιά στη σειρά, στηρίζει την αγορά εργασίας και ενισχύει την τραπεζική ρευστότητα και τα δημόσια οικονομικά.
Αναφορικά, τώρα, με το ΑΕΠ, προβλέπεται αύξηση 2,9% φέτος από το 1,9% της προηγούμενης πρόβλεψης. Η βελτιωμένη εκτίμηση έχει να κάνει με την επίδοση του πρώτου εξαμήνου τρέχοντος, η οποία υποστηρίχθηκε από την ιδιωτική κατανάλωση, τις επενδύσεις και την ανάπτυξη των κλαδικών δραστηριοτήτων συνολικά και του τουρισμού ειδικότερα. Η ανεργία υποχώρησε από το 14,9% το 2015, στο 12,1% το δεύτερο τρίμηνο του 2016. Τη διετία 2017 – 2018, η κυπριακή οικονομία αναμένεται να αναπτυχθεί με ρυθμό 2,5% περίπου και να ευεργετηθεί ιδιαίτερα από την προβλεπόμενη αύξηση στις άμεσες ξένες επενδύσεις.
Υπάρχει πάντως και ο κίνδυνος καθοδικών πιέσεων, ο οποίος προέρχεται από την απομόχλευση του χρηματοπιστωτικού κλάδου και το ασθενές εξωτερικό περιβάλλον.
Συγκεκριμένα, οι τράπεζες σταδιακά ενδυναμώνονται και αυτό αποτυπώνεται εμφανώς στην αύξηση των καταθέσεων και τη σταθερή κεφαλαιοποίηση. Η απομόχλευση συνεχίζεται με τα συνολικά περιουσιακά στοιχεία του τραπεζικού κλάδου στο σχεδόν 4πλάσιο του ΑΕΠ φέτος τον Ιούνιο από το σχεδόν 6πλάσιο ΑΕΠ το 2009.
Η Τράπεζα της Κύπρου, ειδικά, μείωσε την εξάρτησή της από τον έκτακτο μηχανισμό ρευστότητας της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) στο 1,5 δισ. ευρώ τον Αύγουστο, από τα 11 δισ. ευρώ τον Απρίλιο του 2013.
Η ενίσχυση της εποπτείας του διοικητικού μηχανισμού και του ρυθμιστικού πλαισίου συμβάλλουν στο να προχωρήσει η μείωση του εξαιρετικά μεγάλου όγκου των μη εξυπηρετούμενων δανείων στο 48% των συνολικών. Το νέο πλαίσιο εκποιήσεων βρίσκεται σε αρχικό στάδιο εφαρμογής. Ο όγκος των επισφαλών δανείων έχει ελαφρά περιοριστεί στα 25 δισ. ευρώ φέτος τον Αύγουστο, όταν πριν από ένα χρόνο ανερχόταν στα 28,4 δισ. ευρώ. Ο δε κλάδος ακινήτων στερείται ρευστότητας, αλλά αρχίζει η σταθεροποίηση των τιμών στο 30% χαμηλότερα από τα επίπεδα ρεκόρ του 2008.
Επιπροσθέτως, στο πεδίο διαχείρισης της δημοσιονομικής πολιτικής, τα πεπραγμένα της κυβέρνησης και των Αρχών παρέχουν εχέγγυα πως θα τηρήσουν τις δεσμεύσεις τους για μείωση του δημοσίου χρέους, ώστε να εναρμονιστούν με τους σχετικούς στόχους.
Ο προϋπολογισμός της Κύπρου πλησιάζει στο σημείο ισοσκελισμού του, παρά το γεγονός ότι ο προϋπολογισμός του επόμενου έτους εμπεριέχει πρόβλεψη για φοροελαφρύνσεις. Οι πρωτοβουλίες αυτές εκτιμάται πως θα διευρύνουν το δημοσιονομικό έλλειμμα, όπως το προβλέπουν οι επίσημες πηγές στο 0,6% του ΑΕΠ το 2017 εν συγκρίσει με το 0,3% του 2016 (κι ενώ προηγουμένως είχαν προβλεφθεί και συγκρατημένα πλεονάσματα).
Το δημόσιο χρέος της Κύπρου αναμένεται να περισταλεί σε επίπεδα ελαφρώς υψηλότερα από το 100% του ΑΕΠ έως το 2018, όταν το 2015 βρισκόταν στο 108,9% του ΑΕΠ.
Ο οίκος Fitch εφιστά την προσοχή και στο υψηλό έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών στο 3,7% του ΑΕΠ το 2015 και πιθανώς χρειάζεται περαιτέρω εξισορρόπηση μεσοπρόθεσμα (αν και είναι μειωμένο από το 15% του 2008).
* Διεθνής Οίκος Αξιολόγησης.
