• Η συμβολή της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών: Σημαντικό το έργο της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών, που αναλαμβάνει την εξέταση των φορολογικών διαφορών πριν από τη δικαστική οδό και έχει συμβάλει στην αποσυμφόρηση των δικαστηρίων. Να σημειωθεί ότι το 2019 εξετάστηκε ένα ποσοστό 91% των υποβαλλόμενων προσφυγών σε σχέση με ένα ποσοστό 55,1% που είχε εξεταστεί κατά το 2014. Το έργο της ΔΕΔ έχει αποδειχθεί σημαντικό και όσον αφορά στην εμπέδωση της φορολογικής νομολογίας των δικαστηρίων της χώρας και ιδίως του Συμβουλίου της Επικρατείας.
• Μη επιβολή φόρου συγκέντρωσης κεφαλαίου σε υπέρ το άρτιον ποσό: Σε περίπτωση έκδοσης μετοχών υπέρ το άρτιον, ο εισφέρων περιουσιακά στοιχεία δεν αποκτά κατά τη στιγμή της καταβολής, δικαιώματα ίδιας φύσης με εκείνα που έχουν οι εταίροι (δικαιώματα στα κέρδη, δικαιώματα ψήφου, κ.λπ.) και επομένως δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις για την επιβολή φόρου συγκέντρωσης κεφαλαίου. Επομένως, η φορολογική υποχρέωση γεννιέται τη στιγμή της καταβολής μόνο για την ονομαστική αξία των μετοχών, ενώ για το μέρος που αφορά την υπέρ το άρτιο διαφορά, η φορολογική υποχρέωση γεννιέται από τη στιγμή της κεφαλαιοποίησης της διαφοράς αυτής. Επεστράφη ως αχρεωστήτως καταβληθείς φόρος συγκέντρωσης κεφαλαίου που κατέβαλε εταιρεία σε υπέρ το άρτιο ποσό βάσει της ανακληθείσας ΠΟΛ 1044/2014 (ΔΕΔ Αθην. 2731/2019).
• Ακύρωση τυπικών προστίμων: Δεν επιβάλλεται πρόστιμο στην περίπτωση που με την εκπρόθεσμη δήλωση του φορολογουμένου τροποποιούνται στοιχεία που δεν άπτονται άμεσα της φορολογητέας ύλης. Συνεπώς υπό το φως των αρχών της χρηστής διοίκησης και της νομιμότητας δεν στοιχειοθετείται διαδικαστική παράβαση που να επισύρει την επιβολή προστίμου. Κατά αυτόν τον τρόπο η ΔΕΔ δεν έμεινε σε μία τυπολατρική προσέγγιση του νόμου, αλλά εξέτασε τα πραγματικά περιστατικά υπό το πρίσμα θεμελιωδών αρχών του δικαίου (ΔΕΔ 4394/2018).
• Τέλη χαρτοσήμου σε άτυπο δάνειο: Δεν υπόκειται σε τέλη χαρτοσήμου η άτυπη σύμβαση δανείου μεταξύ ιδιωτών, αν η κατάρτιση και η εκτέλεση της σύμβασης δεν έχει αποτυπωθεί εγγράφως, καθώς στην περίπτωση αυτή δεν υφίσταται η προϋπόθεση του έγγραφου τύπου για την υπαγωγή της σύμβασης σε τέλη χαρτοσήμου. Στην περίπτωση που η σύμβαση δεν καταρτίσθηκε εγγράφως, σε αναλογικό τέλος χαρτοσήμου θα υπαγόταν η εκδιδόμενη απόδειξη εξόφλησης ή οποιαδήποτε άλλη σχετική προς τη σύμβαση έγγραφη απόδειξη (ΔΕΔ 1809/2019). Πρόκειται για μια απόφαση που έρχεται σε συμφωνία με πάγια νομολογία του ΣτΕ, σύμφωνα με την οποία δεν οφείλονται τέλη χαρτοσήμου κατά την κατάρτιση προφορικών συμφωνιών, έστω και αν η παράλειψη της έγγραφης σύμβασης έγινε σκόπιμα για την αποφυγή επιβολής των τελών χαρτοσήμου.
• Αμφισβήτηση άτυπης δωρεάς μεταξύ συγγενών: Η φορολογική αρχή επέβαλε φόρο δωρεάς παρότι, όπως κρίθηκε, δεν αποδείχθηκε ότι η περιουσία των φερόμενων ως δωρητών μειώθηκε κατά τα ποσά που αποτέλεσαν αντικείμενο των κρινόμενων δωρεών.
Εξάλλου η ελεγκτική αρχή, η οποία φέρει το βάρος της απόδειξης, δεν απέδειξε ότι η μεταφορά των εν λόγω χρηματικών ποσών έγινε από χαριστική αιτία (animus donandi). Η φορολογική αρχή στηρίχθηκε για τον καταλογισμό του φόρου δωρεάς στη στιγμιαία και βραχυχρόνια επαύξηση της περιουσίας της προσφεύγουσας εξαιτίας των μεταφορών χρηματικών ποσών μέσω τραπεζικών λογαριασμών, αλλά μόνη η επαύξηση της περιουσίας δεν αποδεικνύει τη χωρίς αντάλλαγμα παροχή των ποσών αυτών. H ΔΕΔ έκρινε ότι σκοπός της μεταφοράς των εν λόγω χρηματικών ποσών δεν ήταν η αποξένωση των μελών της οικογένειας από τα περιουσιακά τους στοιχεία, με τη μείωση της ατομικής περιουσίας τους, αλλά η ορθολογική και αποτελεσματική εκπλήρωση των φορολογικών υποχρεώσεων της οικογένειας (ΔΕΔ Θεσ/νίκης 2475/2019).
• Μη επιβολή φόρου εισοδήματος στον εκμισθωτή για κτίσμα που ανεγέρθηκε με δαπάνες του μισθωτή: Ο εκμισθωτής δεν φορολογείται για εισόδημα από εκμισθούμενη οικοδομή, εφόσον έχει συμφωνηθεί συμβατικά με τον μισθωτή ότι ο τελευταίος θα του παραδώσει, μετά τη λήξη της σύμβασης μίσθωσης, το ακίνητο ελεύθερο κτισμάτων, κατεδαφίζοντας αυτά ολοκληρωτικά με δικά του έξοδα. Ειδικότερα, στη συγκεκριμένη υπόθεση είχε συμφωνηθεί ότι η μισθώτρια εταιρεία θα παρέδιδε στον εκμισθωτή το κτίριο μόνο σε περίπτωση πρόωρης καταγγελίας της σύμβασης μίσθωσης, πράγμα το οποίο δεν είχε συμβεί μέχρι την κοινοποίηση των προσβαλλόμενων οριστικών πράξεων. Υπό το πρίσμα αυτό η ΔΕΔ έκανε δεκτή την προσφυγή του εκμισθωτή, κρίνοντας ότι ο εκμισθωτής θα φορολογηθεί μόνο για το εισόδημα που προκύπτει από το μηνιαίο μίσθωμα που του καταβάλλεται και όχι για την αξία των κτισμάτων που ανεγέρθησαν επί του οικοπέδου του, αφού δεν θα παραμείνουν στην κυριότητά του μετά το πέρας της μίσθωσης (ΔΕΔ 3773/2019).
Πηγή: GrantThornton
