Την άρση του ορίου που περιορίζει τη δυνατότητα της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας να αγοράζει πάνω από το 33% μιας έκδοσης ή του συνολικού χρέους ενός εκδότη, ενέκρινε το βράδυ της Τετάρτης το διοικητικό συμβούλιο της κεντρικής τράπεζας για το νέο έκτακτο «QE Πανδημίας», ύψους 750 δισ. ευρώ, ανοίγοντας έτσι τον δρόμο για την πιθανότητα απεριόριστου τυπώματος χρήματος για την αντιμετώπιση του σοκ με το οποίο βρίσκεται αντιμέτωπη η οικονομία της Ευρωζώνης. Η τελική απόφαση μετά την κατ’ αρχήν έγκριση του Δ.Σ. αναμένεται να ληφθεί τις επόμενες ημέρες και αυτό, σε ό,τι αφορά την Ελλάδα, «μεταφράζεται» στο ότι η ΕΚΤ θα μπορέσει να αγοράσει ελληνικά ομόλογα ύψους 18 δισ. ευρώ, αντί 12 δισ. ευρώ εάν ίσχυε ο περιορισμός. Αξίζει να σημειώσουμε πως το νέο έκτακτο QE έκανε ντεμπούτο χθες, οδηγώντας σε ισχυρό ράλι τα ομόλογα της Ευρωζώνης.
Η κεντρική τράπεζα, μετά τη λήψη της σχετικής απόφασης, θα μπορεί να κατέχει πάνω από το ένα τρίτο του χρέους μιας χώρας, επίπεδο το οποίο είχε σχεδόν εξαντληθεί σε πολλές χώρες, επικεντρώνοντας έτσι το «οπλοστάσιό» της σε εκείνες τις οικονομίες που το χρειάζονται περισσότερο και για όσο διάστημα επιθυμεί, ενισχύοντας την αξιοπιστία της και τηρώντας τη δέσμευση της επικεφαλής της ΕΚΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, ότι θα πράξει ό,τι είναι αναγκαίο και για όσο χρειαστεί για την υποστήριξη της οικονομίας κατά τη διάρκεια αυτού του σοκ.
Ανάγκη ευρωομολόγου
Κατά την ανακοίνωση του νέου έκτακτου QE, στις 18 Μαρτίου, η ΕΚΤ είχε αναφέρει ότι θα εξετάσει την αναθεώρηση των περιορισμών εάν κριθεί αναγκαίο, ωστόσο, όπως δείχνουν τα πράγματα, αποφασίζει να βγει «μπροστά» και να στηρίξει τις οικονομίες της περιοχής ακόμη και εάν οι κυβερνήσεις της Ευρωζώνης –κυρίως η Γερμανία και ο Βορράς– δεν «ακούσουν» τη Λαγκάρντ, η οποία με αυστηρούς τόνους επισήμανε κατά το Eurogroup αυτής της εβδομάδας την ανάγκη έκδοσης ειδικού ευρωομολόγου για την αντιμετώπιση της πανδημίας.
Σημειώνεται ότι το όριο του 33% (issuer limit) είχε τεθεί προκειμένου να μην μπορεί να θεωρηθεί άμεση κρατική χρηματοδότηση η στήριξη από την κεντρική τράπεζα.
Η ΕΚΤ δήλωσε επίσης ότι θα αγοράζει τίτλους διάρκειας από 70 ημερών έως και 30 ετών, βάζοντας έτσι στο «παιχνίδι» και τα έντοκα γραμμάτια, ενώ οι άνευ ορίων αγορές σημαίνουν ότι θα παραχθεί στήριξη και στα ομόλογα βραχυπρόθεσμης διάρκειας των χωρών της Ευρωζώνης, κάτι που θα προστατέψει την καμπύλη των αποδόσεών τους από στρεβλώσεις.
Οπως τονίζουν οι αναλυτές, με την απόφαση αυτή η ΕΚΤ εξασφαλίζει για την ίδια πρωτοφανή ευελιξία στις αγορές τίτλων, με σχεδόν το σύνολο των περιορισμών που υπήρχαν στα προηγούμενα προγράμματα ποσοτικής χαλάρωσης να αίρεται, ενώ αυτό το πρόγραμμα θα έχει διάρκεια τουλάχιστον έως το τέλος του 2020. Αν και αναφέρεται πως η κατανομή των αγορών θα συνεχίσει να καθορίζεται από την «κεφαλαιακή κλείδα», δηλαδή τη συμμετοχή της κάθε χώρας στο μετοχικό κεφάλαιο της ΕΚΤ, ωστόσο το Δ.Σ. τονίζει πως η ευέλικτη προσέγγιση όσον αφορά τη σύνθεση των αγορών αποκτά καίρια σημασία, καθώς έτσι θα αποτραπεί το ενδεχόμενο έντονης μεταβλητότητας στη συνολική καμπύλη αποδόσεων της Ευρωζώνης.
Η απόφαση για την Ελλάδα
Το Δ.Σ. της ΕΚΤ αναφέρεται πιο αναλυτικά και στους λόγους για τους οποίους αποφάσισε να είναι επιλέξιμα για το πακέτο της ΕΚΤ και τα ελληνικά ομόλογα.
Συγκεκριμένα, κατέληξε στην απόφασή του, καθώς αξιολόγησε τους εξής πέντε σημαντικούς παράγοντες:
α) Την ανάγκη συγκράτησης των πιέσεων που προκαλεί η πανδημία και οι οποίες επηρεάζουν σοβαρά τις ελληνικές χρηματοπιστωτικές αγορές.
β) Τις δεσμεύσεις που έχει αναλάβει η Ελλάδα στο πλαίσιο της ενισχυμένης εποπτείας και την παρακολούθηση της εφαρμογής της από τα θεσμικά όργανα της Ευρωζώνης.
γ) Το γεγονός ότι τα μεσοπρόθεσμα μέτρα ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους μέσω του ESM εξαρτώνται από την υλοποίηση των εν λόγω δεσμεύσεων.
δ) Την απευθείας πρόσβαση της ΕΚΤ σε πληροφορίες σχετικά με την οικονομική και χρηματοπιστωτική κατάσταση της Ελλάδας.
ε) Το γεγονός ότι η Ελληνική Δημοκρατία είχε ανακτήσει την πρόσβαση στις αγορές.
Ως αποτέλεσμα, τα ομόλογα της ευρωπεριφέρειας, και ιδίως τα ελληνικά ομόλογα, πραγματοποίησαν ισχυρό ράλι χθες, με την απόδοση στο ελληνικό 10ετές να σημειώνει βουτιά της τάξης του 35% και να διαμορφώνεται στο 1,56%, ενώ ισχυρή πτώση της τάξης του 34% σημείωσε και η απόδοση στο ελληνικό 5ετές η οποία βρέθηκε στο 1,15%. Η ΕΚΤ θα μπορεί να αγοράσει έως και 18 δισ. ευρώ ελληνικού χρέους, έναντι 12 δισ. ευρώ εάν δεν είχε αρθεί ο περιορισμός. Αξίζει να σημειώσουμε πως στις αρχές της προηγούμενης εβδομάδας η απόδοση στο 10ετές είχε εκτιναχθεί άνω του 4% και το spread είχε ξεπεράσει τις 400 μ.β.
