Εντελώς ρευστό σκηνικό δημιούργησε η πανδημική κρίση, τόσο στο έργο εξυγίανσης των ΔΕΚΟ της χώρας που ελέγχει το υπερταμείο (ΕΕΣΥΠ), όσο και στο πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων του ΤΑΙΠΕΔ. Παράλληλα, οι τεχνοκράτες της Κομισιόν, στην 6η έκθεση αξιολόγησης της ελληνικής οικονομίας, αναφέρονται σε τρεις ΔΕΚΟ που δημιουργούν ένα «εκρηκτικό έλλειμμα» ύψους άνω του 1 δισ. ευρώ.
Ειδικότερα, όπως αναφέρει η έκθεση, κρίσιμες για το πρόγραμμα εξυγίανσης των συμμετοχών του υπερταμείου θεωρούνται τρεις ΔΕΚΟ: τα ΕΛΤΑ, ο ΟΑΣΑ και η Εταιρεία Ακινήτων Δημοσίου (ΕΤΑΔ). Οι τρεις εταιρείες, εκτός από την πανδημική κρίση, αντιμετωπίζουν σημαντικές προκλήσεις, όπως είναι η απουσία ρευστότητας και η ανάγκη εξυγίανσης (ΕΛΤΑ) αλλά και οι νομικές διαμάχες με υπέρογκες διεκδικήσεις που έχει εγείρει από την ΕΤΑΔ η τουριστική επιχείρηση Αττικός Ηλιος (όμιλος Μαντωνανάκη).
Αναφορικά με τα ΕΛΤΑ, επισημαίνει ότι η εταιρεία έχει πληγεί σφόδρα από την κρίση του κορωνοϊού και εκτιμά το δημοσιονομικό ρίσκο για την αναδιάρθρωση της επιχείρησης στο 0,2% του ΑΕΠ. Το κόστος αυτό σχετίζεται με την πληρωμή της καθολικής ταχυδρομικής υπηρεσίας που παρέχει η κρατική επιχείρηση για τα έτη 2013-2020 και αντιστοιχεί σε τουλάχιστον 350 εκατ. ευρώ.
Οι ελληνικές αρχές, σύμφωνα με την έκθεση, στην παρούσα περίοδο συνεργάζονται με τις κοινοτικές για τη διαχείριση του αιτήματος κρατικής ενίσχυσης της ταχυδρομικής επιχείρησης, χωρίς ωστόσο να προσδιορίζεται ο χρόνος ολοκλήρωσης της διαδικασίας προ-κοινοποίησης του αιτήματος.
Στην ίδια δεινή θέση με τα ΕΛΤΑ βρέθηκε και ο ΟΑΣΑ. Οπως σημειώνεται, η επιχείρηση βρέθηκε σε δεινή θέση λόγω της πανδημικής κρίσης με ραγδαία μείωση των εσόδων. Πηγές προσκείμενες στο υπουργείο Μεταφορών ανέφεραν ότι στη διάρκεια του Μαρτίου, οι ΟΣΥ Α.Ε. (λεωφορεία) και οι ΣΤΑΣΥ Α.Ε. (τρένα, τραμ) επικύρωναν λιγότερα εισιτήρια απ’ ό,τι την ημέρα του Δεκαπενταύγουστου. Η κάμψη των εσόδων ξεπέρασε το 90%, ενώ η συνολική επίπτωση της πανδημικής κρίσης μπορεί να ξεπεράσει ακόμη και τα 150 εκατ. ευρώ, ανάλογα με την εξέλιξη που θα έχει η πανδημία. Στο κόστος αυτό περιλαμβάνονται τόσο τα χαμένα έσοδα, όσο και το αυξημένο κόστος λειτουργίας που ακολουθεί (πρόσθετο προσωπικό, μειωμένη χρήση του 50%, εξοπλισμός προστασίας κ.λπ.).
Η έκθεση της Κομισιόν αναφέρεται ακόμη στο τρίτο δημοσιονομικό ρίσκο που συνιστά η νομική διένεξη της ΕΤΑΔ με την επιχείρηση «Αττικός Ηλιος». Οι τεχνοκράτες των Βρυξελλών δεν κρύβουν την ανησυχία τους για την έκβαση της μεγάλης διεκδίκησης, ύψους άνω των 600 εκατ. ευρώ, από την πλευρά της ιδιωτικής τουριστικής επιχείρησης. «Αν και μικρά ποσά έχουν ήδη κλείσει υπέρ του ενάγοντος (Αττικός Ηλιος) και τα οποία είναι άμεσα εκτελεστέα, το θέμα της επικύρωσης των πιο σημαντικών (από άποψη διεκδικούμενων ποσών) διαιτητικών διεκδικήσεων εκκρεμεί στο Εφετείο Αθηνών…».
Στην έκθεση σημειώνεται ότι παρά τα βήματα που έγιναν πέρυσι στην ΕΤΑΔ, η απόδοση παραμένει χαμηλότερη των προσδοκιών. Επίσης, οι κοινοτικοί στηλιτεύουν το γεγονός ότι δεν έχει ακόμη ξεκαθαρίσει το καθεστώς κατοχής ακινήτων που συμφωνήθηκε το 2018. Πρόκειται για τα γνωστά 11.000 ακίνητα τα οποία μεταφέρθηκαν χωρίς κανένα έλεγχο στο υπερταμείο, συμπεριλαμβάνοντας διάφορα μη αξιοποιήσιμα περιουσιακά στοιχεία (π.χ. αρχαιολογικοί χώροι). «Η διαδικασία του ελέγχου υποδεικνύει ότι πολλές ιδιοκτησίες δεν είναι επιλέξιμες για μεταφορά (στην ΕΤΑΔ)», αναφέρεται χαρακτηριστικά. Πάντως, επισημαίνεται ότι η διαδικασία αυτή, σύμφωνα με τις ελληνικές αρχές, θα ολοκληρωθεί σύντομα.
Οπως διαπιστώνεται, η πανδημική κρίση έχει καθυστερήσει το έργο του υπερταμείου, τόσο για την επικαιροποίηση του στρατηγικού σχεδίου για την περίοδο 2020-2022, όσο και την ολοκλήρωση των επιμέρους επιχειρησιακών σχεδίων εξυγίανσης των ΔΕΚΟ με βάση τις δηλώσεις δέσμευσης που αποφασίσθηκαν σε κυβερνητικό επίπεδο. Οι δηλώσεις δεσμεύσεων εγκρίθηκαν στις 12 Μαρτίου 2020 από το υπουργικό συμβούλιο αλλά δεν πρόλαβαν να υλοποιηθούν λόγω των μέτρων περιορισμού της κίνησης.
Η επικαιροποίηση, σύμφωνα με την έκθεση, τόσο του στρατηγικού σχεδίου της Ελληνικής Εταιρείας Συμμετοχών και Περιουσίας (όπως είναι η επίσημη ονομασία του υπερταμείου), όσο και των επιμέρους επιχειρησιακών σχεδίων των ΔΕΚΟ πρέπει να συμπληρωθούν με τη συμπερίληψη των επιπτώσεων που προκαλεί η πανδημική κρίση και που φαίνεται ότι ακόμη δεν έχουν προσμετρηθεί.
