• Τα μερίσματα που εισπράττουν φυσικά πρόσωπα από πλοιοκτήτριες εταιρείες του ν. 27/1975 είναι πολύ πιθανό να απαλλάσσονται, εκτός από τον φόρο εισοδήματος, και από την ειδική εισφορά αλληλεγγύης. Ο παραπάνω προβληματισμός εύλογα δημιουργείται από το γεγονός της ενσωμάτωσης στον Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος νέας αυτοτελούς διάταξης για την εισφορά αλληλεγγύης (άρθρο 43Α). Η ενσωμάτωση της διάταξης αυτής έρχεται σε αντίθεση με τον ίδιο τον ΚΦΕ, που ρητά προβλέπει ότι οι διατάξεις που διέπουν τη φορολογία των ναυτιλιακών επιχειρήσεων και των συνδεόμενων φυσικών προσώπων σε σχέση με το εισόδημα που απορρέει από τις επιχειρήσεις αυτές δεν θίγονται από τις διατάξεις του ΚΦΕ.
• Η διανομή κερδών σε εταίρους ημεδαπών εταιρειών περιορισμένης ευθύνης (ΕΠΕ), που έχουν υπαχθεί στις διατάξεις του άρθρου 25 του ν. 27/1975 (περί εγκατάστασης ναυλομεσιτικών κλπ. εταιρειών στην Ελλάδα), απαλλάσσεται του φόρου μερισμάτων. Γιατί άραγε μόνον οι εταίροι των ΕΠΕ εξαιρούνται της επιβολής φόρου στη διανομή κερδών, ενώ παράλληλα οι μέτοχοι των παραπάνω ναυτιλιακών εταιρειών με διαφορετικές νομικές μορφές υπόκεινται σε φόρο μερισμάτων;
• Είναι επιτρεπτή η έκδοση εταιρικών μεριδίων υπέρ το άρτιο, δηλαδή πάνω από την ονομαστική αξία, από πολυπρόσωπη ή μονοπρόσωπη Ιδιωτική Κεφαλαιουχική Εταιρεία (ΙΚΕ). Ωστόσο, η παραπάνω δυνατότητα αφορά μόνο τα εταιρικά μερίδια που αντιστοιχούν σε κεφαλαιακές εισφορές και όχι αυτά που αντιστοιχούν σε εξωκεφαλαιακές ή εγγυητικές εισφορές. Στην περίπτωση της μονοπρόσωπης IKE, εφόσον η αύξηση κεφαλαίου πραγματοποιηθεί με ανάληψη των νέων κεφαλαιακών εισφορών από τρίτο πρόσωπο, θα πρέπει να προηγηθεί τροποποίηση του καταστατικού της εταιρείας από μονοπρόσωπη σε πολυπρόσωπη IKE, ανεξάρτητα από την τιμή διάθεσης των νέων εταιρικών μεριδίων κεφαλαιακών εισφορών στο άρτιο ή υπέρ το άρτιο (Γνωμ. ΝΣΚ 63/2017).
• Ο εναλλακτικός τρόπος υπολογισμού ελάχιστης φορολογικής υποχρέωσης δεν εφαρμόζεται στους φορολογικούς κατοίκους αλλοδαπής για τις ετήσιες αντικειμενικές δαπάνες («τεκμήρια διαβίωσης»), ενώ για τις δαπάνες απόκτησης περιουσιακών στοιχείων εφαρμόζεται το «τεκμήριο» μόνον όταν αποκτούν πραγματικό εισόδημα στην Ελλάδα και το τίμημα της συναλλαγής καταβάλλεται στην Ελλάδα.
• Τροποποιήθηκε το έντυπο της αίτησης εφαρμογής της σύμβασης αποφυγής διπλής φορολογίας (ΣΑΦΔ) μεταξύ Ελλάδας και Ηνωμένου Βασιλείου, που προσκομίζεται από τους φορολογικούς κατοίκους του Ηνωμένου Βασιλείου προς απόδειξη της φορολογικής τους κατοικίας, εφόσον αποκτούν εισόδημα στην Ελλάδα. Σύμφωνα με τις σχετικές οδηγίες, το έντυπο δεν θα φέρει πλέον την πρωτότυπη υπογραφή και σφραγίδα του αιτούντος και της αντίστοιχης φορολογικής περιφέρειας του Ηνωμένου Βασιλείου, αλλά θα είναι ψηφιοποιημένο αντίγραφο. Το πρωτότυπο θα παραμένει στα αρχεία των αρμόδιων φορολογικών περιφερειών της αλλοδαπής (ΠΟΛ 1044/2017).
• Νέο καθεστώς για την αναστολή λειτουργίας επαγγελματικών εγκαταστάσεων θα ισχύει με προσθήκη στο φορολογικό ποινολόγιο (ν. 2523/1997) με τον ν. 4465/2017. Πλέον, η αναστολή λειτουργίας (δηλαδή το «κλείσιμο» του καταστήματος) θα επιβάλλεται άμεσα, με απόφαση του διοικητή της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (πρώην Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων), και ανεξάρτητα από άλλες φορολογικές ή διοικητικές κυρώσεις.
Ειδικότερα, σε περίπτωση που επιτόπιος έλεγχος διαπιστώσει ότι δεν εκδίδονται παραστατικά ή ότι αυτά εκδίδονται ανακριβώς, επιβάλλεται άμεσα αναστολή της λειτουργίας της συγκεκριμένης εγκατάστασης για 48 ώρες ή ειδική χρηματική κύρωση από 1.000 ευρώ έως 2.500 ευρώ. Επιπλέον, εάν προκύψει η παράβαση αυτή εντός 2 ετών σε οποιαδήποτε εγκατάσταση του ιδίου επιτηδευματία, θα επιβάλλεται εκ νέου αναστολή της λειτουργίας για 4 μέρες ή ειδική χρηματική κύρωση από 1 ευρώ έως 5.000 ευρώ. Σε κάθε επόμενη διαπίστωση της παράβασης θα επιβάλλεται αναστολή για 10 μέρες ή ειδική χρηματική κύρωση 5.000 ευρώ.
• Αυστηρότερες είναι πλέον οι κυρώσεις σε περίπτωση που παρεμποδιστεί ο έλεγχος με χρήση απειλής ή βίας κατά των οργάνων ελέγχου. Προβλέπεται αναστολή μέχρι 1 μήνα, σύμφωνα με το νέο καθεστώς αναστολής λειτουργίας επαγγελματικών εγκαταστάσεων. Επιπλέον, επιβάλλεται αναστολή 10 ημερών σε περίπτωση προσπάθειας παραβίασης της αναστολής.
• Δεν επιτρέπεται καταρχήν να επιβληθούν διοικητικές ή φορολογικές κυρώσεις για πράξεις, για τις οποίες ο φορολογούμενος έχει ήδη αθωωθεί στο πλαίσιο ποινικής διαδικασίας. Κριτήριο είναι η ποινική διάσταση των κυρώσεων αυτών, ακόμα κι αν επιβάλλονται στο πλαίσιο διοικητικής διαδικασίας, η οποία εξετάζεται κάθε φορά από το δικαστήριο με προϋπόθεση:
• Να υπάρχουν περισσότερες από μία διαδικασίες κύρωσης, οι οποίες δεν συνδέονται στενά μεταξύ τους.
• Οι διαδικασίες να αφορούν στο ίδιο πρόσωπο και στην ίδια πράξη ή παραβατική συμπεριφορά.
• Αμφότερες οι διαδικασίες (και οι διοικητικές) να έχουν κυρώσεις με ποινικό χαρακτήρα. Κριτήρια του ποινικού χαρακτήρα διοικητικών κυρώσεων είναι η φύση της παράβασης, αλλά και το είδος και η σοβαρότητα της σχετικής κύρωσης.
• Μία από τις δύο διαδικασίες να έχει περατωθεί με αμετάκλητη απόφαση.
Σε αντίθετη περίπτωση, παραβιάζεται το βασικό αξίωμα ότι κανείς δεν επιτρέπεται να διωχθεί ή να καταδικαστεί ποινικά από τα δικαστήρια του ίδιου κράτους για παράβαση για την οποία ήδη αθωώθηκε ή καταδικάστηκε με αμετάκλητη απόφαση σύμφωνα με τον νόμο (αρχή «ne bis in idem») (ΣτΕ 1992/2016).
Πηγή: Grant Thornton
