Καθημερινά ακούμε στα ΜΜΕ και διαβάζουμε στον έντυπο και ηλεκτρονικό Τύπο ότι για την επανεκκίνηση της ελληνικής οικονομίας χρειάζεται μια έκρηξη επενδύσεων και ότι από την κυβέρνηση λαμβάνονται ή δεν λαμβάνονται τα απαραίτητα οικονομικά ή άλλης φύσεως μέτρα για την προσέλκυση αυτών.
Επίσης ότι χιλιάδες ελληνικές και ξένες επιχειρήσεις θεωρούν την Ελλάδα μια αφιλόξενη χώρα για τις επιχειρηματικές τους δραστηριότητες, παρά τα πλεονεκτήματα που τους παρέχει η γεωγραφική της θέση, οι κλιματικές συνθήκες και η ποιότητα του επιστημονικού της δυναμικού, και επενδύουν σε γειτονικές χώρες, κυρίως στην Κύπρο και τη Βουλγαρία.
Το γεγονός ότι η Ελλάδα, εδώ και πολλά χρόνια, φαίνεται ότι είναι μια χώρα μη ελκυστική για επιχειρηματική δραστηριότητα προξενεί μεγάλη αποεπένδυση στην ελληνική οικονομία και τα κοινωνικά αποτελέσματα, όπως ανεργία, χαμηλοί μισθοί, εξευτελιστικές συντάξεις και ακραία φτώχεια, καταρρακώνουν τη ζωή των περισσότερων συμπατριωτών μας και ιδιαίτερα της νέας γενιάς.
Το μέγεθος των εθνικών λογαριασμών που δείχνει το τμήμα του ΑΕΠ που επενδύεται σε μια οικονομία και δεν καταναλώνεται είναι ο ακαθάριστος σχηματισμός παγίου κεφαλαίου (Gross fixed capital formation). Το μακροοικονομικό αυτό μέγεθος των επίσημων εθνικών λογαριασμών παρακολουθείται από την ΕΛΣΤΑT, αλλά και από τις στατιστικές υπηρεσίες πολλών χωρών στον κόσμο οι οποίες έχουν υιοθετήσει το σύστημα Εθνικών Λογαριασμών 2008 (System of National Accounts, SNA 2008).
Σύμφωνα με τον ορισμό του SNA 2008, ο ακαθάριστος σχηματισμός παγίου κεφαλαίου (GFCF) υπολογίζεται αν από τη συνολική αξία των παγίων κεφαλαίων που αποκτώνται από έναν παραγωγό εντός μιας λογιστικής περιόδου αφαιρεθούν τα διαθέσιμα και προστεθούν ορισμένες συγκεκριμένες δαπάνες, οι οποίες αυξάνουν την αξία των μη παραχθέντων περιουσιακών στοιχείων.
Με απλά λόγια, ο GFCF είναι ένα στοιχείο δαπάνης κατά τον υπολογισμό του ΑΕΠ που για κάθε λογιστική περίοδο μας δείχνει πόσο από την αξία που προστίθεται στην οικονομία επενδύεται αντί να καταναλώνεται. Εξαίρεση αποτελούν οι αγορές και οι πωλήσεις γης καθώς και η κατανάλωση των παγίων περιουσιακών στοιχείων (απόσβεση) που δεν υπολογίζονται στο μέγεθος αυτό.
Από την ανάλυση των στοιχείων της Eurostat κατά την περίοδο 2007-2016, ο GFCF για τη χώρα μας εμφανίζεται συνεχώς μειούμενος, από τα περίπου 60,5 δισ. ευρώ το 2007, στα περίπου 20,5 δισ. το 2016. Η μεγαλύτερη μείωση παρουσιάζεται από το 2008 έως το 2013 με συνολική μείωση περίπου 87%, όπου από τα 57,6 δισ. πέφτει περίπου στα 22 δισ. Εκτοτε, κατά τα έτη από 2014 έως 2016, ο CFCF κινείται κοντά στα 20,5 δισ.
Η χώρα μας για την περίοδο 2007-2106 εμφανίζει τη μεγαλύτερη συνολική μείωση μεταξύ των χωρών-μελών της Ευρωπαϊκής Ενωσης με 98,6% και ακολουθούν σε απόσταση η Ισπανία (με -36,7%), η Λετονία (με -34,3%), η Σλοβενία (με -30,7%) και η Πορτογαλία (με -29,5). Οι χώρες με τη μεγαλύτερη αύξηση είναι η Μάλτα (με +78 %), η Ιρλανδία (με +73 %), η Σουηδία (με +32 %), το Λουξεμβούργο (με +32 %) και η Αυστρία (με +23,5%).
Αν σχηματίσουμε τον δείκτη του ακαθάριστου σχηματισμού παγίου κεφαλαίου προς το ΑΕΠ (GFCF/GDP), τότε αυτός μας δείχνει το επί τοις εκατό ποσοστό του ΑΕΠ που επενδύεται σε μια οικονομία και αποτελεί μέτρο σύγκρισης μεταξύ των κρατών-μελών, λαμβάνοντας υπόψη το μέγεθος της οικονομίας αυτών.
Από την εξέταση του εν λόγω δείκτη, για τη χώρα μας προκύπτει ότι από το 2007, που ήταν 26%, μειώνεται ραγδαία μέχρι το 2012 στο 12,6 % και κατόπιν από το 2013 έως το 2016 σταθεροποιείται γύρω στο 12%.
Από τη μελέτη του δείκτη κατά την εξεταζόμενη περίοδο 2007-2016 σε ευρωπαϊκό επίπεδο, συνάγεται ότι οι χώρες με τον μεγαλύτερο σχηματισμό παγίου κεφαλαίου σε σχέση με το ΑΕΠ είναι η Σλοβενία (27,7%), η Τσεχία (26,6%), η Εσθονία (26,5%), η Λιθουανία (24,4%) και η Βουλγαρία (23,5%). Οι χώρες με το μικρότερο ποσοστό σχηματισμού παγίου κεφαλαίου σε σχέση με το ΑΕΠ είναι η Ελλάδα (16,3%), η Ρουμανία (18,2%), η Ουγγαρία (18,7%) και η Λετονία με την Κύπρο (18,9%).
Κατόπιν των ανωτέρω, για την κατάσταση στην οποία βρίσκεται η χώρα μας ως προς τον σχηματισμό παγίου κεφαλαίου και τις επενδύσεις δεν χρειάζεται κάποια επιπλέον αναφορά. Αυτά που πρέπει να γίνουν και μάλιστα πολύ γρήγορα είναι προφανή και συνοψίζονται στα εξής: βελτίωση του οικονομικού κλίματος, ενίσχυση της υγιούς επιχειρηματικότητας, αλλαγή του παραγωγικού προσανατολισμού με τόνωση της εξωστρέφειας, καταπολέμηση των φαινομένων κακοδιοίκησης και διαφθοράς και επιτάχυνση της επίλυσης των οικονομικών διαφορών.
Χωρίς επενδύσεις, η ελληνική οικονομία είναι σαν να ταξιδεύει στο πέλαγος χωρίς κουπιά και άρμενα και τότε, «Αγιε Νικόλα, βοήθα με»!
* Ο κ. Νικόλαος Μπούσιος είναι προϊστάμενος του τομέα Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων και Περιβάλλοντος – Γενική Γραμματεία Συντονισμού του Κυβερνητικού Εργου, γεωπόνος με ειδικότητα Γεωργικής Οικονομίας, ΓΠΑ Msc στα Οικονομικά της Ολοκληρωμένης Αγροτικής Ανάπτυξης, M.A.I.Ch. Msc στις Ευρωπαϊκές Σπουδές, ΟΠΑ.
