Εκτός φυλακής βρέθηκε σήμερα ο ιδρυτής του WikiLeaks, Τζούλιαν Ασάνζ, ο οποίος «αντάλλαξε» την ελευθερία του με μια συμφωνία που προβλέπει ομολογία ενοχής για την παράνομη απόκτηση και αποκάλυψη απόρρητων εγγράφων σχετικά με τις στρατιωτικές και τις διπλωματικές δραστηριότητες των ΗΠΑ.
Julian Assange boards flight at London Stansted Airport at 5PM (BST) Monday June 24th. This is for everyone who worked for his freedom: thank you.#FreedJulianAssange pic.twitter.com/Pqp5pBAhSQ
— WikiLeaks (@wikileaks) June 25, 2024
Ο Ασάνζ θα εμφανιστεί αύριο, Τετάρτη, το πρωί, στις 09.00 τοπική ώρα, στο δικαστήριο της Σαϊπάν, της πρωτεύουσας δηλαδή των Βόρειων Μαριανών Νήσων, μιας αμερικανικής κοινοπολιτείας στον Βόρειο Ειρηνικό.
Σύμφωνα με Αμερικανούς εισαγγελείς, ο 52χρονος ήθελε να προσφύγει σε δικαστήριο κοντά στην πατρίδα του, την Αυστραλία, και όχι στην ηπειρωτική χώρα των ΗΠΑ.
Η αποφυλάκιση του Ασάνζ θα μπορούσε να οδηγήσει στο τέλος μιας πολυετούς δικαστικής περιπέτειας, η οποία αναδείχθηκε σε ζήτημα παγκόσμιας σημασίας και είχε ως αποτέλεσμα να θεωρηθεί από τους υποστηρικτές του «πρωτεργάτης» της ελευθερίας του Τύπου και από τους επικριτές του ως απειλή για την εθνική ασφάλεια των ΗΠΑ.
Τι γνωρίζουμε όμως για τον ίδιο τον Τζούλιαν Ασάνζ, καθώς και για τη συμφωνία που τον οδήγησε στην αποφυλάκιση;
Ποιος είναι ο Τζούλιαν Ασάνζ;
Ο Ασάνζ γεννήθηκε το 1971 στο Τάουνσβιλ της αυστραλιανής πολιτείας του Κουίνσλαντ και ανέπτυξε ενδιαφέρον για τους υπολογιστές από μικρή ηλικία. Στις αρχές τις δεκαετίας του ’90 θεωρείτο ως ένας από τους πιο επιτυχημένους χάκερ της Αυστραλίας. Το 1995, ωστόσο, δήλωσε ένοχος για δραστηριότητα «χακαρίσματος» και του επιβλήθηκε πρόστιμο.
Λίγο πριν από την ηλικία των 30, μπήκε στο Πανεπιστήμιο της Μελβούρνης για να σπουδάσει Μαθηματικά και Φυσική.
Το 2006, ο Ασάνζ ίδρυσε το WikiLeaks, έναν οργανισμό που έδινε στη δημοσιότητα υλικό που είχε διαρρεύσει. Ηταν, όμως, το 2010 που ο 52χρονος Αυστραλός απέκτησε παγκόσμια φήμη, καθώς είχε δημοσιεύσει μια σειρά από πληροφορίες που διέρρευσαν από την Τσέλσι Μάνινγκ, πρώην στρατιώτη των ΗΠΑ.
Μεταξύ των αρχείων, υπήρχε και ένα βίντεο από την επίθεση των αμερικανικών δυνάμεων στη Βαγδάτη το 2007 με ένα ελικόπτερο Apache. Η επίθεση είχε ως αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους 11 άνθρωποι, συμπεριλαμβανομένων δύο δημοσιογράφων του Reuters.
Η κυβέρνηση των ΗΠΑ διέταξε ποινική έρευνα και η Μάνινγκ εντέλει καταδικάστηκε σε φυλάκιση για τις διαρροές, παρόλο που αργότερα η ποινή της μειώθηκε.
Επιπλέον, τον Νοέμβριο του 2010 το WikiLeaks δημοσιοποίησε περισσότερα από 250.000 διπλωματικά τηλεγραφήματα των ΗΠΑ (κάποια εκ των οποίων δημοσιεύτηκαν από τον Guardian).
Το 2016, ο Ασάνζ βρέθηκε ξανά στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος, καθώς το WikiLeaks είχε φέρει στο φως e-mails από στελέχη του Δημοκρατικού κόμματος ενόψει των αμερικανικών προεδρικών εκλογών εκείνου του έτους. Οι εισαγγελικές αρχές των ΗΠΑ είπαν ότι τα εν λόγω mails εκλάπησαν από ρωσικές υπηρεσίες πληροφοριών και αποτέλεσαν μέρος μιας προσπάθειας παρέμβασης στις εκλογές εκ μέρους του Ντόναλντ Τραμπ.
Τονίζεται, μάλιστα, ότι ο Ασάνζ θεωρείται από πολλούς ανά τον κόσμο ως ο ήρωας που έφερε στο φως τα αδικήματα του αμερικανικού στρατού στο Ιράκ και το Αφγανιστάν, αλλά η φήμη του έχει παράλληλα αμαυρωθεί από κατηγορίες για βιασμό, τις οποίες ο ίδιος αρνείται.
Γιατί βρισκόταν στη φυλακή;
Το 2010, εκδόθηκε ένταλμα σύλληψης σε βάρος του Ασάνζ για δύο ξεχωριστές υποθέσεις σεξουαλικών επιθέσεων στη Σουηδία. Αφού δικαστήριο στο Ηνωμένο Βασίλειο αποφάσισε ότι ο 52χρονος μπορούσε να εκδοθεί στη Σουηδία, ο Ασάνζ εισήλθε στην πρεσβεία του Εκουαδόρ, όπου και του δόθηκε πολιτικό άσυλο.
Εκείνη την περίοδο, υπήρχαν αναφορές ότι ο 52χρονος φοβόταν πως αν εκδιδόταν στη Σουηδία, θα ήταν πιθανό να εκδοθεί στη συνέχεια και στις ΗΠΑ.
Παρέμεινε στην πρεσβεία περίπου επτά χρόνια, περίοδο κατά την οποία οι σχέσεις του με την κυβέρνηση του Εκουαδόρ έγιναν όλο και πιο εχθρικές. Ο υπουργός Εξωτερικών της χώρας κατηγόρησε τον Ασάνζ το 2019 για αγενή συμπεριφορά, αναφέροντας μεταξύ άλλων ότι έκανε σκέιτμπορντ και έπαιζε ποδόσφαιρο εντός της πρεσβείας, καθώς και πως φερόταν άσχημα και απειλούσε το προσωπικό.
Το 2017, οι σουηδικές αρχές απέσυραν τις κατηγορίες κατά του Ασάνζ, αλλά το ένταλμα σύλληψής του στο Ηνωμένο Βασίλειο για μη πληρωμή εγγύησης παρέμενε σε εκκρεμότητα. Το 2019 η πρεσβεία του Εκουαδόρ σταμάτησε να παρέχει άσυλο στον Ασάνζ και επέτρεψε στη βρετανική αστυνομία να εισέλθει στο κτίριο και να τον συλλάβει.
Αφού έφυγε από την πρεσβεία, ο Ασάνζ συνελήφθη εκ μέρους των Ηνωμένων Πολιτειών, οι οποίες είχαν ζητήσει την έκδοσή του. Οι ΗΠΑ ήθελαν ο 52χρονος να βρεθεί αντιμέτωπος με 18 κατηγορίες και ισχυρίστηκαν ότι ενθάρρυνε και βοήθησε τη Μάνινγκ να κλέψει τα στρατιωτικά αρχεία. Εάν κρινόταν ένοχος, θα ήταν αντιμέτωπος με φυλάκιση 175 χρόνων.
Ετσι, τα τελευταία πέντε χρόνια ο Ασάνζ ήταν κρατούμενος σε φυλακή υψίστης ασφαλείας του νότιου Λονδίνου, όπου απορρίφθηκε το αίτημά του για καταβολή εγγύησης, καθώς θεωρήθηκε ότι υπήρχε κίνδυνος να εγκαταλείψει τη χώρα. Καθ’ όλο αυτό το διάστημα, η οικογένεια και οι υποστηρικτές του έλεγαν ότι η σωματική και ψυχική υγεία του Ασάνζ χειροτέρευε.
Γιατί αποφυλακίστηκε;
Το 2021, δικαστήριο του Ηνωμένου Βασιλείου δήλωσε ότι ο Ασάνζ μπορούσε να εκδοθεί στις ΗΠΑ, αλλά νωρίτερα φέτος ο ίδιος κέρδισε το δικαίωμα να ασκήσει έφεση σε αυτή την απόφαση.
Τον Φεβρουάριο, το Κοινοβούλιο της Αυστραλίας ενέκρινε ψήφισμα που καλούσε τις κυβερνήσεις των ΗΠΑ και του Ηνωμένου Βασιλείου να επιτρέψουν στον Ασάνζ να επιτρέψει στη γενέτειρά του. Τον Απρίλιο, ο Αμερικανός πρόεδρος, Τζο Μπάιντεν, δήλωσε ότι εξέταζε αίτημα της Αυστραλίας να αποσύρει τη δίωξη κατά του Ασάνζ.
Παρόλο που παραμένει ασαφές το γιατί αποφυλακίστηκε τώρα ο Ασάνζ, η οικογένειά του –συμπεριλαμβανομένης της μητέρας του– δήλωσαν σήμερα, Τρίτη, ότι το τέλος στα βάσανά του ήρθε χάρη σε μια «αθόρυβη διπλωματία», ενώ ο πατέρας του ευχαρίστησε τον Αυστραλό πρωθυπουργό, Αντονι Αλμπανέζι.
Τι ισχύει για τη συμφωνία αποφυλάκισης
Ο Ασάνζ αναμένεται να εμφανιστεί ενώπιον ομοσπονδιακού δικαστηρίου στη Σαϊπάν στον Βόρειο Ειρηνικό, όπου αναμένεται να δηλώσει ένοχος για μία κατηγορία βάσει του νόμου περί κατασκοπείας, για παράνομη απόκτηση και διάδοση απόρρητων πληροφοριών εθνικής άμυνας.
Το αίτημα έκδοσης αναμένεται να αποσυρθεί και ο Ασάνζ δεν θα αντιμετωπίσει άλλες κατηγορίες, σύμφωνα με όσα προβλέπει ο φερόμενος συμβιβασμός με την αμερικανική Δικαιοσύνη.
Stella and Julian talk, as Julian prepares to reunite with his family, as a free man. https://t.co/jvL3wvZ4UU
— WikiLeaks (@wikileaks) June 25, 2024
Οι εισαγγελικές αρχές συμφώνησαν σε καταδίκη πέντε χρόνων, αλλά πρόσθεσαν ότι το χρονικό διάστημα που έχει ήδη περάσει ο Ασάνζ στη βρετανική φυλακή θα ληφθεί υπόψη. Αυτό σημαίνει ότι αναμένεται να αφεθεί ελεύθερος μετά τη δίκη.
Η ομολογία ενοχής θα πρέπει να λάβει την έγκριση δικαστή και, αν αυτό συμβεί, ο Ασάνζ αναμένεται να επιστρέψει στην Αυστραλία μετά την καταδίκη.
Ο πατέρας του, Τζον Σίπτον, δήλωσε σε αυστραλιανά ΜΜΕ ότι, όπως φαίνεται, «ο Τζούλιαν θα μπορέσει να απολαύσει μια κανονική ζωή με την οικογένειά του και τη σύζυγό του, Στέλλα».
Με πληροφορίες από Guardian, Reuters
