Ιωάννης Σοφός

Η ελληνικότητα είναι αίσθημα ή συνείδηση;

Ελληνικότητα είναι συνήθειες και συμπεριφορές που διαμορφώνονται

από συναισθήματα και εμπειρίες βίου. Aπορρέει από γεγονότα,

επιτεύγματα και συνεισφορές παρελθόντων γενεών Ελλήνων προς την

ανθρωπότητα. Ολα αυτά διαμορφώνουν ένα αίσθημα το οποίο

μετατρέπεται και σε συνείδηση και θα μπορούσε να εκληφθεί και σαν

προνόμιο. Θα ήταν καλό όμως να θεωρήσουμε την ελληνικότητα και

ευθύνη. Αυτά τα συναισθήματα είναι πιο θετικά όταν δεν διδάσκονται

εγωιστικά, αλλά διαμορφώνονται με υγιή και συνεχή παιδεία. Οι

πολίτες όλου του κόσμου έχουν στοιχεία ελληνικότητας μέσα τους.

Αυτό πρέπει να μας κάνει όχι υπεροπτικούς, αλλά πιο υπεύθυνους,

ώστε να συνεισφέρουμε χωρίς να ενεργούμε σαν να μας χρωστάνε ή σαν

να μας καταδιώκουν οι άλλοι. Συμπερασματικά, η ελληνικότητα έχει

θετικά και αρνητικά χαρακτηριστικά, κάτι που είναι εμφανές στους

Ελληνες που ζουν εκτός Ελλάδος – τους τραβάει στην Ελλάδα η

νοσταλγία για όλα τα καλά, αλλά τους απωθούν όλα τα αρνητικά.

Πώς φτάνει σ’ εσάς η κρίση της Ελλάδας;

Σαν συναισθηματικό βάρος που γίνεται πιο δυσβάσταχτο. Οταν ακούς

τα τηλεοπτικά κανάλια, συμπεραίνεις ότι η κρίση μεγαλώνει, διότι

κατά μεγάλο μέρος αυτοί που μπορεί να συνεισφέρουν στην καλυτέρευση

των πραγμάτων συνεχίζουν τη μικροπολιτική τους. Τότε, το

συναισθηματικό βάρος της κρίσης μετατρέπεται στη συνείδησή μας σε

εφιάλτη και αγανάκτηση.

Ποιος φταίει;

Πρώτα πρέπει να πούμε ότι αυτός που δεν φταίει ή φταίει λιγότερο

είναι η πλειονότητα του ελληνικού λαού. Εστω κι αν παραδεχτούμε ότι

«όλοι μαζί τα φάγαμε» -το οποίο εμπεριέχει αλήθειες-, οι

μεροκαματιάρηδες, οι χωρικοί κ.ά. δεν φταίνε, αφού οι μόνες

διέξοδοι επιβίωσης που είχαν ήταν αυτές που τους προσέφεραν οι

εκπρόσωποί τους. Φταίνε τα μέγιστα οι έχοντες και μη πληρώνοντες

φόρους, που δεν συνεισφέρουν το δίκαιο στην κοινωνία. Επίσης,

φταίνε τα μέσα ενημέρωσης, που όχι μόνο δεν αναδείκνυαν αρκετά τα

προβλήματα, που τόσο τραγικά παρουσιάζουν τώρα, αλλά και δεν

επικροτούσαν μη δημοφιλείς αλλά αναγκαίες προτάσεις για

μεταρρυθμίσεις, που θα είχαν θετικά αποτελέσματα σε κοινωνικούς,

εκπαιδευτικούς και οικονομικούς τομείς. Ετσι, αντί στην πρόοδο και

την ευημερία, οι Ελληνες οδηγήθηκαν στην οδυνηρή κατάσταση του

σήμερα.

Πώς φαντάζεστε τον Ελληνα της εποχής μετά την κρίση;

Περισσότερο επιφυλακτικό έναντι των διοικούντων, απέχοντα από τα

«μπαλκόνια», πιο υπεύθυνο, δημιουργικό, συνεργάσιμο και, γενικά,

πιο ώριμο. Του εύχομαι να ελαττωθούν ή να εξαφανιστούν οι «ουρές»

στις δημόσιες υπηρεσίες.

Τι πιο μικρό ελληνικό αγάπησα.

Τρώγοντας πασατέμπο να παρακολουθώ μαυρόασπρη ελληνική ταινία σε

θερινό σινεμά.

Η υπέροχη εκδοχή των Ελλήνων.

Τις ημέρες των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004.

Ο,τι με απογοητεύει.

Ο οχαδερφισμός. Η μετατόπιση ευθύνης σε άλλους. Οι καταλήψεις

πανεπιστημίων.

Με ποια ταυτότητα οι Ελληνες περιέρχονται τον σύγχρονο

κόσμο;

Με ευθύνη προς την αρχαία κληρονομιά, αλλά και με βαρύτερη

ευθύνη για το πώς η Ελλάδα έφτασε στο σήμερα.

Παράγει πολιτισμό ο σημερινός Ελληνας ή είναι προσκολλημένος

σε μια ρητορική ελληνικότητα;

Ο Ελληνας πάντα παράγει πολιτισμό, ειδικά σε δύσκολες συνθήκες,

οπότε και γίνεται πιο ορατός, ίσως γιατί αναδεικνύεται περισσότερο

– το ζητούμενο είναι κατά πόσον αυτό συμβαίνει.

Η αδιαπραγμάτευτη ελληνική αλήθεια μου.

Η συνεισφορά των Ελλήνων στον παγκόσμιο πολιτισμό και στον Β΄

Παγκόσμιο Πόλεμο.

Η Οδός των Ελλήνων στον παγκόσμιο χάρτη – ορίστε την.

Να βρίσκονται και να κουβαλούν την ελληνικότητα ανά την

υφήλιο.

* Ο Ιωάννης Σοφός είναι διακεκριμένος καθηγητής στο Colorado

State University με ειδικότητα στην Υγιεινή και Μικροβιακή Ασφάλεια

Τροφίμων.