EIKONOΓPAΦHΣH: Τιτινα Χαλματζη
Tης Αννας Γριμανη
H ελληνικότητα είναι αίσθημα ή συνείδηση;
Η ελληνικότητα είναι ένα αμάλγαμα αισθήματος και συνείδησης.
Ξεκινάει σαν αίσθημα και μεστώνει περνώντας από τη συνείδηση. Τα
αισθήματα δημιουργούνται καθώς μεγαλώνουμε στον τόπο μας,
περιτριγυρισμένοι από την οικογένεια και τους φίλους, μιλώντας τη
γλώσσα μας, ασπαζόμενοι τα ήθη και τα έθιμα. Και δυναμώνουν, όταν
συνειδητοποιούμε την τεράστια συμβολή των προγόνων μας στον
παγκόσμιο πολιτισμό.
Τι πιο μικρό ελληνικό αγάπησα.
Το άρωμα του πεύκου ή του νυχτολούλουδου, το τραγούδι των
τζιτζικιών και το μπλε χρώμα – ίσως φαίνονται μικρά, αλλά φαντάζουν
τεράστια όταν κάποιος ζει στο εξωτερικό. Αγάπησα πολλά μικρά
ελληνικά που με βοηθούν να φτιάχνω νοητά το «παζλ» της Ελλάδας.
Η υπέροχη εκδοχή του Ελληνα.
Θα μιλούσα για τις υπέροχες εκδοχές των Ελλήνων, από τον Οδυσσέα
στον Μέγα Αλέξανδρο, από τον Σωκράτη στον Πλάτωνα, ώς τους πιο
σύγχρονους, Καζαντζάκη, Σικελιανό, Ελύτη. Δίψα για συνεχή γνώση και
μάθηση, θάρρος και ηθική, πάθος για φιλοσοφία, ανάπτυξη των
επιστημών, εξερεύνηση του αγνώστου, αισθητική τελειότητα.
Αυτό που με χαλάει.
Οι λίγες ευκαιρίες που έχουν νέα, ενθουσιώδη και ικανά άτομα για
να αναπτύξουν τις πραγματικές τους δυνατότητες, συνεισφέροντας για
μια καλύτερη ελληνική κοινωνία. Ετσι, πολλοί από αυτούς τους νέους
και τις νέες εγκαταλείπουν την Ελλάδα για να βρουν μια καλύτερη
τύχη στο εξωτερικό.
Προσόν ή μειονέκτημα να είσαι Ελληνας σήμερα;
Διαχρονικό προσόν το να είσαι Ελληνας. Οι σύγχρονοι Ελληνες
απαρτίζουν τη βιολογική συνέχεια ανθρώπων που μεγαλούργησαν και
έβαλαν τις βάσεις του σύγχρονου δυτικού πολιτισμού.
Παράγει πολιτισμό ο Ελληνας ή παραμένει προσκολλημένος σε μια
ρητορική ελληνικότητα;
Ο Ελληνας πάντοτε παράγει πολιτισμό και σίγουρα θα παράγει και
στο μέλλον. Ισως στις μέρες μας να φαίνεται ότι ο πολιτισμός που
παράγεται είναι σε ατομικό επίπεδο, αλλά, όταν οι συνθήκες το
επιτρέψουν, θα έχουμε και τον συλλογικό πολιτισμό. Αυτός ο
πολιτισμός κυλάει στις φλέβες όλων των Ελλήνων, είναι η αγάπη για
τις επιστήμες, την τεχνογνωσία, τις τέχνες. Υπάρχει και η ρητορική
ελληνικότητα, αλλά είναι ένα από τα χαρακτηριστικά της φυλής
μας.
Με ποια ταυτότητα οι Ελληνες περιέρχονται τον σύγχρονο
κόσμο;
Με την ταυτότητα του σύγχρονου Οδυσσέα. Είναι ευφάνταστοι,
δημιουργικοί, έξυπνοι, με φιλότιμο, αρχές και θέληση να συμπράξουν
για έναν καλύτερο κόσμο.
Το ελληνικό μου «γιατί» και ένα «πρέπει» που πέταξα.
Από το «γιατί» γεννήθηκε η φιλοσοφίας αναπτύχθηκαν οι επιστήμες.
Αυτό το «γιατί» με έσπρωξε στην έρευνα. Και το ίδιο «γιατί» κινεί
και θα κινεί την ανθρωπότητα. Οταν βασιζόμαστε σε εμπεριστατωμένες
τεκμηριώσεις των «γιατί» και ενεργούμε με σεβασμό στους άλλους,
τότε τα «πρέπει» αποκτούν ευνόητη οντότητα.
Ο Ελληνας ποιητής μου.
Ο διαχρονικός ποιητής «όλων» των Ελλήνων, ο Ομηρος. Από τους
μεταγενέστερους, ο Κ. Καβάφης, ως Ελληνας της διασποράς με
βαθυστόχαστη σκέψη, και ο Οδ. Ελύτης.
Η αδιαπραγμάτευτη ελληνική αλήθεια μου.
Η πλούσια και εύπλαστη ελληνική γλώσσα, το καλοσυνάτο χαμόγελο,
το καθαρό και ειλικρινές βλέμμα, η φιλική διάθεση των Ελλήνων.
Η οδός των Ελλήνων στον παγκόσμιο χάρτη. Ορίστε την.
Οι Ελληνες ανέκαθεν χάραξαν διάφορες οδούς. Εμείς, σαν σύγχρονοι
Οδυσσείς, ακολουθούμε τους ίδιους δρόμους, φέρνοντας μαζί μας ό,τι
πολυτιμότερο διδαχθήκαμε. Παρ’ όλα αυτά, η καρδιά μας χτυπάει για
την Ελλάδα, πιστεύω, μια Ελλάδα περήφανη, άξια και αθάνατη.
* Ο Θύμιος Μητσιάδης είναι τακτικός καθηγητής και υπεύθυνος του
τομέα βλαστικών κυττάρων στο Πανεπιστήμιο της Ζυρίχης. Επίσης,
είναι επίτιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου της Νάπολης στην
Ιταλία.
