Της Αννας Γριμάνη
H ελληνικότητα είναι αίσθημα ή συνείδηση;
Είναι συνείδηση που πρέπει να απευθύνεται στο αίσθημα, γιατί και
τα δύο είναι οι βασικοί παράγοντες της δημιουργίας. Ο Ελληνας, όταν
χρησιμοποιεί τη συνείδηση και το αίσθημα, μεγαλουργεί. Αλλωστε, ο
Claude Lévi-Strauss έχει πει κάποτε ότι η μουσική θα μας σώσει
γιατί «κατασκευάζεται» με τη λογική (συνείδηση) και «εκλαμβάνεται»
με το αίσθημα.
Τι πιο μικρό ελληνικό αγάπησα.
Μια γιαγιά στη Μάνη που μου είπε «έχε την ευχή μου γιόκα
μου»!
Η υπέροχη εκδοχή του Ελληνα.
Η προσαρμοστικότητα, το φιλότιμο, η σκληρή δουλειά όταν πρέπει
να γίνει κάτι, η φιλία και τελικά η ψυχή.
Αυτό που με χαλάει.
Η αχαριστία και η μιζέρια. Εάν ξεφύγουμε από αυτά και
δημιουργήσουμε ως Ελληνες ένα όραμα, το αποτέλεσμα θα είναι
θαυμάσιο. Τα οράματα μπορεί να μας ξαναφέρουν στο προσκήνιο και με
τη φαντασία, που δεν μας λείπει, με την ευελιξία, που την έχουμε
όπως και την προσαρμοστικότητα, ίσως μπορέσουμε να αλλάξουμε αυτόν
τον τόπο.
Προσόν ή μειονέκτημα να είσαι Ελληνας σήμερα;
Ούτε προσόν ούτε μειονέκτημα. Οι αρχαίοι Ελληνες έβαλαν τη
σφραγίδα τους στην ανθρωπότητα με τις πράξεις τους, τη φιλοσοφία,
τη δημοκρατία, την αρετή, την αναζήτηση της αλήθειας και γενικά του
μέτρου. Εμείς πρέπει να δουλέψουμε σκληρά για να βάλουμε το όνομά
μας στο διεθνή χώρο και το «Made in Greece» να έχει ουσία. Δεν το
έχουμε κατορθώσει ακόμη και ο δρόμος είναι μακρύς, αλλά έχουμε τα
προσόντα για να το κάνουμε – χρειάζεται συνεργασία και πάνω απ’ όλα
σύμπνοια. Σκεφθείτε πόσοι Ελληνες της Διασποράς θριαμβεύουν!
Παράγει πολιτισμό ο Ελληνας της νέας εποχής ή μένει κολλημένος
σε μια ρητορική ελληνικότητα;
Ο Νεοέλληνας παράγει πολιτισμό όταν σπουδάσει και αφομοιώσει
βαθιά τα πνευματικά επιτεύγματα του παγκόσμιου πολιτισμού, μέρος
του οποίου είναι και ο αρχαίος ελληνικός πολιτισμός. Γνώρισα την
αρχαία Ελλάδα όταν σπούδαζα πολύ νέος στη Γερμανία, τις δεκαετίες
του ’50 και του ’60, και αυτό σφράγισε την προσωπικότητά μου.
Δυστυχώς η Ελλάδα σήμερα δεν βάζει προτεραιότητα στον πολιτισμό και
απαξιοί αυτούς που παράγουν πολιτισμό.
Με ποια ταυτότητα οι Ελληνες περιέρχονται στον σύγχρονο
κόσμο;
Με την ταυτότητα της αριστείας ο Ελληνας φεύγει από τον τόπο του
– έζησα πάνω από 20 χρόνια στη Γερμανία (Max Planck Institute του
W. Heisenberg) και στην Οττάβα του Καναδά (καθηγητής στο
πανεπιστήμιο Carleton). Και φεύγει γιατί εδώ ασφυκτιά, δεν μπορεί
να εξελιχθεί, να δημιουργήσει, να μεγαλουργήσει και να αποδείξει
ότι ο σπόρος του Ελληνα φέρει μέσα του την παγκοσμιότητα του
Αριστοτέλη, του Μεγάλου Αλεξάνδρου, των προσωκρατικών και της
Ακαδημίας του Πλάτωνα.
Το ελληνικό μου «γιατί» κι ένα «πρέπει» που πέταξα.
Γιατί η σημερινή Ελλάδα να μη μπορεί να απογειωθεί όπως της
αξίζει με τόσους ικανούς νέους ανθρώπους, που διψούν να βοηθήσουν
στην ανάπτυξη της χώρας;
Ο Ελληνας ποιητής μου.
Η ποίηση ταιριάζει στον Ελληνα, γι’ αυτό υπάρχουν πολλοί
αξιόλογοι ποιητές και ορισμένοι με συντροφεύουν καθημερινά, με
προεξάρχοντα τον Καβάφη, αλλά και τους Σολωμό, Σεφέρη, Ελύτη,
Σαχτούρη…
Η αδιαπραγμάτευτη ελληνική αλήθεια μου.
Η διαύγεια και το φως, που μας ακολουθούν παντού.
Η Οδός των Ελλήνων στον παγκόσμιο χάρτη – ορίστε την.
Η διαδρομή του Οδυσσέα και της Ιθάκης του Καβάφη. Η διαδρομή της
αναζήτησης, της περιπλάνησης, της περιέργειας, της δημιουργίας, της
καταξίωσης, της αισιοδοξίας αλλά και ο νόστος του γυρισμού. Σ’
αυτόν το γυρισμό του ξενιτεμένου πρέπει να προσβλέπουμε για να τον
αφήσουμε να μας διδάξει με τις πλούσιες εμπειρίες του, πώς να
αλλάξουμε και να βοηθήσουμε αυτήν την όμορφη πατρίδα.
* Ο Βασίλειος Μακιός είναι καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Πατρών
(Tμήμα Ηλεκτρολόγων – Μηχανολόγων & Τεχνολογίας Υπολογιστών)
και γενικός διευθυντής της Μονάδας Ανάπτυξης Ελληνικού Τεχνολογικού
Συνεργατικού Σχηματισμού στο Ερευνητικό Κέντρο «ΑΘΗΝΑ»
(Corallia).
