Της Αννας Γριμάνη
H ελληνικότητα είναι αίσθημα ή συνείδηση;
Είναι συνείδηση. Οταν ο Ελληνας βρεθεί για ένα μεγάλο διάστημα
εκτός Ελλάδας, αυτό το εντοπίζει εντονότερα.
Τι πιο μικρό ελληνικό αγάπησα.
Το άρωμα και τη γεύση της ρίγανης.
Η υπέροχη εκδοχή του Ελληνα.
Το ανοιχτό πνεύμα του.
Αυτό που με χαλάει.
Στη σύγχρονη Ελλάδα, έχουμε «εισαγάγει» ελαττώματα άλλων λαών
και πολιτισμικών συνηθειών στις καθημερινές μας συμπεριφορές, με
αποτέλεσμα να ενισχύουμε τα «αρνητικά» μας και ν’ αποδυναμώνουμε
τις αρετές μας. Τα ελαττώματα αυτά αφορούν… από την αλλοίωση στις
σχέσεις με τους συνανθρώπους μας έως και τη διατροφή μας.
Προσόν ή μειονέκτημα να είσαι Ελληνας σήμερα;
Την αξία ενός ανθρώπου μέσα σε μια κοινωνία την καθορίζουν κατα
κύριο λόγο ο χαρακτήρας του, δηλαδή η προσωπικότητα και οι
ικανότητές του. Η καταγωγή του, κατά τη γνώμη μου, παίζει τις
περισσότερες φορές δευτερεύοντα ρόλο. Τα δύσκολα χρόνια της
μετανάστευσης των Ελλήνων στις ΗΠΑ και αργότερα σε χώρες της
Βορειοδυτικής Ευρώπης, όπου οι κάτοικοι αυτών των χωρών τους
αντιμετώπιζαν σαν όντα κατώτερης αξίας, ανήκουν στο παρελθόν.
Ωστόσο, σήμερα ο Ελληνας και η Ελλάδα συχνά ταυτίζονται (και πάλι)
με τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό ή με τις καλοκαιρινές διακοπές και
τον ευχάριστο και έντονο τρόπο ζωής.
Παράγει πολιτισμό ο Ελληνας της νέας εποχής ή μένει κολλημένος
σε μια ρητορική ελληνικότητα;
Στην κοινωνία της εποχής μας, είναι γνωστό ότι οι αξίες του
ανθρώπου επηρεάζονται σε μεγάλο βαθμό από τα Μέσα Μαζικής
Ενημέρωσης, την παγκοσμιοποίηση και το Ιντερνετ και από αυτές τις
επιρροές, φυσικά, δεν μένει ανέγγιχτη η ελληνική κοινωνία. Στον
κόσμο, λοιπόν, του γρήγορου κέρδους, μέσω όλων των επιτρεπτών και
ανεπίτρεπτων μηχανισμών, στον κόσμο των βραχύβιων τάσεων και
κατευθύνσεων στη τέχνη, είναι δύσκολο, πιστεύω, για τον Ελληνα να
παράγει πολιτισμό. Η ευθύνη, όμως, που φέρουμε απέναντι στην
πολιτιστική ιστορία μας είναι πολύ μεγαλύτερη από αυτήν των άλλων
λαών, γι’ αυτό και η επιμονή των Ελλήνων των Γραμμάτων και Τεχνών
θα πρέπει να ενταθεί ώστε να μη μένουμε κολλημένοι στη ρητορική
ελληνικότητα.
Με ποια ταυτότητα οι Ελληνες περιέρχονται στον σύγχρονο
κόσμο;
Δεν μπορώ να φέρω γνώμη για κάθε Ελληνα της οικουμένης, αλλά
μπορώ να περιγράψω την εντύπωση που έχω σχηματίσει. Πιστεύω ότι η
έλλειψη αξιοπιστίας στις συναλλαγές μερικών Ελλήνων επιχειρηματιών
με ξένες εταιρείες παραδείγματος χάριν, η ανευθυνότητα ορισμένων
επισήμων εκπροσώπων του ελληνικού κράτους στο εξωτερικό, αλλά και η
μη σοβαρότητα των ελληνικών κυβερνήσεων στο χώρο της Ευρωπαϊκής
Ενωσης είναι δεδομένες καταστάσεις που παραποιούν την ταυτότητα των
Ελλήνων στον σύγχρονο κόσμο.
Το ελληνικό μου «γιατί» κι ένα «πρέπει» που πέταξα.
Είμαι περήφανος «γιατί» είμαι Ελληνας, «γιατί» στη χώρα όπου
μεγάλωσα, αναπτύχθηκε ένας από τους σπουδαιότερους πολιτισμούς της
Γης και ο σπουδαιότερος για την πολιτισμένη Ευρώπη. Το «πρέπει» που
πέταξα είναι ότι δεν «πρέπει» να δίνω απάντηση σε όλους, για όλες
τις ερωτήσεις που μου κάνουν.
Ο Ελληνας ποιητής μου.
Ο Οδυσσέας Ελύτης.
Η αδιαπραγμάτευτη ελληνική αλήθεια μου.
Η Μακεδονία και οι Μακεδόνες δήλωναν στα αρχαία χρόνια ότι είναι
Ελληνες. Τα υβριστικά λόγια τού Αθηναίου ρήτορα Δημοσθένη για τους
Μακεδόνες (τους ονόμασε βαρβάρους) δεν εμπόδισαν τον Μέγα Αλέξανδρο
και τους διαδόχους του να διαδώσουν το αρχαίο ελληνικό πνεύμα σε
ξένους λαούς. Αυτή η αλήθεια, όπως είναι για μένα, θα πρέπει να
είναι αδιαπραγμάτευτη και για κάθε Ελληνα πολιτικό σε υπεύθυνη
θέση.
Η οδός των Ελλήνων στην παγκόσμιο χάρτη – ορίστε την.
Χαράχθηκε πριν από 2.500 χρόνια από τους Ελληνες στην αρχαία
Ελλάδα, από τους Ελληνες των αποικιών και από τον Μέγα Αλέξανδρο
μέχρι τις Ινδίες, με το ανοιχτό πνεύμα που τους διέκρινε. Στον
σύγχρονο κόσμο πρέπει να εργαστούμε υπεύθυνα, εντατικά και με
αξιοπιστία, αν θέλουμε να επιμηκύνουμε αυτήν την οδό και όχι να τη
σβήσουμε.
* Ο Κώστας Φίζογλου είναι αρχιτέκτονας, διπλ. μηχανικός
πολυτεχνείου Βιέννης, διευθυντής της αρχιτεκτονικής εταιρείας
CUUBUUS Αrchitects και από το 2004, πρόεδρος της Ομοσπονδίας
Ελληνικών Συλλόγων Αυστρίας.
