EIKONOΓPAΦHΣH: Τιτινα Χαλματζη
Της Αννας Γριμανη
Η ελληνικότητα είναι αίσθημα ή συνείδηση;
Είναι συνείδηση. Το αίσθημα αποτελεί ασταθές και εφήμερο
στοιχείο του εσωτερικού μας κόσμου, για να μπορέσει να στηρίξει ένα
έθνος σε βάθος χρόνου. Συχνά όμως σκέφτομαι ότι η ελληνικότητα, ως
έννοια, έχει αρχίσει να αποδυναμώνεται και φοβάμαι μήπως αποκτήσει
την παροδικότητα του απλού συναισθήματος.
Τι πιο μικρό ελληνικό αγάπησα.
Τον ήχο του νερού που τρέχει αργά το βράδυ στο ρυάκι κάτω από το
μπαλκόνι του σπιτιού μου, στο χωριό μου.
Η υπέροχη εκδοχή του Ελληνα.
Ο κάθε Ελληνας, όταν η λογική του υπερτερεί του «εγώ» και της
επιφανειακής απόλαυσης, που χαρακτηρίζει συχνά την καθημερινότητά
μας. Οταν ο Ελληνας προκαλείται, για να δείξει το μυαλό και την
αφοσίωσή του σε ένα έργο, τότε παρουσιάζεται μια άλλη, υπέροχη
εκδοχή του.
Αυτό που με χαλάει.
Η γκρίνια και η μιζέρια, οι πιο καταστροφικές ιδιότητες για έναν
άνθρωπο αλλά και για έναν λαό.
Προσόν ή μειονέκτημα να είσαι Ελληνας σήμερα;
Τίποτε από τα δύο. Η προσωπικότητα του καθενός μας πιστεύω ότι
υπερτερεί της τυπικής εθνικής ταυτότητας.
Παράγει πολιτισμό ο Ελληνας της νέας εποχής ή μένει
προσκολλημένος σε μια ρητορική ελληνικότητα;
Ο κάθε Ελληνας παράγει πολιτισμό, αλλά όχι απαραίτητα σε ένα
πλαίσιο που πρέπει να θεωρείται ελληνικό. Δυστυχώς, δεν έχουμε
καταφέρει να εστιάσουμε τη δημιουργικότητά μας προς μια κοινή
παραγωγική κατεύθυνση.
Με ποια ταυτότητα οι Ελληνες περιέρχονται τον σύγχρονο
κόσμο;
Με την ταυτότητα του ταλέντου τους, που «διψάει» για έκφραση,
για αναγνώριση και για προσφορά.
Το ελληνικό μου «γιατί» και ένα «πρέπει» που πέταξα.
«Γιατί» να μην μπορώ να διοχετεύσω την όποια δυναμική
δημιουργικότητας και επιστημονικής ενεργητικότητας στην Ελλάδα,
αλλά αυτή να διασκορπίζεται στο εξωτερικό; Πέταξα πολλά από τα
«πρέπει» που θεώρησα ότι με εμπόδιζαν να ζήσω ελεύθερα και με
πάθος.
Ο Ελληνας ποιητής μου.
Ο ανώνυμος Κρητικός με την αυθόρμητη μαντινάδα του.
Η αδιαπραγμάτευτη ελληνική αλήθεια μου.
Οι απεριόριστες δυνατότητες του Ελληνα, οι οποίες δεν βρίσκονται
στα γονίδιά του, αλλά στην έντονη ακόμη ιστορία του και στην
πραγματική μόρφωσή του. Ελπίζω να επανακτήσουμε αυτήν τη δυναμική
πριν στερέψει η πηγή της.
Η Οδός των Ελλήνων στον παγκόσμιο χάρτη – ορίστε την.
Από μεγάλη εθνική οδός υποβαθμιστήκαμε (για να χρησιμοποιήσω και
μια επίκαιρη λέξη) σε επαρχιακό δρόμο. Διακρίνεται, όμως, ακόμη η
λάμψη στα μάτια των Ελλήνων, ώστε οι ίδιοι και την Ελλάδα να
αναδείξουν πάλι, και να αποτελέσουν έναν πολιτισμικό και
επιστημονικό πυρήνα -όχι πολιτικό, δεν μας ταιριάζει άλλο-, που να
γίνει φωτεινό σταυροδρόμι στον παγκόσμιο χάρτη.
* Ο Μανώλης Δερμιτζάκης είναι γενετιστής, τακτικός καθηγητής και
κάτοχος της έδρας Louis-Jeantet στην Ιατρική Σχολή του
Πανεπιστημίου της Γενεύης. Μέλος επίσης του εκδοτικού συμβουλίου
των περιοδικών Science και PLoS Genetics.
