EIKONOΓPAΦHΣH: Τιτινα Χαλματζη
Της Αννας Γριμανη
Η ελληνικότητα είναι αίσθημα ή συνείδηση;
Πιστεύω και τα δύο. Αίσθημα και συνείδηση είναι αλληλένδετα και
αλληλοτροφοδοτούνται. Από τη μια, τα χρώματα, οι ήχοι και οι μνήμες
της πατρίδας και, από την άλλη, η παιδεία, η ελληνική παράδοση και
ο ορισμός της Ελλάδας στον ιστορικό χωρόχρονο, όπως μεταφέρονται
από την οικογένεια, το σχολείο, την εκκλησία, το κοινωνικό
περιβάλλον και τους πολιτειακούς θεσμούς.
Τι πιο μικρό ελληνικό αγάπησα.
Μια ψηφίδα μωσαϊκού στη Δήλο, λαμπερή μετά την ανοιξιάτικη
βροχή.
Η υπέροχη εκδοχή του Ελληνα.
Ο συνδυασμός του Σωκράτη, ως εισηγητή «καινών δαιμονίων» και της
ρηξικέλευθης σκέψης, και του Οδυσσέα, που μας δίδαξε ότι η
αναζήτηση μπορεί να είναι εξίσου καρποφόρος με τον προορισμό: «Η
Ιθάκη σού έδωσε το ωραίο ταξίδι».
Αυτό που με χαλάει.
Η κατασπατάληση ανθρώπινου δυναμικού μέσα από διαδικασίες
αναξιοκρατίας, διαφθοράς, αναβολών και διάψευσης προσδοκιών, που
συντελούν στη δημιουργία του κλίματος ηττοπάθειας ανάμεσα στους
νέους ανθρώπους.
Προσόν ή μειονέκτημα να είσαι Ελληνας σήμερα;
Με την έκρηξη της διαδικτυακής επικοινωνίας και ζώντας σ’ ένα
περιβάλλον παγκοσμιοποίησης, θετικές ή αρνητικές προκαταλήψεις που
αφορούν εθνικά στερεότυπα αποκτούν μικρότερη σημασία. Ο καθένας μας
έχει την ευκαιρία να επιλέξει το πώς θέλει να ορίσει και να
προβάλει την εθνική μας καταγωγή.
Παράγει πολιτισμό ο Ελληνας της νέας εποχής ή μένει
προσκολλημένος σε μια ρητορική ελληνικότητα;
Σαφώς και παράγει πολιτισμό: στις τέχνες και τις επιστήμες, στην
Ελλάδα και σε όλο τον κόσμο. Η αξιοποίηση του ελληνικού ταλέντου
και δυναμικού και η δημιουργική έκφραση συχνά λειτουργούν καλύτερα
εκτός των συνόρων και αυτό δεν είναι μόνο θέμα οικονομικών πόρων.
Παρότι δεν θα συμφωνήσω με το χαρακτηρισμό ότι η Ελλάδα είναι η
«χρυσή χώρα της Λιγοσύνης», τα σημερινά πολιτισμικά πρότυπα και οι
αξίες στον ελληνικό χώρο αποπροσανατολίζουν.
Με ποια ταυτότητα οι Ελληνες περιέρχονται τον σύγχρονο
κόσμο;
Πρέσβεις της οικουμενικότητας, του φιλελευθερισμού και της
ανθρωποκεντρικής ιδέας του ελληνικού πολιτισμού.
Το ελληνικό μου «γιατί» κι ένα «πρέπει» που πέταξα.
Η ελευθερία της σκέψης και του λόγου, «γιατί» «όποιος συλλογάται
ελεύθερα, συλλογάται καλά». Πολλά από τα «πρέπει» της ελληνικής μας
ανατροφής έχουν ψήγματα αλήθειας, αλλά τιμωρούν και τιμωρούνται από
την απόλυτη έκφρασή της. Δεν πέταξα κανένα «πρέπει», όμως
τροποποίησα πολλά.
Ο Ελληνας ποιητής μου.
Ο Ελύτης για τη μελέτη της ανατομίας και της μεταφυσικής του
ελληνικού φωτός.
Η αδιαπραγμάτευτη ελληνική αλήθεια μου.
Η ελληνική γλώσσα για τη διαχρονική νεότητα και την πλαστικότητά
της.
Η Οδός των Ελλήνων στον παγκόσμιο χάρτη – ορίστε την.
Πολίτες του κόσμου, που προσεγγίζουν άλλους λαούς και
πολιτισμούς ως αυθεντικοί εκφραστές του ομηρικού «και νόον
έγνων».
* Η Εύα Γαλάνη είναι καθηγήτρια και διευθύντρια του τμήματος
Μοριακής Ιατρικής στη Mayo Clinic στο Rochester.
