EIKONOΓPAΦHΣH: Τιτινα Χαλματζη
Της Αννας Γριμανη
Η ελληνικότητα είναι αίσθημα ή συνείδηση;
Θεωρώντας τη συνείδηση δυναμική, η ελληνικότητα είναι σημείο
εκκίνησης και συνδυάζεται με τις συνειδήσεις τόσων άλλων λαών με
τους οποίους ερχόμαστε σε επαφή, μέχρις ότου το μείγμα (που ίσως να
επιμένουμε να ονομάζουμε ελληνικότητα) να έρθει η στιγμή να το
περάσουμε στα παιδιά μας. Τα αισθήματα είναι περισσότερο εκφράσεις
που πλάθονται και επηρεάζονται από τη συνείδηση.
Τι πιο μικρό ελληνικό αγάπησα.
Μια ρακή το απομεσήμερο σε ένα ήρεμο ακρογιάλι. Μια ελληνική
βρισιά ή μια μούντζα – χειρονομία που κάποιοι άλλοι λαοί δεν
καταλαβαίνουν.
Η υπέροχη εκδοχή του Ελληνα.
Πολυμήχανος Οδυσσέας που απολαμβάνει την πορεία της ζωής που ο
ίδιος ορίζει. Ικανός να δημιουργεί εύκολα διαύλους επικοινωνίας με
άλλους πολιτισμούς, αγωνίζεται για κοινωνική δικαιοσύνη που δεν
έχει εθνικά όρια.
Αυτό που με χαλάει.
Το χαμηλό επίπεδο παιδείας που συνδυάζεται με τη διαρκή
αναζήτηση του εύκολου χρήματος και της επίδειξής του. Η υπακοή σε
δόγματα στο όνομα της πατρίδας.
Προσόν ή μειονέκτημα να είσαι Ελληνας σήμερα;
Ουδέτερο, το οποίο μπορεί να θεωρηθεί προσόν, δεδομένου του ότι
πολλοί άλλοι λαοί αντιμετωπίζονται με αρνητικές προδιαθέσεις.
Παράγει πολιτισμό ο Ελληνας της νέας εποχής ή μένει
προσκολλημένος σε μια ρητορική ελληνικότητα;
Πιστεύω πως πολλοί Ελληνες παράγουν πολιτισμό μέσα από τις
επιστήμες, τις τέχνες, τα γράμματα και τους κοινωνικούς αγώνες.
Ανθρωποι με πλούσια παιδεία και αναλυτική σκέψη, που επιδιώκουν
αλλαγές και δουλεύουν για την πρόοδο του ευρύτερου συνόλου. Παρ’
όλα αυτά, διασχίζοντας τα στενά όρια αυτού του κύκλου, συναντάμε το
μεγάλο πλήθος που επιλέγει την εύκολη λύση της ρητορικής
ελληνικότητας στην Εκκλησία, στον στρατό, στην αστυνομία και σε
όλες τις δομές όπου η αλλαγή είναι επικίνδυνη.
Με ποια ταυτότητα οι Ελληνες περιέρχονται τον σύγχρονο
κόσμο;
Μέσα στην πραγματικότητα της παγκοσμιοποίησης, οι Ελληνες δεν
περιέρχονται με μία ταυτότητα, αλλά με πολλές, ανάλογα με τα
προσωπικά βιώματα, τις φιλοδοξίες και τις ικανότητές τους. Πιστεύω
πως ο χαρακτηρισμός «Ελληνας» δεν είναι αρκετός για να προσδιορίσει
μία ταυτότητα.
Το ελληνικό μου «γιατί» και ένα «πρέπει» που πέταξα.
«Γιατί» δεν μπορούμε να αποδεσμευτούμε από τα συμφέροντα που
επιβάλλουν έναν ισχυρό ρόλο της Εκκλησίας στη σύγχρονη ζωή του
τόπου; «Πρέπει» δεν είχα ποτέ για να πετάξω.
Ο Ελληνας ποιητής μου.
Ο Ελύτης, μέσα από τις εικόνες του ήλιου, των βράχων και της
θάλασσας. Εικόνες γεμάτες δύναμη και ελληνικό φως.
Η αδιαπραγμάτευτη ελληνική αλήθεια μου.
Πιστεύω πως η αλήθεια δεν έχει εθνικότητα και, δυστυχώς, πάντα
διαπραγματεύεται. Ισως μέσω των διαπραγματεύσεων να αποκτά μια
εθνικότητα.
Η Οδός των Ελλήνων στον παγκόσμιο χάρτη – ορίστε την.
Δαιδαλώδες δρομάκι σε πόλεις κάθε γωνιάς του πλανήτη. Ενα
μωσαϊκό ανθρώπων που κάποτε πίστευαν ότι είχαν κοινή ιστορία και
τώρα αγωνίζονται για την προσωπική τους ευημερία. Δεν έχουμε
καταφέρει να συνθέσουμε ένα κοινό όραμα, το οποίο θα οδηγούσε σε
συσπείρωση της δημιουργικότητας με στόχο στο μέλλον και όχι γενικές
αναφορές στο μακρινό παρελθόν. Ο στόχος της προσωπικής ευημερίας
αγιάζει τα μέσα και δημιουργεί σημαντικές κοινωνικές τριβές, που
ίσως αποτελούν τη μόνη ελπίδα για τη δημιουργία ενός υποσυνόλου,
που βάζει το «εμείς» πάνω από το «εγώ», με το «εμείς» όμως πια να
μη γνωρίζει εθνικά σύνορα.
*O Θέμος Ντάσης, ηλεκτρολόγος – μηχανικός, διδάκτωρ Βιοϊατρικής,
είναι διευθυντής αποστολής για την International Relief and
Development (IRD) στη Ζιμπάμπουε.
