EIKONOΓPAΦHΣH: Τιτινα Χαλματζη
Της Αννας Γριμανη
Η ελληνικότητα είναι αίσθημα ή συνείδηση;
Δεν νομίζω ότι υπάρχει πύρινο τείχος ανάμεσα στα δύο. Η
ελληνικότητα για μένα είναι ό,τι αξίες και όποιο αίσθημα κουβαλώ
μέσα μου από την οικογένειά μου, η οποία έζησε με ελληνική
συνείδηση για πολλά χρόνια έξω από τη γεωγραφική Ελλάδα, μην
έχοντας σχέση με σύνορα και λάβαρα.
Τι πιο μικρό ελληνικό αγάπησα.
Ενα βότσαλο από τη Μάνη, που μου έδωσε η μεγάλη μου κόρη και
ακόμα το κρατώ.
Η υπέροχη εκδοχή του Ελληνα.
Ο υπέροχος Ελληνας έχασε το δρόμο εδώ και δεκαετίες. Οι oιωνοί
για την παλιννόστησή του μόνο καλοί δεν είναι, αφού φαίνεται ότι…
μάλλον χάθηκε και η πυξίδα.
Αυτό που με χαλάει.
Οτι δεν υπάρχει σεβασμός στην ελληνική κοινωνία για μια
προσπάθεια εξέλιξης, με την κυριολεκτική έννοια του όρου – μιλώ για
την επιχειρηματικότητα. Oι λαϊκοί ήρωες στην Ελλάδα είναι ό,τι
προσωπικά αποφεύγω στις καθημερινές μου συναλλαγές.
Προσόν ή μειονέκτημα να είσαι Ελληνας σήμερα;
Δεν το βλέπω έτσι και ελπίζω ο κόσμος να μη με κρίνει για έναν
«τίτλο» που μου αποδόθηκε λόγω καταγωγής, χωρίς γι’ αυτό να εργαστώ
διόλου, αλλά να κριθώ για ό,τι έως σήμερα δημιούργησα και για τα
λίγα που προσπαθώ να καταφέρω με τη δουλειά μου.
Παράγει πολιτισμό ο Ελληνας της νέας εποχής ή μένει
προσκολλημένος σε μια ρητορική ελληνικότητα;
Πολιτισμός σημαίνει συνδυασμός στοιχείων ζωής, όπως και
ξεχωριστές δημιουργικές καταστάσεις – κατά μία έννοια, όλο και κάτι
αξιόλογο γίνεται στην Ελλάδα, που πιστεύω όμως ότι εδώ και καιρό
περνά στο περιθώριο της ελληνικής κοινωνίας. Ωστόσο, αυτό που
συμβαίνει θεωρώ ότι δεν έχει την πολιτισμική οντότητα αυτού που
κάποτε διαδραματιζόταν.
Με ποια ταυτότητα οι Ελληνες περιέρχονται τον σύγχρονο
κόσμο;
Μπορώ να μιλήσω μόνο για τον εαυτό μου: δεν ξεκινώ από το
διαβατήριό μου και δεν κρίνω κανέναν και καμία από το
διαβατήριο.
Το ελληνικό μου «γιατί» κι ένα «πρέπει» που πέταξα.
Πέταξα πολλά «πρέπει», γιατί ευτυχώς κατάλαβα νωρίς ότι η
προσωπική μου άποψη σε διάφορα θέματα είναι ατελής. Το «γιατί» μου
δεν είναι ελληνικό· πρόκειται για ένα «γιατί» που γεννιέται παντού,
από τη συνταγή ενός ινδικού φαγητού που μαγειρεύει η πεθερά μου
μέχρι τη δουλειά συναδέλφων μου που αληθινά θαυμάζω.
Ο Ελληνας ποιητής μου.
Ο Γιώργος Σεφέρης, εάν πρέπει να διαλέξω έναν. Μου αρέσει όμως ο
τρόπος που γράφουν για την Ελλάδα o Patrick Leigh Fermor, o Henry
Miller και άλλοι.
Η αδιαπραγμάτευτη ελληνική αλήθεια μου.
Η ρήση του Ισοκράτη «πας μετέχων της ελληνικής παιδείας, Ελλην».
Αλίμονο, χαμένη και αυτή στην καθημερινή ελληνική
πραγματικότητα.
Η Οδός των Ελλήνων στον παγκόσμιο χάρτη – ορίστε την.
Για το μέλλον, όπως οι περισσότεροι φαντάζομαι, δεν έχουμε
ολοκληρωμένη πληροφόρηση, δεν μπορώ να μιλήσω. Από εκεί που
εκκινήσαμε πάντως κάνουμε συνεχώς βήματα προς τα κάτω και αραιά και
πού υπάρχει μια απόπειρα απογείωσης, που συνήθως όμως είναι ατομική
(Νανόπουλος, Αλεξάκης κ.ά.) και όχι ομαδικό σπορ. Ελπίζω όμως
ακόμη.
* Ο Πέτρος Κ. Μαυροειδής είναι καθηγητής στο Columbia University
στη Νέα Υόρκη, όπου διδάσκει Διεθνές Εμπόριο.
