EIKONOΓPAΦHΣH: Τιτινα Χαλματζη
Tης Αννας Γριμανη
Η ελληνικότητα είναι αίσθημα ή συνείδηση;
Είναι αίσθημα, καθώς στην πραγματικότητα θεωρώ ότι δεν υπάρχει
τίποτα «αυθεντικό» ή εξαιρετικό με την ελληνικότητα. Ολοι οι λαοί,
λίγο ή πολύ, έχουν τη δική τους «ταυτότητα» ή «συνείδηση». Ζούμε σε
μια εποχή παγκοσμιοποίησης που η επικοινωνία, τόσο ευρεία και
ταχεία, αλλοιώνει οποιαδήποτε εθνική συνείδηση – τουλάχιστον στον
δυτικό κόσμο. Eίναι σημαντικότερο να είμαστε «ένα βήμα μπροστά»
παρά προσκολλημένοι στο παρελθόν, το μεγαλείο του οποίου δεν
οφείλεται στις σημερινές γενιές. Αυτό το παρελθόν πρέπει να
χρησιμοποιείται μόνο σαν κίνητρο εξέλιξης και ανάδειξης.
Πώς φτάνει σ’ εσάς η κρίση της Ελλάδας;
Εμμέσως κυρίως, διότι βλέπω ανθρώπους του κοντινότερού μου
περιβάλλοντος να επηρεάζονται από την κρίση. Το λιγότερο προφανές
είναι η άμεση επιρροή στους Ελληνες του εξωτερικού, γιατί η κρίση
μας δεν είναι μόνο οικονομική, αλλά και ηθική. Στο εξωτερικό δεν
φαινόμαστε χρεοκοπημένοι μόνο οικονομικά -γεγονός που είναι
ντροπή-, αλλά και ηθικά. Αυτό με προσβάλλει πολύ.
Ποιος φταίει;
Η ευθύνη σε μια δημοκρατική κοινωνία βαρύνει όλους τους πολίτες.
Οι πολίτες έχουν υποχρέωση να ενημερώνονται για τα κοινά της χώρας.
Οι πολιτικοί ηγέτες εκλέγονται, είναι συνεπώς «λαϊκοί εκπρόσωποι»,
και σε μια δημοκρατία, με τη δύναμη της ψήφου, ο λαός έχει
δυνατότητα να τους στείλει στο σπίτι τους, διαφωνώντας με τον τρόπο
που κυβερνούν τη χώρα. Είναι δύσκολο να αποτινάξει ο κόσμος της
χώρας την ευθύνη ότι για δεκαετίες η εξουσία μοιράζεται μεταξύ δύο
κομμάτων που μονοπωλούν τη συντριπτική πλειοψηφία του εκλογικού
σώματος.
Πώς φαντάζεστε τον Ελληνα της μετά την κρίση εποχής;
Για οπτιμιστές, όπως εγώ, που βλέπουν το ποτήρι μισογεμάτο, κάθε
μεγάλη κρίση αναπόφευκτα φέρνει κάθαρση. Πιστεύω και ελπίζω ότι σε
πολλούς τομείς θα υπάρξει συμμόρφωση και αναπροσαρμογή σε σωστό
επίπεδο – άλλωστε δεν έχουμε και πολλές επιλογές.
Τι πιο μικρό ελληνικό αγάπησα;
Πολλά! Το φως των Κυκλάδων, την καθαρότητα του Αιγαίου, τις
μαγικές βραδιές με παιδικούς φίλους, την καταπληκτική μεσογειακή
κουζίνα…
Η υπέροχη εκδοχή των Ελλήνων.
Οι άνθρωποι που με την τόλμη και την εφευρετικότητά τους
διαφήμισαν τη χώρα διεθνώς σε τομείς όπως οι τέχνες, η έρευνα, οι
επιστήμες.
Ο,τι με απογοητεύει.
Η φθορά των δημοκρατικών θεσμών, η γενικότερη απάθεια, ο
κυνισμός και η αδιαφορία. Η Ρωμαϊκή αυτοκρατορία κατέρρευσε «εκ των
έσω», όταν οι πολίτες της σταμάτησαν να είναι πολίτες.
Με ποια ταυτότητα οι Ελληνες περιέρχονται τον σύγχρονο
κόσμο;
Με μια βαρύτατη πνευματική κληρονομία, η οποία δημιουργήθηκε από
κολοσσούς (Περικλής, Αριστοτέλης, Πλάτων, Αριστοφάνης, Αρχιμήδης
κ.ά.) και την οποία οι Ελληνες έχουν υποχρέωση να συνεχίσουν. Οταν
αυτό πραγματοποιηθεί, τότε η ελληνικότητα θα μεταβληθεί πραγματικά
από «αίσθημα» σε «συνείδηση».
Παράγει πολιτισμό ο σημερινός Ελληνας ή είναι προσκολλημένος
σε μια ρητορική ελληνικότητα;
Προφανώς υπάρχουν πολλοί παραγωγικοί Ελληνες με παγκόσμιο κύρος,
αλλά η συντριπτική πλειονότητά τους, τουλάχιστον στην τέχνη και την
επιστήμη, βρίσκεται στο εξωτερικό.
Η αδιαπραγμάτευτη ελληνική αλήθεια μου.
Oι αλήθειες μου, όπως ο ανθρωπισμός, η αξιοπρέπεια της εργασίας,
η δημιουργικότητα, η συνεχής αναζήτηση και αμφισβήτηση, προέρχονται
από την ανθρώπινη συνείδηση κι έχουν συνεπώς παγκόσμιο και όχι κατ’
ανάγκη ελληνικό χαρακτήρα.
Η οδός των Ελλήνων στον παγκόσμιο χάρτη – ορίστε την.
Η συνεχής διάκριση των Ελλήνων ειδικά στον διεθνή ακαδημαικό
χώρο. Είναι ίσως ο μόνος επαγγελματικός τομέας που διαφημίζει τη
χώρα πνευματικά -όχι εμπορικά, όπως π.χ. η ναυτιλία- σε παγκόσμια
κλίμακα και για δεκαετίες.
* Ο Κωνσταντίνος Σιούτας είναι καθηγητής στο τμήμα Πολιτικών και
Περιβαλλοντολόγων Μηχανικών του Πανεπιστημίου της νότιας Καλιφόρνια
και διευθυντής του εργαστηρίου σωματιδίων και ατμοσφαιρικής
ρύπανσης στο ίδιο τμήμα.
