Νίκος Γεωργαντζής

Η ελληνικότητα είναι αίσθημα ή συνείδηση;

Το να γεννηθεί κάποιος Ελληνας δεν είναι ικανή συνθήκη για να

συμπεριφέρεται σαν κληρονόμος του ελληνικού πνεύματος και ακόμα

λιγότερο για να γίνεται κριτής της ελληνικότητας των άλλων. Η

ελληνικότητα απαιτεί κάτι περισσότερο από το να γεννηθείς στην

Ελλάδα ή από Ελληνες γονείς. Ξέρω πολλούς ξένους, των οποίων μόνο ο

ένας από τους γονείς ή τους παππούδες ήταν Ελληνας, που θέλουν και

αξίζουν να αισθάνονται Ελληνες. Οχι μόνο γιατί αγαπούν την Ελλάδα,

αλλά και γιατί εμβαθύνουν συνειδητά στο τι σημαίνει να είσαι

Ελληνας. Κατά συνέπεια, η ελληνικότητα είναι αίσθημα που χρειάζεται

να γίνει συνείδηση.

Πώς φτάνει σ’ εσάς η κρίση της Ελλάδας;

Σαν το αναμενόμενο, αλλά οδυνηρό, σύμπτωμα μιας χρόνιας

ασθένειας.

Ποιος φταίει;

Οσοι δεν καταλαβαίνουν ότι δεν είναι σωστό να περιμένουμε από

την αγορά να μας προσδιορίσει την αξία των πάντων. Νομίζω ότι

συχνά, με υπαιτιότητα και των ΜΜΕ, ξεχνάμε το ρόλο του ατόμου και

της κοινωνίας εκτός οικονομικού συστήματος. Ωστόσο έχουμε την

υποχρέωση να κοιταζόμαστε και σε άλλους «καθρέφτες» εκτός από τις

αξιολογήσεις των… «αγορών».

Πώς φαντάζεστε τον Ελληνα της εποχής μετά την κρίση;

Είμαι αισιόδοξος, γιατί δεν μπορώ να τον φανταστώ χειρότερα από

τώρα. Ελπίζω ότι ίσως με την κρίση αναλογιστούμε ποιος είναι ο

ρόλος μας και αναθεωρήσουμε τον τρόπο σκέψης και πράξης μας σε

σχέση με το κοινωνικό σύνολο. Σημαντικό σημείο στην όλη διαδικασία

είναι το κατά πόσον θα εστιάσουμε στα λάθη των άλλων ή στα δικά

μας.

Τι πιο μικρό ελληνικό αγάπησα.

Ο ήλιος να αναδύεται μέσα από το Ιόνιο και ένα κοπάδι δελφίνια

να παίζουν με τον αφρό που αφήνει πίσω του το πλοίο – καλοκαίρι

1990.

Η υπέροχη εκδοχή των Ελλήνων.

Ο Οδυσσέας και ο Λεωνίδας.

Ο,τι με απογοητεύει.

Ο Ελληνας «ξερόλας» και η αδιαφορία μας για τα άτομα με ειδικές

ανάγκες, για το περιβάλλον και τις μελλοντικές γενιές.

Με ποια ταυτότητα οι Ελληνες περιέρχονται τον σύγχρονο

κόσμο;

Την ταυτότητα του φορέα μιας αβάσταχτης κληρονομιάς.

Παράγει πολιτισμό ο σημερινός Ελληνας ή είναι προσκολλημένος

σε μια ρητορική ελληνικότητα;

Θα απαντούσα θετικά με ένα τραγούδι του Χατζιδάκι και μια ταινία

του Αγγελόπουλου.

Η αδιαπραγμάτευτη ελληνική αλήθεια μου.

Το να γεννηθείς Ελληνας δεν σε κάνει απόγονο μόνο του Οδυσσέα

και του Λεωνίδα, αλλά και των μνηστήρων και του Εφιάλτη. Πρέπει να

επιλέξουμε το ρόλο μας χωρίς ψευδαισθήσεις και υπεροψίες. Η

ελληνικότητα είναι θησαυρός προς ανακάλυψη και αναπροσδιορισμό,

ανάλογα με τις δυνατότητες και τις χίμαιρές μας.

Η Οδός των Ελλήνων στον παγκόσμιο χάρτη – ορίστε την.

Φτάνοντας πέρα από τα σύνορα του ελληνικού κράτους, ο ελληνισμός

ήταν ανέκαθεν εξωστρεφής. Ουδέποτε αντιμετώπισε με φόβο τους άλλους

πολιτισμούς. Μια παραδειγματική οδός ξεκινάει από ένα τόσο μικρό

κρητικό χωριό, όπως το Φόδελε, και φτάνει στην κατάκτηση μιας

πρωτεύουσας, όπως το Τολέδο. Η οδός είναι η τομή του περίπλου του

Οδυσσέα προς την Ιθάκη με το ταξίδι του Θεοτοκόπουλου προς το

Τολέδο. Ο φόβος προς το «παγκόσμιο», το «ξένο» και το «νέο» δεν

είναι συμβατός με την προσφορά των Ελλήνων στην παγκόσμια τέχνη και

διανόηση.

* Ο Νίκος Γεωργαντζής είναι τακτικός καθηγητής Οικονομικών και

διευθυντής του Εργαστηρίου Πειραματικών Οικονομικών στο

Πανεπιστήμιο του Καστελιόν στην Ισπανία. Επίσης, είναι ερευνητής

αναγνωρισμένου κύρους στο Πανεπιστήμιο της Γρανάδα, όπου ίδρυσε το

πειραματικό εργαστήριο «Αιγαίο».