Αλέξανδρος Κρητικός
«Ελπίζω ότι σε δέκα χρόνια η Ελλάδα θα αναδεικνύει τους καλύτερους
ερευνητές του κόσμου»
Tης Αννας Γριμανη
EIKONOΓPAΦHΣH: Τιτινα Χαλματζη
Γιατί πολλοί Ελληνες διαπρέπουν στο εξωτερικό;
Διότι βρίσκουν περισσότερη υποστήριξη στις νέες ιδέες τους, εργασία
που ταιριάζει στα προσόντα τους ή, απλώς, καλύτερη εκπαίδευση.
Πολλοί επιστήμονες μπορούν να εφαρμόσουν τις καινοτομίες τους και
να διεξαγάγουν έρευνα στο οργανωμένο περιβάλλον μιας διεθνούς
επιστημονικής πλατφόρμας διασυνδεδεμένης με την επιχειρηματικότητα.
Η Ελλάδα, αντιθέτως, είναι στην 146η θέση μεταξύ 180 χωρών και
τελευταία στην Ε.Ε., ως προς τη φιλικότητα στο επιχειρείν.
Πώς σας αγγίζει η κρίση της Ελλάδας;
Με ενοχλεί το ότι η μόνη απάντηση της τρόικας στην κρίση είναι η
εφαρμογή μέτρων λιτότητας και θεσμικών αλλαγών, θεωρώντας πως η
Ελλάδα μπορεί να ανακάμψει, ενώ στην πραγματικότητα λείπουν βασικά
στοιχεία για μια βιώσιμη ανάπτυξη στη χώρα. Η δαπάνη σε έρευνα και
ανάπτυξη υπολογίζεται στο 0,67% του ΑΕΠ – το χαμηλότερο ποσοστό για
τις χώρες της Ευρωζώνης.
Σε τι ελπίζετε;
Οτι η Ελλάδα θα στηρίξει το όραμα της ανάπτυξης καινοτόμων
εταιρειών και ότι σε δέκα χρόνια θα αναδεικνύει τους καλύτερους
ερευνητές του κόσμου. Οτι θα είναι μια ανανεωμένη χώρα με βάσεις
υγιούς ανταγωνιστικότητας και ότι οι επενδύσεις στην καινοτομία θα
έχουν θετικό αποτέλεσμα στην οικονομία, εάν ταυτοχρόνως συνεχιστούν
και οι μεταρρυθμιστικές προσπάθειες, ιδιαίτερα στον τομέα της
επιχειρηματικότητας.
Η ελληνικότητα είναι αίσθημα ή συνείδηση;
Από μικρό ο πατέρας μου με έβαζε να διαβάζω την ελληνική ιστορία
και μυθολογία. Είμαι από τους λίγους της δεύτερης γενιάς στη
Γερμανία που ακόμη μιλούν Ελληνικά. Γνώρισα και έζησα τον ελληνικό
πολιτισμό με τρόπο που η ελληνικότητά μου είναι έμφυτη συνείδηση.
Γι’ αυτό συμμετείχα στο 1ο Ελληνικό Forum Καινοτομίας στο Ιδρυμα
Ευγενίδου, όπου προσωπικότητες από τη διεθνή ακαδημαϊκή και
επιχειρηματική κοινότητα πρότειναν λύσεις για την ανάπτυξη
καινοτομίας στην Ελλάδα. Νοιαζόμουν να προτείνω κάτι νεωτερικό για
το μέλλον της χώρας.
Γιατί φύγατε;
Και υπό ποία προϋπόθεση θα γυρίζατε στην πατρίδα; Εφυγε ο πατέρας
μου το 1957 για να σπουδάσει στη Γερμανία. Παρέμεινε, και έτσι
μεγάλωσα στο Μόναχο. Θα γύριζα εάν υπήρχε περίπτωση να έχω
ερευνητικές και επιστημονικές ευκαιρίες όπως στη Γερμανία. Το
όνειρό μου είναι να λειτουργήσει ένα ολοκληρωμένο καινοτομικό
σύστημα, να κλείσει η απόσταση μεταξύ βασικής και εφαρμοσμένης
έρευνας και να σπάσει το ταμπού πως δεν είναι σωστό τα αποτελέσματα
της έρευνας να εφαρμόζονται στην αγορά.
Η δεύτερη χώρα σας σε τι σας επηρέασε;
Μαθαίνεις από νωρίς να στέκεσαι στα πόδια σου, παίρνοντας τις δικές
σου αποφάσεις.
Ποια ελληνική συνήθειά σας κρατήσατε;
Το φραπέ. Και θα ήθελα τον μεσημεριανό ύπνο, αλλά δεν κατορθώνω
ποτέ να τον έχω στη Γερμανία.
Ενα πρόσφατο ελληνικό έργο τέχνης που σας άγγιξε.
Η έκθεση στο Αρχαιολογικό Μουσείο «Ο μηχανισμός των Αντικυθήρων»,
για την εφευρετικότητα των Ελλήνων, και το κινηματογραφικό έργο
«Ακαδημία Πλάτωνος», για τη σχολιαστική ειρωνεία στη σύγχρονη
ελληνική καθημερινότητα.
Εάν ήταν στο χέρι σας να αλλάξετε ένα πράγμα στην Ελλάδα, ποιο
θα ήταν αυτό;
Η γραφειοκρατία, ώστε να μην αποθαρρύνει τους νέους entrepreneurs,
οι οποίοι κατακλύζουν με ιδέες τη χώρα. Και θα έφερνα για να τους
στηρίξουν με πρακτικές λύσεις τα καλύτερα ευρωπαϊκά ινστιτούτα
εφαρμοσμένης έρευνας.
Τι πιο μικρό ελληνικό αγάπησα.
Στη Χάλκη, χωρίς Ιντερνετ και κινητό, να κάθομαι στην ανοιχτή πόρτα
ενός σπιτιού και να αγναντεύω το μικρό λιμάνι.
Ο Ελληνας ήρωάς μου.
Οσοι Ελληνες, σε αυτές τις δύσκολες στιγμές, δεν ρωτούν «τι μπορεί
να κάνει η χώρα για εμένα», αλλά «τι μπορώ να κάνω εγώ για την
Ελλάδα;».
* Ο Αλέξανδρος Κρητικός είναι διευθυντής Ερευνας στο Ινστιτούτο
Οικονομικών Ερευνών του Βερολίνου (DIW), καθηγητής Οικονομικών στο
Πανεπιστήμιο του Πότσνταμ και ερευνητής στο IZA της Βόννης.
