Μουσική: Σταύρος Ξαρχάκος
Στίχοι: Νίκος Γκάτσος
Ερμηνεία: Τάκης Μπίνης, Νίκος Δημητράτος,Κώστας Τσίγκος, Κώστας
Ματζόπουλος, Νίκος
Μαραγκόπουλος,Σταύρος Ξαρχάκος, Σωτηρία Λεονάρδου
CBS 1983
Στις αρχές της δεκαετίας του ‘ 80 ο σκηνοθέτης Κώστας Φέρρης και
ο παραγωγός Τάκης Ζερβουλάκος σχεδιάζουν τη δημιουγία μιας ταινίας
που να διατρέχει την ιστορία του ρεμπέτικου – λαϊκού τραγουδιού.
Αναθέτουν στον Σταύρο Ξαρχάκο τη σύνθεση των τραγουδιών της ταινίας
και ο συνθέτης προτείνει για τους στίχους τον Νίκο Γκάτσο. Οι δύο
δημιουργοί έχουν συμπράξει κατά το παρελθόν, στους δίσκους « Ένα
Μεσημέρι « (1966), « Νυν και Αεί « (1974) και σε κάποια τραγούδια
για τη φωνή του Νίκου Ξυλούρη, έχουν όμως να συνεργαστούν σχεδόν
μια δεκαετία.
Συνθέτης και στιχουργός παραλαμβάνουν το σενάριο του Φέρρη και
στηρίζουν σ’ αυτό τη θεματολογία των τραγουδιών τους.
Ο Σταύρος Ξαρχάκος δίνει μελωδίες στον Νίκο Γκάτσο κι εκείνος
γράφει τους στίχους στα μέτρα των μελωδιών.
Έτσι, προκύπτουν τα τραγούδια Το δίχτυ, Μάνα μου Ελλάς,
Μπουρνοβαλιά, Στην Αμφιάλη, Το Πρακτορείο Εμένα λόγια μη μου λες,
Στης πίκρας τα ξερόνησα, Στη Σαλαμίνα . Κατ΄εξαίρεσιν, ένα τραγούδι
ξεκινά από στίχο του Νίκου Γκάτσου. Πρόκειται για το Καίγομαι –
καίγομαι, το οποίο ο στιχουργός γράφει σαν παιχνίδι ( δοκιμάζοντας
μια γραφομηχανή ) για να δει αν αποτυπώνεται καλά το μελάνι στο
χαρτί και δεν το βρίσκει καθόλου σημαντικό. Παρά ταύτα, αποφασίζει
να δώσει το τραγούδι στον Ξαρχάκο για μελοποίηση, λέγοντας:» Να
δεις πόσο θα αρέσει στον κόσμο αυτό το τραγούδι, που στιχουργικά
είναι ένα τίποτα «. Το τραγούδι συμπεριλαμβάνεται στο συνολικό
υλικό, το οποίο συμπληρώνουν δύο διασκευές παραδοσιακών τραγουδιών
Τα παιδιά της Αμυνας και Ιμιτλεριμ, ένα τραγούδι σε στίχους Κώστα
Φέρρη Στου Θωμά και τρία ορχηστρικά θέματα. Τα τραγούδια αποδίδουν
οι Τάκης Μπίνης, Νίκος Δημητράτος, Κώστας Τσίγκος, Κώστας
Ματζόπουλος, Νίκος Μαραγκόπουλος, ο ίδιος ο Σταύρος Ξαρχάκος και η
πρωτοεμφανιζόμενη Σωτηρία Λεονάρδου, η οποία προέρχεται από το χώρο
του θεάτρου και του χορού, έπειτα όμως από αυτήν τη δουλειά θα
ακολουθήσει – κατά κύριο λόγο – καριέρα τραγουδίστριας.Τα τραγούδια
ηχογραφούνται στο στούντιο « Κολούμπια «, ενώ η οπτικοποίησή τους
γίνεται στο λαϊκό κέντρο – το περιβόλι του ουρανού – στην Πλάκα.
Ταινία και δίσκος βγαίνουν στην αγορά παράλληλα, τον χειμώνα του
1983 και δημιουργούν αίσθηση.Ο δίσκος είναι τόσο σημαντικός ώστε
αμέσως αυτονομείται από την εικόνα και διαγράφει εντυπωσιακή πορεία
( ξεπερνάει σε πωλήσεις τα 200.000 κομμάτια ) Το Ρεμπέτικο
επανασυνδέει το λαϊκό τραγούδι με τις ρεμπέτικες καταβολές του. Οι
μελωδίες και οι στίχοι δίνουν την εντύπωση ότι προέρχονται από τη
χρυσή περίοδο του ρεμπέτικου τραγουδιού και όχι ότι επιδιώκουν την
αναβίωσή του, σαράντα χρόνια μετά.Το πιο κολακευτικό σχόλιο που
ακούν οι δημιουργοί εκείνη την περίοδο προέρχεται από έναν ανώνυμο
ακροατή, ο οποίος τους λέει : Αυτά τα τραγούδια είναι σαν να τα
γράψατε πριν γράψουν τα δικά τους ο Βαμβακάρης και ο Τσιτσάνης.
Τ.Επτακοίλη
