Κωνσταντίνος Παναγιώτου
«Κουβαλάμε μια ιστορία που δεν μας δίδαξε ποτέ τη συλλογική σκέψη»
Tης Αννας Γριμανη
EIKONOΓPAΦHΣH: Τιτινα Χαλματζη
Η ελληνικότητα είναι αίσθημα ή συνείδηση;
Τι ακριβώς σημαίνει ελληνικότητα; Πολλά, ανάλογα με τα βιώματα του
κάθε Ελληνα – είναι πρωτίστως μια έννοια που εκφράζεται
υποκειμενικά. Σε κάθε περίπτωση όμως, είναι τρόπος ζωής.
Πώς φτάνει σε εσάς η κρίση της Ελλάδας;
Δεν περνάει ούτε μέρα που να μη ρωτήσει κάποιος, άλλοτε από
ενδιαφέρον και άλλες φορές με αρνητική διάθεση, για την κατάσταση
στην Ελλάδα. Καλούμαστε, μάλιστα, να προτείνουμε πιθανές λύσεις για
τα συσσωρευμένα προβλήματα. Από την άλλη, ορισμένα γερμανικά ΜΜΕ
δεν χάνουν την ευκαιρία να επιβαρύνουν την ατμόσφαιρα με τη γνωστή
παραπληροφόρηση και την απόκρυψη της μισής αλήθειας, όπως και τα
άνευ λόγου αιχμηρά σχόλια.
Ποιος φταίει;
Οι παράγοντες που συνέβαλαν στη δημιουργία της κρίσης είναι
ποικίλοι και διαφορετικοί – πολιτικοί, κοινωνικοί, οικονομικοί.
Αμφιβάλλω εάν κανείς είναι σε θέση να αποκτήσει πλήρη εικόνα τους.
Σε πρώτη φάση όμως, η ευθύνη βαραίνει εμάς τους ίδιους, που βλέπαμε
τη φωτιά να κατευθύνεται στο σπίτι μας και νομίζαμε ότι θα κάψει
μόνο την οικία του γείτονα.
Πώς φαντάζεστε τον Ελληνα της εποχής μετά την κρίση;
Πολλοί θα φύγουν -εάν ήδη δεν το έχουν κάνει- στο εξωτερικό για να
χτίσουν μια καινούργια ζωή και ίσως σε βάθος χρόνου να ξεχάσουν και
την ελληνικότητά τους. Κάποιοι άλλοι θα μείνουν στη χώρα τους και
θα αγωνιστούν, ενώ θα περάσουν πολύ δύσκολα. Ωστόσο, αυτοί οι
Ελληνες θα εξελιχθούν και θα χτίσουν σιγά-σιγά μια νέα, όμορφη
Ελλάδα. Για κάποιους άλλους, πάλι, δεν θα αλλάξει τίποτα – είναι
αυτοί που δεν βίωσαν την κρίση και δεν κλήθηκαν ποτέ να πληρώσουν
τα λάθη προηγούμενων γενεών.
Τι πιο μικρό ελληνικό αγάπησα.
Την Ελληνίδα γυναίκα μου.
Η υπέροχη εκδοχή των Ελλήνων.
Οι νέοι που, αν και τους στέρησαν τα όνειρα και τις ευκαιρίες,
αποδεικνύουν κάθε μέρα ότι είναι σε θέση να διαπρέψουν με τη σκληρή
δουλειά και την εντιμότητα σε κάθε τομέα.
Ο,τι με απογοητεύει.
Η αντίφαση ότι σε μια τόσο υπέροχη από κάθε άποψη χώρα εξακολουθούν
να επικρατούν αρρωστημένες και ξεπερασμένες νοοτροπίες, όπως και
πρακτικές, που καλλιεργούν το φιλοτομαρισμό. Κουβαλάμε έναν λαμπρό
πολιτισμό και μια ιστορία, η οποία όμως δεν μας δίδαξε ποτέ τη
συλλογική σκέψη. Επίσης, με θυμώνει το γεγονός ότι υπάρχει ένα πολύ
καλό δυναμικό νέων ανθρώπων, που έχουν τα φόντα και αγωνίζονται με
ζήλο, αλλά είναι καταδικασμένοι να ζουν σε αποκαρδιωτικές
συνθήκες.
Με ποια ταυτότητα οι Ελληνες περιέρχονται τον σύγχρονο
κόσμο;
Δεν είναι λίγοι, δυστυχώς, εκείνοι που με τη συμπεριφορά τους
λησμονούν την πολιτισμική τους κληρονομιά.
Παράγει πολιτισμό ο σημερινός Ελληνας ή είναι προσκολλημένος
σε μια ρητορική ελληνικότητα;
Και βέβαια παράγει – ποίηση, μουσική, θέατρο, λογοτεχνία. Κάποιοι,
ωστόσο, επιμένουν να συνδέουν την Ελλάδα μόνο με τον Σωκράτη. Αλλοι
με το ούζο, το μπουζούκι και την κρίση – πράγμα που μας θυμώνει.
Ομως νομίζω ότι κι εμείς οι ίδιοι ξεχάσαμε τον Σολωμό, τον Κάλβο,
τον Σεφέρη, τον Ελύτη, τον Εγγονόπουλο…
Η αδιαπραγμάτευτη ελληνική αλήθεια μου.
Οτι, όσο και εάν ακούγεται κλισέ, οι σπουδαίοι Ελληνες συνέβαλαν
στην παγκόσμια πολιτιστική και επιστημονική ανάπτυξη.
Η Οδός των Ελλήνων στον παγκόσμιο χάρτη – ορίστε την.
Μια εξέχουσα θέση, όπως τους αξίζει, στον ευρωπαϊκό χάρτη. Μέχρι να
την αποκτήσουν, θα πρέπει να εξελίσσονται πολιτικά και
πολιτισμικά.
* Ο Κωνσταντίνος Παναγιώτου είναι καθηγητής Εφαρμοσμένων
Μαθηματικών στο Πανεπιστήμιο του Μονάχου.
